مشکلات و بیماری های شایع دهان و دندان / آسیب شناسی دهان و فک و صورت

مشکلات شایع دهان و دندان نشانگر بیماری های جدی تری هستند. بسیاری از پزشکان دهان را پنجره ای رو به سلامت عمومی می دانند به این معنی که گاهی مشکلات پزشکی و بیماری ها را می توان از طریق علایمی که در دهان پدیدار می شوند، شناسایی نمود. برخی از نمونه های ناهنجاری ها و بیماری های دهان عبارتند از:

• شکاف کام یا شکاف لب
• عدم انطباق فک
• Macroglossia (بزرگ شدن زبان)
• بیماری پریودنتال
• زخم های دهان
• زبان جغرافیایی
• سرطان دهان

این حوزه از دندانپزشکی و آسیب شناسی طیف وسیعی از مسائل پیچیده را در بر می گیرد، بنابراین بیماران می توانند از همکاری با جراحان متخصص دهان و دندان در جراحی دهان و فک و صورت بهره مند شوند.

انواع مشکلات و بیماری های شایع مربوط به دهان و فک و دندان

بعضی از بیماری ها اکتسابی و برخی مادرزادی هستند. بیماری های مادرزادی شامل شکاف لب و کام، سندروم عقاب، مال اکلوژن، زبان بزرگ، گره زبانی و … است.

از جمله بیماری های اکتسابی می توان به اختلالات عفونی، پلاک، تب مخملک، ویروسی، قارچی، سرطان، سندروم ها، آفت ها و … اشاره کرد. در ادامه به توضیح این بیماری ها می پردازیم.

 بیشتر بخوانید: شناخت بیماری لثه / علایم پنهان التهاب و عفونت لثه و درمان آن

تب مخملک

عامل بیماری تب مخملک یک نوع باکتری استرپتوکوکی است که می تواند باعث گلو درد چرکی و عفونت پوست شود. این باکتری در گلوی فرد سبب عفونت می شود و با آزاد کردن نوعی سم باعث به وجود آمدن واکنش پوستی و بروز بثوراتی روی پوست (ضایعه پوستی) می شود. سن ابتلا به این بیماری بین ۲ تا ۸ سال است و بیشتر بر روی کودکان تاثیر می گذارد. علایم شروع این بیماری نیز با تب است و سپس التهابات روی پوست نمایان می شود و بر روی زبان کودک به صورت جوش و پوششی قرمز رنگ نمایان می شود.

مشکلات و بیماری های شایع دهان و دندان

پلاک

این بیماری که التهاب لثه است در اثر وجود باکتری به وجود می آید. باکتری ها همراه با مخاط یک ماده بی رنگ چسبنده به نام پلاک که حامل باکتری است، به وجود می آید.

این پلاک ها به راحتی با مسواک زدن از بین می روند و در صورتی که باقی بمانند بیشتر و سخت تر می شوند. باکتری ها می توانند باعث التهاب، تورم و قرمزی لثه شوند و در زمانی که لثه قرمز و متورم است به راحتی خون ریزی می کند.

برای درمان؛ در ابتدا از مایع دهان شویه کلرهگزیدین و شستشو با مسواک و خمیر دندان حاوی فلوراید برای کشتن باکتری ها می توان استفاده کرد و برای نوع پیشرفته آن گاهی نیاز است از آنتی بیوتیک ها استفاده کرد.

اوریون

اوریون یکی از بیماری های ویروسی است که غدد بزاقی بناگوش را درگیر می کند. علایم آن شامل سرماخوردگی خفیف از جمله تب، سردرد، ورم بناگوش و لوزه ها و گوش درد است.

این بیماری در سنین ۵ تا ۱۰ سالگی شایع است. این ویروس از طریق بزاق دهان و تنفس منتقل شده و ۷ تا ۸ روز طول درمان آن زمان می برد. گاهی اوریون باعث التهاب مغز یا از دست دادن شنوایی می شود.

مشکلات و بیماری های شایع دهان و دندان

عفونت قارچی

برفک دهان از عفونت های رایج دهان است. افرادی که پیوند عضو دریافت کرده اند، افراد مبتلا به ایدز و سرطان بیشتر دچار پوسیدگی دندان می شوند.

علایم آن شامل لکه های سفید رنگی است که با درد و سوزش همراه است و این بیماری را یک پاتولوژیست می تواند از طریق تجویز انواع داروهای ضد قارچی درمان کند.

آفت

آفت زخم های کوچکی است در قسمت داخلی دهان، زبان و لب ها ایجاد می شود. بیشتر آفت ها بین ۱۰ تا ۱۴ روز خوب می شوند. استرس و تنش نقش زیادی در ایجاد آفت دارد.

آفت حس خارش و سوزش را با خود به همراه می آورد و برخلاف تبخال، آفت در داخل دهان دیده می شود و کمتر دردناک است.

تبخال

تبخال بیماری بسیار شایعی است که در اثر ویروس هرپس ایجاد می شود. تاول ها در عرض ۳ تا ۱۰ روز بهبود پیدا می کنند اما بسیار عفونی هستند و بیماری های عود کننده در طبیعت متعادل هستند و در صورتی که آن فرد در معرض استرس، تابش خورشید، ضربه روحی و … قرار بگیرد، دوباره عود می کند.

مشکلات و بیماری های شایع دهان و دندان

زبان سیاه مودار

آنچه در واقع اتفاق می افتد این است که سلول های مرده پوست روی پاپیلا جمع می شوند (برجستگی های کوچکی که توسط سلول های غشای مخاطی تشکیل شده و سطح زبان را تشکیل می دهند) و این باعث بلندتر شدن آن ها از طول طبیعی شان می شود. (طبق نظر آکادمی پزشکی دهان و دندان آمریکا اکثر پاپیلاها حدود ۱ میلی متر طول دارند. این پاپیلاهای بلند توسط مواد مصرفی شما به راحتی رنگ آمیزی می شوند و در نتیجه رنگ آن سیاه می شود)

سرطان دهان

سرطان دهان یکی از جدی ترین بیماری هایی است که ممکن است آسیب شناس دهان درمان کند. این بیماری سالانه تقریباً ۵۰،۰۰۰ نفر در ایالات متحده را مبتلا می کند و می تواند لب، زبان، لثه، کف دهان و داخل گونه‌ها را درگیر کند.

مانند سایر انواع سرطان ها، سرطان دهان نیز می تواند گسترش یابد و تشخیص زودهنگام آن اغلب کلید موفقیت در درمان است. خبر خوب این است که سرطان دهان تا حد زیادی قابل پیشگیری است. مصرف زیاد الکل و یا استعمال دخانیات از عوامل اصلی ایجاد کننده آن است که می توان این رفتارها را کنترل کرد.

سرطان‌های دهان در مراحل حیاتی بدون درد یا با زخم‌های کوچکی همراه هستند. سرطان دهان در اثر استعمال دخانیات، افراط در الکل، در معرض تابش خورشید قرار گرفتن (لب‌ها)، جویدن تنباکو و بیماری‌های پوستی ایجاد می‌شود.

هرچه زودتر سرطان تشخیص داده شود، شانس کامل شدن درمان بیشتر می‌شود. اگر شما در دهان خود، توده مرموزی را که مدت طولانی ایجاد شده، مشاهده کردید، باید به سرعت به دندانپزشک خود برای معاینه مراجعه کنید. معمولاً تشخیص این بیماری با بیوپسی انجام می‌شود و درمان به نوع سرطان، محل بروز آن و میزان گسترش بستگی دارد.

با تشکر از دکتر نوشین گمنام

مجله اینترنتی تحلیلک