مراسم چهارشنبه سوری در غروب شب قبل از آخرین چهارشنبه سال برگزار می‌شود. در این شب آتش برپا می کردند و شعر می‌خواندند و دعا می کردند تا سال جدید را با شادکامی شروع کنند. چهارشنبه سوری همچنین اولین پایکوبی برای پیشواز بهار به حساب می آید.
چهارشنبه سوری
جشن چهارشنبه سوری ترکیبی از چند رسم کوچک و بزرگ است. اصلی ترین سنت در چهارشنبه سوری برپایی آتش و خواندن شعر «زردی من از تو سرخی تو از من» هنگام پریدن از روی آتش بوده است.
تاریخچه چهارشنبه سوری
در کتاب «تاریخ بخارا» می توان قدیمی ترین اشاره به چهارشنبه سوری را پیدا کرد:
«و چون امیر منصور بن نوح به ملک بنشست، اندر ماه شوال سال سیصد و پنجاه، به جوی مولیان، فرمود تا آن سرای را دیگر بار عمارت کردند و هر چه هلاک و ضایع شده بود بهتر از آن به حاصل کردند. آن‌گاه امیر به سرای بنشست و هنوز سال تمام نشده بود که چون «شب سوری» چنان که «عادت قدیم» است، آتشی عظیم افروختند. پاره‌ای از آن بجست و سقف سرای در گرفت و دیگر باره جمله سرای بسوخت.»
در شاهنامه فردوسی و در داستان رزم بهرام چوبینه با پرموده نیز اشاره هایی شده است
ستاره شمر گفت بهرام را
که در «چارشنبه» مزن کام را
اگر زین بپیچی گزند آیدت
همه کار ناسودمند آیدت
یکی باغ بد در میان سپاه
از این روی و زان روی بد رزمگاه
بشد «چارشنبه» هم از بامداد
بدان باغ کامروز باشیم شاد
ببردند پرمایه گستردنی
می و رود و رامشگر و خوردنی
آداب و رسوم چهارشنبه سوری
مردم چند روز مانده به چهارشنبه آخر سال به کوه و بیابان می رفتند و هیزم جمع می‌کردند و قبل از غروب آن ها را در حیاط خانه، میدان شهر یا کوچه و… و با فاصله از هم قرار می دادند. بعد از غروب هم آتش را روشن می کردند و از روی آن می‌پریدند.
بیشتر بخوانید:جشن سده یکی از جشن های ایرانی
آجیل مشکل گشا
یکی از آداب و رسوم این جشن آجیل مشکل گشا است که امروزه کمتر دیده می شود. در گذشته بعد از پایان آتش افروزی و پریدن از روی آن، اهل خانه دور هم جمع می‌شدند و آخرین ذخیره دانه های نباتی مثل تخمه هندوانه، گندم، فندق، تخمه کدو، پسته و… را روی آتش با نمک بو می‌دادند و می‌خوردند.
قاشق زنی
در سال های نه چندان دور دخترها و پسرها پارچه‌ای روی سرشان می کشیدند تا شناخته نشوند و به خانه اقوام و همسایگان می رفتند و صاحبخانه نیز داخل کاسه آن‌ها آجیل چهارشنبه سوری، پول و … قرار می داد.
همچنین از دیگر رسوم فرعی چهارشنبه سوری می توان به شال اندازی / فال گوشی و گره گشایی اشاره کرد.
متاسفانه این روزها این آداب و رسوم زیبا به طور کامل فراموش و یا کم رنگ شده و بیشتر شاهد صداهای وحشتناک و از دست دادن هموطنان خود هستیم.
مجله اینترنتی تحلیلک
