جشن سده یکی از جشن های ایرانی

جشن سده یکی از جشن‌های ایرانی است که در آغاز شامگاه دهم بهمن ماه برگزار می‌شود.

جشن سده یکی از جشن های ایرانی

در شامگاه دهمین روز از بهمن ماه با افروختن هیزمی که مردم از روزهای قبل در میدان شهر یا آبادی یا بر بلندی کوهستان گرد آورده‌اند، این جشن آغاز می‌شود.

جشن سده همراه با آتش‌افروزی است. در واقع می‌توان گفت تمام جشن‌های ایرانی در حضور آتش برگزار می‌شود. به عقیده ایرانیان باستان، آتش قوی‌ترین نشانه فیزیکی حضور اهورا مزدا، خدای یگانه است و اوست که تحت نظارت اهورا مزدا زندگی می‌بخشد. از این رو ایرانیان باستان جایگاهی والا و احترامی درخور برای آتش قائل بوده‌اند.

در جشن سده چه کارهایی انجام می شود؟

در جشن سده نیز آتش افروخته می‌شود. پیش از رسیدن زمان موعود برای برگزاری جشن، همه افراد برای تهیه هیزم به تکاپو می‌افتند و به صورت گروهی خار و خاشاک و هیزم جمع می‌کنند، از این رو سده را می‌توان جشنی با همکاری و همبستگی جمعی نامید.

در گذشته هیزم‌ها را بر فراز بام منازل یا بلندای کوه می‌انباشتند و در زمان مقرر آن را می‌افروختند. امروزه اما در شهرهایی که این جشن برگزار می‌شود، مکانی مخصوص در نظر گرفته‌اند تا همگان در آن محل گرد هم آیند.

برافروختن آتش با مراسم ویژه توسط موبدان، رقص‌های آئینی در پیشگاه آتش، خواندن گات‌ها به صورت دسته‌ جمعی و نیایش به درگاه اهورا مزدا، نقالی و شاهنامه‌خوانی و همچنین اجرای موسیقی زنده با استفاده از سازهای پوستی از جمله قسمت‌های جشن سده به شمار می‌رود.

درباره نام جشن سده

برخی از دانشمندان نام سده را گرفته‌ شده از صد می‌دانند؛ ابوریحان بیرونی می‌نویسد: «سده گویند یعنی صد و آن یادگار اردشیر بابکان است و در چرایی و انگیزه این جشن گفته‌اند که هر گاه روزها و شب‌ها را جداگانه بشمارند، میان آن و پایان سال شماره صد به دست می‌آید و برخی گویند چرایی این است که در این روز زادگان کیومرث -پدر نخستین- درست صد تن شدند و یکی از خود را بر همه پادشاه گردانیدند و برخی برآنند که در این روز فرزندان مشی و مشیانه به صد رسیدند.»

نظر دیگر اینکه سده نامدار صدمین روز زمستان است؛ از آغاز آبان ماه تا ۱۰ بهمن که جشن سده‌ است صد روز و از ۱۰ بهمن تا نوروز و اول بهار ۵۰ روز و ۵۰ شب بوده‌ است و به‌ چرایی اینکه از این روز بدین سوی مردمان به آتش دست پیدا کرده‌اند و شب هم مانند روز روشن و گرم و زنده‌ است، شب‌ها هم شمرده می‌شوند.

مجله اینترنتی تحلیلک