عین القضات همدانی با نام کامل عبدالله بن محمد بن علی میانجی همدانی (۵۲۵–۴۹۲ هجری قمری) حکیم، نویسنده، شاعر، مفسر قرآن، محدث و فقیه ایرانی بود.

او به زبان‌های فارسی، عربی و پارسی میانه آشنایی داشت و در عرفان و تصوف در بالاترین جایگاه قرار داشته‌ است.

تمهیدات عین القضات

عین القضات همدانی یکی از مشهورترین عارفانی است که آثار گوناگونی از او در زمینه های عرفان، فلسفه و دین به زبان های فارسی و عربی بر جای مانده است.

تمهیدات یکی از مهم ترین آثار فارسی اوست که گذشته از اهمیتی که در عرفان دارد، از نظر نثر شاعرانه و زبان تصویری و خیال انگیز، شایان توجه است.

تاملی بر تمهیدات عین القضات همدانی

ای عزیز

پروانه قوت از عشق آتش خورد بی آتش قرار ندارد و در آتش وجود ندارد تا آنگاه که آتش عشق او را چنان گرداند که همه جهان آتش بیند، چون به آتش رسد خود را بر میان زند. خود نداند فرقی کردن میان آتش و غیر آتش، چرا؟ زیرا که عشق، همه خود آتش است.

چون پروانه خود را بر میان زند، سوخته شود؛ همه نار شود.

از خود چه خبر دارد و تا با خود، در خود بود عشق میدید و عشق قوتی دارد که چون عشق سرایت کند بمعشوق، معشوق همگی عاشق را بخود کشد و بخورد.

آتش عشق پروانه را قوت میدهد و او را می‌پروراند تا پروانه پندارد که آتش، عاشق پروانه است؛ معشوق شمع همچنان با ترتیب و قوت باشد بدین طمع خود را بر میان زند، آتش شمع که معشوق باشد با وی بسوختن درآید تا همه شمع، آتش باشد: نه عشق و نه پروانه.

مجله اینترنتی تحلیلک