دروس هیئت و دیگر رشته های ریاضی
در زندگینامه علامه حسن زاده آملی می خوانیم که ایشان دروس مختلفی مانند تفسیر، رجال و درایه و ریاضی و هیئت و نجوم و طب را از علامه شعرانی آموختند و از او اجازه اجتهاد و اجازه نقل حدیث دریافت کرد. وی، یازده سال نزد مهدی الهی قمشه‌ای، «منظومه» سبزواری، بخش‌هایی از اسفار و «شرح خواجه بر اشارات» را فرا گرفتند و در جلسات تفسیر قرآن او نیز حاضر می‌شد. این مطلب با عنوان دروس هیئت و دیگر رشته های ریاضی از کتاب های ایشان است که توسط وی و استاد صمدی آملی شرح و تدریس شده است.
بسم‌الله الرَّحْمَنِ الرَّحِیمِ
الْحَمْدُ لِلَّهِ رَبِّ الْعَالَمِینَ
دیباچه (دروس هیئت و دیگر رشته های ریاضی)
سپاس آفریننده گردان سپهر را که ماه و مهر را بر چهره مینای زیبای آن بسان دو عقربه صفحه ساعت نما، معیار معرفت سمت قبله و آیت کسب و کار و میزان ماه و سال و تاریخ روزگار گردانیده است.
هُوَ الَّذِی جَعَلَ الشَّمْسَ ضِیَاءً وَالْقَمَرَ نُورًا وَقَدَّرَهُ مَنَازِلَ لِتَعْلَمُوا عَدَدَ السِّنِینَ وَالْحِسَابَ مَا خَلَقَ اللَّهُ ذَلِکَ إِلَّا بِالْحَقِّ یُفَصِّلُ الْآیَاتِ لِقَوْمٍ یَعْلَمُونَ (یونس ۷).
و دراری درودش بر فرستادگان بویژه بر خاتم پیمبران و دودمانش که شاخص بی مثال و بی زوال افق اعلای کعبه جمال و جلال اویند.
یَا أَیُّهَا النَّبِیُّ إِنَّا أَرْسَلْنَاکَ شَاهِدًا وَمُبَشِّرًا وَنَذِیرًا وَدَاعِیًا إِلَى اللَّهِ بِإِذْنِهِ وَسِرَاجًا مُنِیرًا (احزاب ۴۷).
و بر همه یاران و یاوران و پیروانشان که ثوابت و سیّارات فروزان آسمان دانش و بینش‌اند. وَعَلَامَاتٍ وَبِالنَّجْمِ هُمْ یَهْتَدُونَ
و بعد همی گوید حسن حسن زاده آملی که این کتاب مستطاب دروسی در دانش گرانقدر هیئت و دیگر رشته های ارزشمند ریاضی است که هر دانشمند دینی را بدان نیاز است ازیرا که بیانگر آیات و روایات وقت و قبله و هلال است، و دستور استوار خط سمت قبله و اعتدال و زوال. علاوه این که حاوی معارفی است که ینابیع آب حیاتند، و حائز مطالبی که مصابیح فراراه وادی ظلمات.
تدریس آن در جمع پریشانی به روزهای پنجشنبه و جمعه سال تحصیلی حوزه علمی قم اختصاص یافت، چنان که تصنیف آن نیز همزمان تدریس در پنجشنبه بیستم محرم ۱۴۰۷ ه ق = 1396/۷/۳ ه ش آغاز گردید، امید است که به تأیید و توفیق الهی بدان شیوه شایسته و روش بایسته که خواسته نگارنده است انجام یابد، بار خدایا اینچنین بادا.
برای مطالعه درس اول دروس هیئت و دیگر رشته های ریاضی اینجا را کلیک کنید.
بیان (دروس هیئت و دیگر رشته های ریاضی – دیباچه و معرفی)
علم هیئت که یکی از شاخه‌های حکمت نظری و ریاضیات به حساب می‌آید، علمی است که بیشتر به مطالعه حرکات و جایگاه اجرام فلکی می‌پردازد. کتاب پیش رو با عنوان «دروس هیئت و دیگر رشته‌های ریاضی» نیز که توسط علامه حسن زاده آملی تدریس و گردآوری شده، پیرامون همین علم است.
در خصوص کتاب «دروس هیئت و دیگر رشته های ریاضی» سخن علامه حسن زاده آملی در معرفی کتاب (که در حوزه علم هیئت است)، گویای همه چیز بوده و مجالی برای معرفی بیشتر کتاب نیست. این کتاب توسط استاد صمدی آملی چندین بار تدریس و تشریح شده است.
در مطالب پیش رو نگارنده حقیر سعی دارد در ابتدا مطالب کتاب را بدون هیچ‌گونه تغییری ارائه کرده و سپس (بعد از متن اصلی هر درس) با توجه به متن کتاب و شرح استاد صمدی آملی، اندک فهم خود را برای مطالعه و آشنایی عزیزان و شاگردان این مکتب بیان نماید.
کتاب دروس هیئت و دیگر رشته های ریاضی علامه حسن زاده آملی که توسط استاد صمدی آملی تدریس شده است.
بخشی از زندگینامه علامه حسن زاده آملی
علامه حسن زاده آملی تحصیلات کتب ابتداییه را که در میان طلّاب علوم دینیّه معمول و متداول است از نصاب الصبیان و رساله عملیه فارسی آیت الله سید ابوالحسن اصفهانی (چون ایشان مرجع علی الاطلاق در آن زمان بودند) و کلیات سعدی، گلستان سعدی و جامع المقدمات و شرح الفیه سیوطی و حاشیه ملا عبدالله بر تهذیب منطق و شرح جامی بر کافیه نحو و شمسیه در منطق و شرح نظام در صرف، مطوّل در معانی و بیان و بدیع و معالم در اصول، تبصره در فقه و قوانین در اصول تا مبحث عام و خاص را در آمل که همواره از قدیم الدهر واجد رجال علم بوده، از محضر مبارک روحانیون آن شهر آیات عظام و حجج اسلام: محمد آقا غروی و آقا عزیزالله طبرسی و آقا شیخ احمد اعتمادی و آقا عبدالله اشراقی و آقا ابوالقاسم رجائی و دیگرانی که همگی از این نشئه رخت بربسته اند و به ریاض قدس در جوار رحمت ربّ العالمین آرمیده اند، فرا گرفتند و نیز از حضرت آیت الله عزیزالله طبرسی تعلیم خط می گرفتند تا اینکه خود حضرتش در آمل چند کتاب مقدماتی را تدریس می کردند.
ادامه تحصیل در تهران
علامه حسن زاده آملی، با اتمام دروس مقدماتی حوزه، لباس روحانیت را پوشیدند و در ۲۲ سالگی، در شهریور سال ۱۳۲۹، برای ادامه تحصیل وارد تهران شدند.
ایشان در تهران، فقه و اصول را نزد استادانی همچون سید احمد لواسانی، ابوالحسن شعرانی، سیدابوالحسن رفیعی قزوینی و محمدتقی آملی آموختند. در درس فلسفه و عرفان نیز در دروس استادانی چون مهدی الهی قمشه‌ای، علامه شعرانی، فاضل تونی و میرزا احمد آشتیانی شرکت کردند.
برای مطالعه مطلب کامل زندگینامه علامه حسن زاده آملی اینجا را کلیک کنید.
مجله اینترنتی تحلیلک
