رفتار والدین در برخورد با دوست خیالی کودکان

داشتن دوست خیالی کودکان

تخیل و فانتزی برای کودکان نوپا و پیش‌دبستانی تا قبل از سنین مدرسه طبیعی است. کودکان به هر چیزی که تخیلی است مانند پری ها، بابانوئل و هر شخصیت فانتزی دیگر کاملاً باور دارند. دوست خیالی یکی دیگر از باورهای آن ها است.

بیشتر مواقع کودکان تقریباً تمام کارهای خود را همراه دوستان جدید خود انجام می‌دهند. با هم بازی می‌کنند، غذا می‌خورند و به قصه‌های موقع خواب گوش می‌دهند. آن ها حتی وقتی می‌خواهند بخوابند اجازه می‌دهند که دوستشان هم کنارشان بخوابد. تنها مشکلی که در این میان وجود دارد آن است که دوستان آنها خیالی و نامرئی است.

شما هرگز نمی توانیم دوست او را که ممکن است هر شکل ظاهری داشته باشد مثلاً دارای گوش‌های بلند مثل خرگوش باشد را ببینید. اگر چه مشاهده این که کودکتان بیشتر وقت خود را با دوست خیالی خود می‌گذراند نگران کننده است. اما وجود این دوست خیالی کودکان بخش مهمی از رشد آن ها است.

از آنجایی که کودکان در این دوره از زندگی خود معمولاً با تجربه‌های جدیدی مانند آموزش رفتن به دستشویی یا رفتن به مهد کودک و پیش دبستانی روبرو می شوند، در ذهن خود دوستانی خیالی پرورش می دهند که از عهده اضطراب ناشی از اولین تجربه ها برآیند. همچنین آن ها با کمک این دوستانی خیالی می توانند مهارت های اجتماعی خود را تمرین کنند.

از طرفی کودک به یک دوست شجاع نیاز دارد تا همیشه کنارش باشد و از او مثلا در برابر وحشت از تاریکی حمایت کند. در واقع زمانی که او خجالت می کشد از ترس خود بگوید. دوست خیالیش تنها کسی است که می تواند احساسات را درک کند و در تحمل عبور از شرایط سخت کمکش کند.

دوست خیالی کودکان همراه ایده عالی است. هر وقت کودک به دوست خود نیاز دارد او بلافاصله حاضر می‌شود. دوست خیالی همیشه موافق خواسته‌های کودک است و به کودک اجازه می دهد بازی دلخواه خود را انجام بدهد و هر وقت هم که کودک اراده کند دوست خیالی اش بدون لجبازی کردن و اوقات تلخی پی کار خودش می‌رود.

دوستان خیالی سپر بلاهای خوبی هستند. کودک هر زمان که احساس کند ممکن است به دلیل خطایی به دردسر بیفتد، تمام گناه را به گردن دوست خیالی خود می‌اندازد یا حتی می تواند احساسات خود را از زبان دوست خیالی اش بیان کند “مثلاً مریم دلش نمی خواهد که خاله سارا او را ببوسد”

رفتار والدین در برابر دوست خیالی کودک

۱- با دوست خیالی کودک مخالفت نکنید و کودک را مجبور نکنید که دوست خیالی اش را رها کند. وجود دوست های خیالی در سنین پایین بسیار عادی است اگر کودکتان را از داشتن چنین دوستی ممنوع کنید، فقط باعث می‌شوید او به دوست خیالی اش بیشتر علاقه‌مند شود. در ضمن تصور نکنید که کودک‌تان احساس تنهایی می‌کند یا مشکلی وجود دارد.

آرام بمانید و از ورود دوست جدید کودک به جمع خانوادگی تان استقبال کنید. (حتی اگر لازم است هنگام غذا خوردن یک ظرف اضافی هم برای روی میز قرار دهید) البته خلق و حفظ یک دوست خیالی یکی از مهارت های پیچیده شناختی است و کودک می‌تواند واقعیت را از تخیل تشخیص بدهد. همچنین هر وقت کودکان قدم به مدرسه بگذارند و دوستان خیالی شان از طرف جامعه پذیرفته نشوند کم‌کم با کودک خداحافظی کرده و ناپدید می‌شوند.

اما اگر کودک تان به کلاس اول یا دوم دبستان رسیده بود و وجود دوست خیالیش مزاحم اجتماعی شدن و پیدا کردن دوست واقعی بود، حتماً باید فکری به حال این وضعیت کنید بهترین کار کمک گرفتن و مشورت با یک روانشناس یا روانپزشک کودکان است.

۲- علاقه خود را نسبت به دوست خیالی نشان دهید. از آنجایی که این دوستان خیالی مدتی مهمانتان خواهند بود، پس سعی کنید آن ها را بهتر بشناسید. با کودکان در مورد دوست خیالی صحبت کنید و از او سوال هایی مانند”دوست کیه؟ کنار هم چه کارهایی انجام می دهید؟ و اهل کجاست؟” بپرسید.

گفت‌وگو در مورد دوست خیالی کودکان به شما کمک می کند تا ارتباط محکم تری با کودکتان برقرار کنید و در عین حال به پرورش قوه تخیل او کمک کنید. علاوه بر آن دانستن بیشتر در مورد دوست خیالی باعث می‌شود شما درباره علایق، ترس ها و احساسات کودکتان بیشتر بدانید زیرا علایق یا بیزاری های کودک با دوست خیالی اش یکسان است. معمولاً این دوستان خیالی ممکن است ویژگی یا استعداد خاصی داشته باشند یا در فعالیتی شرکت کنند که کودکتان در مورد آن کنجکاو است و اما ترس این را دارد که آن کار را انجام دهد.

البته مراقب باشید بیش از حد به دوست خیالی کودکتان توجه نکنید، زیرا ممکن است بیشتر از حد معمول این دوست را حفظ کند یا حتی به شما حسادت کنند و تصور کند که می خواهید دوستش را از او بدزدید. بنابراین نسبت به دوست خیالی کودکتان اشتیاق زیادی نشان ندهید و هرگز آن ها را با هم مقایسه نکنید. یک قانون کلی این است که هرگز در مورد دوست خیالی کودکتان حرفی نزنید مگر اینکه او خودش در مورد چنین دوستی صحبت کند.

۳- محدودیت تعیین کنید. اگر این مهمان نامرئی بیش از حد در زندگی خانوادگی تان دخالت می‌کند، پس باید دست به کار شوید، به طور مثال “وقتی کودکتان کار نامناسبی انجام می دهد و بعد می گوید علی همین کار را می کند یا مامان علی او را مجبور نمی‌کند به او بگویید علی ممکن است در خانه خودش بتواند هر کاری که دوست دارد انجام بدهد، غذایش را پرت کند یا دندان‌هایش را مسواک نزند اما وقتی به خانه ما می آید باید به قوانین خانه ما اهمیت بدهد”

به کودکتان اجازه ندهید با استفاده از دوست کوچولویش از عواقب کارهای خود فرار کند. هر بار که انگشت اتهام را به سوی دوست خودش می گیرد به یادش بیندازید که سرزنش کسی دیگر به خاطر خطایی که خودش انجام داده، دروغگویی و کار بدی است. به او بگویید که می‌خواهید حقیقت را بشنوید. هر بار هم که کودک به خطای خودش اعتراف کرد به خاطر صداقتش او را تشویق کنید و سپس به او نشان بدهید که هر خطایی چه عواقبی دارد.

۴- زندگی واقعی را برای او جذاب کنید. دوست خیالی داشتن به نوعی شرایط سرگرم کننده برای برخی از لحظات کودک فراهم می‌کند اما مسلماً هیچ کس دوست ندارد که زندگی تخیلی کودکش جذابتر از زندگی واقعی او شود.

بنابراین با کودکتان بازی های تفریحی و شاد انجام بدهید و از او بخواهید که با دوستان واقعی و خواهر و برادرش بازی کند. او را به مکان های تفریحی مختلف مانند پارک، موزه و کتابخانه ببرید و سعی کنید با کودکان هم سن خود آشنا شود. هر وقت کودکتان تجربه‌های جدیدی در پی داشته باشد زودتر با دوست خیالی خود خداحافظی می‌کند.

بیشتر بخوانید: مشاهده رابطه جنسی والدین توسط کودک و رفتار والدین

با تشکر از دکتر شادی مدرس

مجله اینترنتی تحلیلک