روز عشق چه روزی است؟ روز عشق ۱۴۰۰

ما ایرانیان روز عشق را با ولنتاین به یاد می آوریم ولی چند سالی است که مردم سعی می کنند روز عشق ایرانی و یا سپندارمذگان را به عنوان روز عشق جشن بگیرند که مطابق با تاریخ سرزمینمان است.

بدانید که این روز در سالنمای کنونی ایرانی برابر است با ۵ اسفند و این روز “سپندار مذگان” یا “اسفندار مذگان” نام دارد.

و قاف حرف آخر عشق است

روز عشق چه روزی است؟ روز عشق ۱۴۰۰ و روز سپندارمذگان

فلسفه بزرگداشت این روز به نام “روز عشق” به این گونه بوده است که در ایران باستان هر ماه را سی روز می شمردند و افزون بر اینکه ماه ها نام داشتند، هریک از روزهای ماه نیز یک نام داشتند.

برای نمونه روز نخست “روز اهورا مزدا”، روز دوم، روز بهمن (تندرستی، اندیشه) که نخستین صفت خداوند است، روز سوم اردیبهشت “بهترین راستی و پاکی” که باز ویژه خداوند است، روز چهارم شهریور “شاهی و فرمانروایی آرمانی” که ویژه خداوند است و روز پنجم “سپندارمذ” بوده است. سپندار مذفر نام ملی زمین است، یعنی گستراننده، مقدس، فروتن.

زمین نماد عشق است چون با فروتنی و گذشت به همه عشق می ورزد. زشت و زیبا را به یک چشم می نگرد و همه را چون مادری در دامان پر مهر خود امان می دهد.

از این روی در فرهنگ باستان اسپندار مذگان را نماد عشق می پنداشتند. در هر ماه، یک بار، نام روز و ماه یکی می شده است که در همان روز که نامش با نام ماه همزمان می شد، جشنی برپا می داشتند به فراخور نام آن روز و ماه.

برای نمونه شانزدهمین روز هر ماه مهر نام داشت و در ماه مهر، “مهرگان” نام می گرفت. همین طور روز پنجم هر ماه سپندارمذ یا اسفندارمذ نام داشت که در ماه دوازدهم سال که آن هم اسفندارمذ نام داشت، جشنی با همین نام می گرفتند.

گرچه هنوز اختلاف نظرهایی برای تاریخ این روز وجود دارد اما تاریخ دقیق روز سپندارمذگان در ایران باستان ۵ اسفند ماه بوده که در آن سال ها ماه های سال همگی ۳۰ روز بوده اند.

در تقویم جدید ایرانیان چون ۶ ماه اول سال ۳۱ روزه هستند بنابراین برخی معتقدند باید این روز را در ۲۹ بهمن جشن بگیرند.

اما برخی هنوز نیز معتقدند اسم اسپندگان نام پنجمین روز از ماه اسفند است و باید در همان ماه نیز جشن گرفته شود. گرچه به نظر می رسد بیشتر ایرانیان ۲۹ بهمن را برای تبریک گفتن این روز جشن می گیرند.

قطعه غم عشقت بیابون پرورم کرد محمدرضا شجریان

جشن سپندارمذگان چیست؟

جشن اسفندگان یا اسپندگان (سپندارمذگان) یکی از جشن‌های ایرانی است که در روز پنجم اسفند برگزار می‌شود. ابوریحان بیرونی در آثارالباقیه آورده‌ است که ایرانیان باستان روز پنجم اسفند را روز بزرگداشت زن و زمین می‌دانستند.

اگرچه منابع کهن از جمله ابوریحان این جشن را در روز پنجم اسفند ذکر کرده اند. ولی با توجه به تغییر ساختار تقویم ایرانی در زمان خیام که پس از ابوریحان می زیست و سی و یک روزه شدن شش ماه نخست سال در گاه شماری ایرانی، تاریخ ذکر شده در منابع کهن را باید به روز رسانی کرد.

امروز زرتشتیان آن را در روز اسفند (سپندارمذ – پنجمین روز) از ماه اسفند (سپندارمذ) برابر با بیست و نهم بهمن در گاهشماری خورشیدی امروز برگزار می کنند.

عموم پژوهشگران (از جمله استادان: ابراهیم پور داوود، جلیل دوستخواه، رضا مرادی غیاث آبادی و پرویز رجبی) زمان درست این جشن را ۵ اسفند می‌دانند و ابداعات جدید در انتقال آن به ۲۹ بهمن را نادرست می‌ انگارند.

روز عشق چه روزی است؟ روز عشق ۱۴۰۰

روز عشق در ایران

در ایران از سال ۱۳۸۹ تولید انواع پوستر، بروشور، جعبه و کارت‌های تبلیغاتی با نمادهای قلب، نیم قلب، گل رز قرمز و هر گونه فعالیتی مبنی بر اطلاع‌رسانی در این روز ممنوع است و از سوی مراجع قانونی با واحدهای متخلف برخورد قانونی می‌شود.

گروهی دیگر به جای آن جشن اسفندگان را که برگرفته از آیین‌های ایرانی است و در روز پنجم اسفند (اسفندروز از اسفندماه) برگزار می‌شود را به جای روز عشق پیشنهاد می‌کنند. اسفندیار اختیاری، نماینده زرتشتیان دوره هشتم مجلس شورای اسلامی جشن مهرگان را روز عشق حقیقی و واقعی در فرهنگ ایرانی می‌داند و به نظر وی مردم باید به جای عشق این روز را زنده کنند. با این وجود این روز در میان بسیاری از جوانان ایرانی محبوب است و آن را گرامی می‌دارند.

روز عشق در عربستان سعودی

در عربستان سعودی فروش محصولات مربوط به روز عشق مانند گل رز در سال ۲۰۰۲ و ۲۰۰۸ ممنوع شد و پلیس مذهبی این کشور از مغازه داران خواست تا چنین چیزهایی را به فروش نرسانند.

روز عشق در مالزی

در مالزی برخی مقامات حکومتی و مذهبی به‌دلیل آنچه که «نامتناسب بودن» این جشن با فرهنگ مسلمانان آن کشور می‌دانند، با به‌راه‌اندازی کمپین ضد عشق، تلاش کرده‌اند مردم را از برگزاری مراسم روز عشق نهی کنند.

در چند ایالت مالزی، مقامات در صدد وضع قوانینی هستند که مانع از برقراری رابطهٔ جنسی ـ پیش از ازدواج ـ میان دخترها و پسرهای مجرد در هتل‌ها شوند. اما همهٔ مردم آن کشور با مواضع ضد عشق حاکمان آن کشور موافق نیستند و برخی برگزاری این جشن را بی‌ضرر می‌دانند.

روز عشق در پاکستان

مقامات حکومتی و قضایی کشور پاکستان روز عشق را فرهنگی، غربی دانسته، آن را مغایر با آداب و فرهنگ پاکستان خواندند و برگزاری هرگونه مراسم و گرامیداشت این روز را ممنوع اعلام کردند.

روز عشق چه روزی است؟ روز عشق ۱۴۰۰

آیین ها و دیگر نام های روز سپندارمذگان

این جشن را با نام‌ های جشن برزیگران هم نامیده‌اند. در روز اسپندگان چند جشن با مناسکی به‌خصوص برگزار می‌شده‌ است.

نخستین آنان جشن مردگیران یا جشن مژدگیران بود که ویژه زنان بود. در این روز مردان برای زنان هدیه می‌خریدند و از آنان قدردانی می‌کردند. امروزه نیز بیشترین جنبهٔ مورد تأکید در اسپندگان قدردانی از زنان است.

در زمان گذشته چنانکه ابوریحان روایت کرده‌ است عوام کارهای دیگری هم می‌کردند چون آیین‌ های جادویی برای دور کردن خرفستران اما ابوریحان این آیین‌ها را تازه و نااصیل خوانده‌است.

استاد دکتر جلال خالق مطلق می‌نویسد:

ابوریحان بیرونی در کتاب آثارالباقیه که در سال ۳۹۱ هجری تألیف کرده است، آنجا که درباره جشن های ایرانی سخن می گوید، از جشنی نام می برد که در روز اسفندارمذ در ماه اسفندارمذ، یعنی در پنجم اسفند برگزار می شد.

در ایران کهن، یک جشن بهاری زنان بوده که در آن روز زنان از آزادی بیشتری برخوردار بودند و به ویژه دختران «دم بخت» به همسرگزینی تشویق می شدند و از این رو این جشن را «مردگیران» می نامیدند.

سپس با نفوذ بیشتر مذهب این جشن نخست تغییر ماهیت داده و جشن زنان شوهردار شده و این دسته زنان در آن روز از شوهران خود به پاس یکسال پارسایی و خانه داری و شوهر دوستی هدیه می گرفتند، تا اینکه همین نیز رفته رفته فراموش شده است.

۱۰ فکر اشتباه در رابطه عاشقانه/ از کتاب باختن یک عشق یافتن یک زندگی

بیشتر بخوانید:

سپندارمذگان، روز بزرگداشت عشق

مجله اینترنتی تحلیلک