روز وقف ۱۴۰۱ و هرآنچه که باید درباره آن بدانید
همراهان عزیز و همیشگی مجله اینترنتی تحلیلک، در این مطلب تاریخ دقیق روز وقف ۱۴۰۱ را به همراه هرآنچه که باید درباره آن بدانید برای شما آورده ایم. با ما همراه باشید…
روز وقف ۱۴۰۱
روز وقف ۱۴۰۱
روز وقف ۱۴۰۱ مصادف با شنبه ۲ مهر ۱۴۰۱، ۲۷ صفر ۱۴۴۴ و ۲۴ سپتامبر ۲۰۲۲ است.
وقف یکی از برترین مصادیق احسان و نیکوکاری است که در سامان دهی زندگی فردی و اجتماعی نقش فراوانی دارد. این سنت حسنه که از پیامبر و ائمه(ع) برای ما به یادگار مانده است.
روز وقف ۱۴۰۱
روز وقف ۱۴۰۱
تاریخچه وقف
پیشینه وقف به ملل باستانی بر می گردد. چنان که در تمدن مصر باستان، از نقوش حک شده بر سنگ ها بر می آید که املاکی برای کاهنان نیکوکار و برخی رهبران مذهبی و نیز معابد وقف شده یا اسنادی به دست آمده که در آن اموالی برای فرزندان وقف شده است. همچنین رومیان باستان، برای اشیای مقدس با پیشکش های مردم به عبادتگاه ها، قوانینی وضع کرده بودند که شبیه وقف بوده است.
از این رو می توان گفت که وقف از دیرباز با ملل متمدن همراه بوده و هر ملتی نیز برای آن قواعدی ویژه وضع کرده است، ولی در اسلام، سیره پیامبر خدا صلی الله علیه و آله در وقف و دستور او به دیگران، سبب توجه مسلمانان به این امر پسندیده شد. بر این اساس چیزی نگذشت که سنت وقف در میان مسلمانان راه یافت و سرمنشأ تأثیرات شگرف در عرصه فرهنگ و تمدن اسلامی شد. به ویژه در حوزه توسعه آموزش و نیز گسترش فعالیت های اجتماعی و فرهنگی، نقشی برجسته ایفا کرد.
به همین جهت، نظر اهل تحقیق را متوجه خود ساخت و از آن جمله فقیهان در کتاب های فقهی خویش به گفت وگو درباره آن پرداختند و از جنبه های گوناگون، درباره آن بحث کردند. از زمانی که علم فقه به عنوان دانشی مستقل و سامان یافته در میان مسلمانان شکل گرفت، آنان به وقف به نیز عنوان یکی از موضوع های جدّی توجه نشان دادند.
اولین فقیهان شیعه نیز هر چند به طور مختصر درباره آن به گفت وگو پرداختند. در گذر زمان، به تدریج، مباحثی گسترده تر و گاه نو در اطراف وقف، به ویژه درباره چگونگی و شرایط آن پدید آمد. به این ترتیب، اسلام از این سنت حسنه در مسیری روشن، منطقی و هدف دار، مترقی و دقیق، استفاده کرد.
روز وقف ۱۴۰۱
روز وقف ۱۴۰۱
وقف در قرآن
در قرآن مجید آیه مستقلی درباره وقف وجود ندارد، بلکه می توان از آیات مربوط به انفاق و احسان و صدقه و تعاون و… به رجحان و استحباب آن پی برد. عموم فقیهان نیز با تمسک به آیات عام صدقات و انفاق درباره وقف استشهاد کرده اند. برخی از این آیات از این قرار است:
۱. «لَنْ تَنالُوا الْبِرّ حتّی تُنْفِقُوا مِمّا تُحِبّونَ وَ ما تُنْفِقُوا مِنْ شَی ءٍ فَإِنّ اللّهَ بِهِ عَلیمٌ؛ هرگز به نیکوکاری نخواهید رسید تا از آنچه دوست دارید، انفاق کنید و از هرچه انفاق کنید، قطعاً خدا بدان داناست». (آل عمران: ۹۲)
یکی از یاران پیامبر، به نام ابوطلحه انصاری، در مدینه، نخلستان و باغی داشت که بسیار باصفا و زیبا بود، به گونه ای که همه در مدینه از آن سخن می گفتند. در آن چشمه آب صافی بود که هر موقع پیامبر به آن باغ می رفت، از آن آب میل می کرد و وضو می ساخت. همچنین این باغ درآمد خوبی برای ابوطلحه داشت. پس از نزول این آیه، خدمت پیامبر آمد و عرض کرد: می دانی که محبوب ترین اموال من همین باغ است و می خواهم آن را در راه خدا انفاق کنم تا ذخیره ای برای رستاخیز من باشد. پیامبر فرمود: من صلاح می دانم آن را به خویشاوندان نیازمند خود بدهی. ابوطلحه به دستور پیامبر، عمل و آن باغ را بر خویشان خود وقف کرد.
۲. «… وَ ما تُقَدِّمُوا لأَنْفُسِکمْ مِنْ خَیرٍ تَجِدُوهُ عِنْدَ اللّهِ هُوَ خَیرًا وَ أَعْظَمَ أَجْرًا وَ اسْتَغْفِرُوا اللّهَ إِنّ اللّهَ غَفُورٌ رَحیمٌ؛ و هر کار خوبی برای خویش از پیش فرستید آن را نزد خدا بهتر و با پاداشی بیشتر باز خواهید یافت و از خدا طلب آمرزش کنید که خدا آمرزنده مهربان است». (مزمل: ۲۰)
۳. «وَ الْباقِیاتُ الصّالِحاتُ خَیرٌ عِنْدَ رَبِّک ثَوابًا وَ خَیرٌ أَمَلاً؛ و نیکی های ماندگار نزد پروردگارت از حیث پاداش بهتر و خوش فرجام تر است». (مریم: ۷۶)
روز وقف ۱۴۰۱
روز وقف ۱۴۰۱
وقف در لغت به معنای توقف و درنگ کردن است و در اصطلاح فقها، عبارت از عقدی است که ثمره آن، حبس اصل و تسبیل منافع است؛ یعنی صرف کردن مال در جهتی که واقف تعیین کرده است. به بیان روشن تر، وقف مقدار مالی است که فرد یا افرادی با اختیار خود از مالکیت خود خارج می کنند تا مورد استفاده عموم قرار بگیرد و منافع آن در راه تأمین نیازمندی های مردم مصرف شود.
واقف: کسی که همه یا بخشی از دارایی خود را برای مصارف بهبود جامعه و امور خیریه وقف کند.
وقف نامه: سند معتبر و قانونی که واقف مشخصات کامل موقوفه و شرایط اداره و مصرف عواید آن را به طور دقیق تعیین کرده است.
موقوف علیه: کسی یا جهتی که مستحق درآمد وقف و انتفاع از عین موقوفه است.
روز وقف ۱۴۰۱
شرایط وقف
وجود شرایط در اعمال و عقود دینی در فرهنگ اسلامی امری ضروری است که لحاظ کردن آنها سبب صحت عمل و جلوگیری از پای مال شدن حقوق فردی و اجتماعی خواهد شد. از این رو، در فرهنگ اسلامی برای وقف، واقف و موقوف و موقوف علیه، شرایطی در نظر گرفته شده است که برای پرهیز از تفصیل به برخی از آنها، اشاره مختصری می کنیم:
۱. اجرای صیغه وقف؛ یعنی واقف با الفاظ و عباراتی که بیان گر اراده اوست و با آن از اراده خود در وقف پرده برمی دارد، وقف کند.
۲. وقف نباید مشروط به تحقق شرطی یا صفتی در آینده باشد. برای مثال، واقف نمی تواند بگوید که اگر اول ماه شد، این خانه را وقف فلانی می کنم.
۳. یکی از شرایط صحت وقف، دوام و پایداری آن است؛ یعنی نباید وقف مفید به زمان شود. بنابراین وقف موقت صحیح نیست.
۴. مسلط باقی نماندن واقف بر مال موقوفه پس از وقف کردن آن؛ یعنی نباید واقف به طور مستقیم یا غیر مستقیم بر آن تسلط داشته باشد، بلکه باید متولی یا حاکم شرع را بر مال موقوفه مسلط کند.
۵. واقف نباید خودش را از جمله بهره مندان از موقوفه قرار دهد.
همچنین شرایط دیگری از قبیل، بلوغ، عقل، رشد، عدم حجر، مالک بودن، اختیار و قصد و اسلام واقف شرط است. همچنین در موقوفه هم باید شرایطی از قبیل قابلیت تملک داشتن و قابل انتفاع بودن وجود داشته باشد. افزون بر این، در موقوف علیه نیز باید شرایطی چون وجود داشتن، تعیین شدن، صحت تملک، فقر، اسلام و ایمان وجود داشته باشد.
بیشتر بخوانید:
- روز جهانی قهوه ۱۴۰۱ / به همراه خواص، مضرات و نکات جذاب و خواندنی
- روز جهانی جهانگردی ۱۴۰۱ / به همراه پیام تبریک، مطالب خواندنی و جذاب
مجله اینترنتی تحلیلک
