زندگينامه رهی معیری

رهی معیری شاعر و غزلسراي معاصر است كه سروده هايش براي هر اهل شعر و سخني آشنا و دلنواز است. رهی معیری از آن دست شاعران عاشق ‌پیشه‌ ای است که اگر کسی دیوان اشعارش را هم نخوانده باشد، حتما ترانه‌ های عاشقانه او همچون «خزان عشق»، «به کنارم بنشین»، «دیدی که رسوا شد دلم»، «نوای نی» را شنیده است.

شعرهاي عاشقانه و معروف رهی معیری به گونه اي است كه هر شنونده اي با شنيدن آن ها شگفت زده مي شود. ماجراي عشق و شفا يافتن رهی معیری از وقايع جالب زندگينامه اين شاعر خوش سخن است. در ادامه به توصيف زندگينامه اين شاعر عاشقانه سرا مي پردازيم.

با ما باشيد؛ براي آشنايي با زندگينامه رهی معیری شاعر و غزلسراي معاصر

زندگينامه رهی معیری

 محمد حسن معیری (بیوک) متخلص به “رهی” در سال 1288 خورشیدی در تهران متولد شد. او فرزند موید خلوت نوه معیرالممالک (نظام الدوله) از شاعران غزلسرای بسیار نامی معاصر است. پدر رهی معیری پیش از تولد پسرش فوت کرده بود و خانواده اش همگی از بزرگان علم و سیاست بودند. رهی معیری تحصیلات ابتدایی و متوسطه را در تهران به پایان رساند.

رهي معيري از زمان کودکی به شعر و موسیقی و نقاشی علاقه ای فراوان داشت و در اثر تمرین در این سه فن به مهارت خوبي رسيده بود.

فعالیت های رهی معیری

رهی معیری پس ازگذراندن تحصیلات ابتدایی و متوسطه وارد خدمات دولتی شد و مشاغل گوناگوني پيدا كرد. او در سال ۱۳۲۲ خورشیدی به ریاست کل انتشارات و تبلیغات “وزارت پیشه و هنر” منصوب گردید.

رهی معیری پس از فراغت از تحصیل در اداره ثبت، شهرداری تهران، وزارت کار، خدمات اداره انتشارات و روزنامه ها، وزارت اقتصاد ملی و وزارت پیشه و هنر مشغول خدمات اداری و دولتی بود. پس از اینکه از کارهای دولتی انصراف داد به رادیو رفت و تصانیف و ترانه ها و آهنگ های بیشماری ساخت. هنوز هم پس از گذشت سال ها، شعر و آوازهای رهی معیری خاطرات تلخ و شیرین مردم را زنده می سازد. او در این مدت با استادان موسیقی و آهنگسازان معروفی مانند استاد ابوالحسن صبا، مرتضی محجوبی و رضا محجوبی مشارکت طولاني و خوبي داشت.

بیشتر بخوانید: زندگینامه دکتر محمد معین پدر فرهنگ لغات فارسی

رهی معیری در آغاز شاعری در انجمن ادبی حکیم نظامی که به مدیریت استاد وحید دستگردی مدیر مجله ارمغان تشکیل می شد، شرکت می کرد. او در اين انجمن یک عضو فعال و مؤثر بود. در انجمن موسیقی ملی و انجمن فرهنگستان ایران هم عضویت یافت و رفته رفته با چاپ و نشر غزل های دلنشین رهی معیری در مطبوعات و مجله های کشور شهرت بسیار یافت.

آثار و شعرهای فکاهی و انتقادی او نیز به امضاهای مستعار “زاغچه” و “شاپریون” در روزنامه های “بابا شمل” و “تهران مصور” و غیره چاپ و انتشار یافت.

رهی معیری در سال های آخر عمر در برنامه گل های رنگارنگ رادیو، در انتخاب شعر با داوود پیرنیا همکاری داشت. وي بعد از او هم تا پایان عمر آن برنامه را سرپرستی می کرد.

زندگينامه رهی معیری شاعر و غزلسراي معاصر

ماجراي شفا يافتن رهی معیری

رهی معیری در زمستان سال 1304 بر اثر سرمايي سخت دچار بيماري ذات الريه شد و بر اثر همين بيماري نوزده روز در اغما و بي هوشي به سر برد. دکتر یونس خان افروخته، طبیب خانوادگی آنها و دکتر نیلیگان انگلیسی و دکتر ویلهلم آلمانی و لقمان الملک مالک هم نتوانسته بودند کاری از پیش ببرند. هیچ امیدی هم به بهبود نداشند. در تمام اين لحظات مادرش بر بستر فرزند اشک می ریخت و دعا می کرد و در طلب شفاي فرزندش بود.

و اما در شب تولد امام حسين (ع) ناگهان معجزه اي رخ مي دهد. رهی معیری نیمه های شب در حالي كه عرق سردی بر پیشانی اش نشسته است، از بستر برمی خیزد. به گفته خودش همه دردهای عالم از وجودش کنده شده بودند و او شفا گرفته بود.

رهی معیری همان شب با کمال خلوص و اعتقادی کامل شعری براي امام حسين (ع) می سراید و تقدیم ايشان می کند.

شعر رهی معیری بعد از شفا يافتن براي امام حسين (ع)

بر خاطر ما گرد ملالی ننشیند

آیینه صبحیم و غباری نپذیریم

ما چشمه نوری، بتابیم و بخندیم

ما زنده عشقیم، نمردیم و نمیریم

زندگينامه رهی معیری

ماجراي عشق و دلبستگی رهی معیری به مریم فیروز

یکی از اتفاقات دوران جوانی رهی معیری ماجراي عشق و دلبستگي اش به مریم فیروز بود. او سخت به آن دختر دلبسته شده بود و اين دلبستگي منبع ذوق شاعرانه او بود. اين عشق باعث شد كه او مواد مخدر را ترك كند ولی از بخت بدش سرنوشتی شبیه شهریار پيدا كرد. دختر روياهاي او با مردی ثروتمند ازدواج کرد و محمد حسن را با آن همه عشق و شوق جوانی و آشفتگی و التهاب رها کرد و همين نا اميدي و ناكامي باعث شد كه رهی معیری تا پايان عمرش مجرد بماند.

این راز تا ۴۰ سال از همه پنهان بود. او تنها زمانی که ترانه «سیرم از زندگی» را سرود راز این عشق و شیفتگی را برملا كرد.

بیشتر بخوانید: ابوسعید ابوالخیر تنها سه بیت شعر از خود سروده است و بس!

سفرهای خارجی رهی معیری

رهی معیری سفرهایي به خارج از ایران داشت از جمله آنها مي توان به موارد زير اشاره كرد:

سفر به ترکیه در سال ۱۳۳۶، سفر به اتحاد جماهیر شوروی در سال ۱۳۳۷ برای شرکت در جشن انقلاب کبیر، سفر به ایتالیا و فرانسه در سال ۱۳۳۸ و دو بار سفر به افغانستان یک بار در سال ۱۳۴۱ برای شرکت در مراسم یاد بود نهصدمین سال درگذشت خواجه عبدالله انصاری و دیگر در سال ۱۳۴۵ بود.

عزیمت رهی معیری به انگلستان برای عمل جراحی در سال ۱۳۴۶ آخرین سفر او بود.

 زندگينامه رهی معیری شاعر و غزلسراي معاصر

درگذشت رهی معیری

رهی معیری در سال 1346 به سرطان مبتلا شد و براي مداوا به لندن رفت. اما مداوا مؤثر واقع نشد و در 24 آبان ماه 1347 خورشيدي بعد از تحمل چند سال رنج بیماری سرطان در ۵۹ سالگی از دنيا رفت. مردم پيکرش را که در مسجد سپهسالار به امانت نهاده شده بود، طي مراسم باشکوهي به گورستان ظهيرالدوله تجريش مشايعت کردند و در آنجا به خاک سپرده شد.

بیشتر بخوانید: سنگ نوشت رهی معیری

آثار رهی معیری

از رهی معیری دو مجموعه شعر به چاپ رسيده و بر جاي مانده است.

1) سایه عمر؛ مجموعه غزل های اوست و تا کنون چند بار تجدید چاپ شده است.
2) آزاده؛ مجموعه ترانه های اوست كه محبوبيت فراواني دارد.

علاوه بر اين دو مجموعه ای از مقاله های ادبی او به نام “گلهای جاویدان” در سال ۱۳۶۳ خورشیدی در تهران چاپ و منتشر گردیده است.

همچنین کتاب رهاورد رهی (مجموعه شعر رهی) نیز در سال ۱۳۷۵ به کوشش داریوش صبور در تهران توسط نشر زوّار نيز چاپ شد.

از شعر هاي عاشقانه و معروف رهی معیری خزان عشق (به عبارتی همان تصنیف معروف «شد خزان گلشن آشنایی» که بدیع زاده آنرا در دستگاه همایون اجرا کرد)، نوای نی، دارم شب و روز، شب جدایی، یار رمیده، یاد ایام، بهار، کاروان، مرغ حق است.

بیشتر بخوانید: زندگینامه سیمین دانشور نخستین بانوی داستان نویس ایرانی

زندگينامه رهی معیری

سبك آثار رهی معیری

رهی معیری بدون تردید یکی از برترين چهره هاي غزل سرای معاصر است. اشعار او تحت تأثیر شاعرانی مانند سعدی، حافظ، مولوی، صائب و گاه مسعود سعد سلمان و نظامی است. ولی دلبستگی و توجه او بیشتر به زبان سعدی است. این عشق و شیفتگی به سعدی باعث شد اشعار او رنگ و بوي استاد را بگيرند. حتی گفته اند که سادگی و روانی و طراوت غزل های سعدی را از بیشتر غزل های رهی معیری می توان دریافت كرد.

گاهي اوقات تخیلات دقیق و اندیشه های لطیف رهی معیری شعر صائب و کلیم و حزین و سایر شاعران شیوه اصفهانی را تصويرسازي مي كند.

مجله اينترنتي تحليلك