زندگینامه رهی معیری
رهی معیری شاعر و غزلسرای معاصر است که سروده هایش برای هر اهل شعر و سخنی آشنا و دلنواز است. رهی معیری از آن دست شاعران عاشق پیشه ای است که اگر کسی دیوان اشعارش را هم نخوانده باشد، حتما ترانه های عاشقانه او همچون «خزان عشق»، «به کنارم بنشین»، «دیدی که رسوا شد دلم»، «نوای نی» را شنیده است.
شعرهای عاشقانه و معروف رهی معیری به گونه ای است که هر شنونده ای با شنیدن آن ها شگفت زده می شود. ماجرای عشق و شفا یافتن رهی معیری از وقایع جالب زندگینامه این شاعر خوش سخن است. در ادامه به توصیف زندگینامه این شاعر عاشقانه سرا می پردازیم.
با ما باشید؛ برای آشنایی با زندگینامه رهی معیری شاعر و غزلسرای معاصر
زندگینامه رهی معیری
محمد حسن معیری (بیوک) متخلص به “رهی” در سال ۱۲۸۸ خورشیدی در تهران متولد شد. او فرزند موید خلوت نوه معیرالممالک (نظام الدوله) از شاعران غزلسرای بسیار نامی معاصر است. پدر رهی معیری پیش از تولد پسرش فوت کرده بود و خانواده اش همگی از بزرگان علم و سیاست بودند. رهی معیری تحصیلات ابتدایی و متوسطه را در تهران به پایان رساند.
رهی معیری از زمان کودکی به شعر و موسیقی و نقاشی علاقه ای فراوان داشت و در اثر تمرین در این سه فن به مهارت خوبی رسیده بود.
فعالیت های رهی معیری
رهی معیری پس ازگذراندن تحصیلات ابتدایی و متوسطه وارد خدمات دولتی شد و مشاغل گوناگونی پیدا کرد. او در سال ۱۳۲۲ خورشیدی به ریاست کل انتشارات و تبلیغات “وزارت پیشه و هنر” منصوب گردید.
رهی معیری پس از فراغت از تحصیل در اداره ثبت، شهرداری تهران، وزارت کار، خدمات اداره انتشارات و روزنامه ها، وزارت اقتصاد ملی و وزارت پیشه و هنر مشغول خدمات اداری و دولتی بود. پس از اینکه از کارهای دولتی انصراف داد به رادیو رفت و تصانیف و ترانه ها و آهنگ های بیشماری ساخت. هنوز هم پس از گذشت سال ها، شعر و آوازهای رهی معیری خاطرات تلخ و شیرین مردم را زنده می سازد. او در این مدت با استادان موسیقی و آهنگسازان معروفی مانند استاد ابوالحسن صبا، مرتضی محجوبی و رضا محجوبی مشارکت طولانی و خوبی داشت.
بیشتر بخوانید: زندگینامه دکتر محمد معین پدر فرهنگ لغات فارسی
رهی معیری در آغاز شاعری در انجمن ادبی حکیم نظامی که به مدیریت استاد وحید دستگردی مدیر مجله ارمغان تشکیل می شد، شرکت می کرد. او در این انجمن یک عضو فعال و مؤثر بود. در انجمن موسیقی ملی و انجمن فرهنگستان ایران هم عضویت یافت و رفته رفته با چاپ و نشر غزل های دلنشین رهی معیری در مطبوعات و مجله های کشور شهرت بسیار یافت.
آثار و شعرهای فکاهی و انتقادی او نیز به امضاهای مستعار “زاغچه” و “شاپریون” در روزنامه های “بابا شمل” و “تهران مصور” و غیره چاپ و انتشار یافت.
رهی معیری در سال های آخر عمر در برنامه گل های رنگارنگ رادیو، در انتخاب شعر با داوود پیرنیا همکاری داشت. وی بعد از او هم تا پایان عمر آن برنامه را سرپرستی می کرد.
زندگینامه رهی معیری شاعر و غزلسرای معاصر
ماجرای شفا یافتن رهی معیری
رهی معیری در زمستان سال ۱۳۰۴ بر اثر سرمایی سخت دچار بیماری ذات الریه شد و بر اثر همین بیماری نوزده روز در اغما و بی هوشی به سر برد. دکتر یونس خان افروخته، طبیب خانوادگی آنها و دکتر نیلیگان انگلیسی و دکتر ویلهلم آلمانی و لقمان الملک مالک هم نتوانسته بودند کاری از پیش ببرند. هیچ امیدی هم به بهبود نداشند. در تمام این لحظات مادرش بر بستر فرزند اشک می ریخت و دعا می کرد و در طلب شفای فرزندش بود.
و اما در شب تولد امام حسین (ع) ناگهان معجزه ای رخ می دهد. رهی معیری نیمه های شب در حالی که عرق سردی بر پیشانی اش نشسته است، از بستر برمی خیزد. به گفته خودش همه دردهای عالم از وجودش کنده شده بودند و او شفا گرفته بود.
رهی معیری همان شب با کمال خلوص و اعتقادی کامل شعری برای امام حسین (ع) می سراید و تقدیم ایشان می کند.
شعر رهی معیری بعد از شفا یافتن برای امام حسین (ع)
بر خاطر ما گرد ملالی ننشیند
آیینه صبحیم و غباری نپذیریم
ما چشمه نوری، بتابیم و بخندیم
ما زنده عشقیم، نمردیم و نمیریم
زندگینامه رهی معیری
ماجرای عشق و دلبستگی رهی معیری به مریم فیروز
یکی از اتفاقات دوران جوانی رهی معیری ماجرای عشق و دلبستگی اش به مریم فیروز بود. او سخت به آن دختر دلبسته شده بود و این دلبستگی منبع ذوق شاعرانه او بود. این عشق باعث شد که او مواد مخدر را ترک کند ولی از بخت بدش سرنوشتی شبیه شهریار پیدا کرد. دختر رویاهای او با مردی ثروتمند ازدواج کرد و محمد حسن را با آن همه عشق و شوق جوانی و آشفتگی و التهاب رها کرد و همین نا امیدی و ناکامی باعث شد که رهی معیری تا پایان عمرش مجرد بماند.
این راز تا ۴۰ سال از همه پنهان بود. او تنها زمانی که ترانه «سیرم از زندگی» را سرود راز این عشق و شیفتگی را برملا کرد.
بیشتر بخوانید: ابوسعید ابوالخیر تنها سه بیت شعر از خود سروده است و بس!
سفرهای خارجی رهی معیری
رهی معیری سفرهایی به خارج از ایران داشت از جمله آنها می توان به موارد زیر اشاره کرد:
سفر به ترکیه در سال ۱۳۳۶، سفر به اتحاد جماهیر شوروی در سال ۱۳۳۷ برای شرکت در جشن انقلاب کبیر، سفر به ایتالیا و فرانسه در سال ۱۳۳۸ و دو بار سفر به افغانستان یک بار در سال ۱۳۴۱ برای شرکت در مراسم یاد بود نهصدمین سال درگذشت خواجه عبدالله انصاری و دیگر در سال ۱۳۴۵ بود.
عزیمت رهی معیری به انگلستان برای عمل جراحی در سال ۱۳۴۶ آخرین سفر او بود.
زندگینامه رهی معیری شاعر و غزلسرای معاصر
درگذشت رهی معیری
رهی معیری در سال ۱۳۴۶ به سرطان مبتلا شد و برای مداوا به لندن رفت. اما مداوا مؤثر واقع نشد و در ۲۴ آبان ماه ۱۳۴۷ خورشیدی بعد از تحمل چند سال رنج بیماری سرطان در ۵۹ سالگی از دنیا رفت. مردم پیکرش را که در مسجد سپهسالار به امانت نهاده شده بود، طی مراسم باشکوهی به گورستان ظهیرالدوله تجریش مشایعت کردند و در آنجا به خاک سپرده شد.
بیشتر بخوانید: سنگ نوشت رهی معیری
آثار رهی معیری
از رهی معیری دو مجموعه شعر به چاپ رسیده و بر جای مانده است.
۱) سایه عمر؛ مجموعه غزل های اوست و تا کنون چند بار تجدید چاپ شده است.
۲) آزاده؛ مجموعه ترانه های اوست که محبوبیت فراوانی دارد.
علاوه بر این دو مجموعه ای از مقاله های ادبی او به نام “گلهای جاویدان” در سال ۱۳۶۳ خورشیدی در تهران چاپ و منتشر گردیده است.
همچنین کتاب رهاورد رهی (مجموعه شعر رهی) نیز در سال ۱۳۷۵ به کوشش داریوش صبور در تهران توسط نشر زوّار نیز چاپ شد.
از شعر های عاشقانه و معروف رهی معیری خزان عشق (به عبارتی همان تصنیف معروف «شد خزان گلشن آشنایی» که بدیع زاده آنرا در دستگاه همایون اجرا کرد)، نوای نی، دارم شب و روز، شب جدایی، یار رمیده، یاد ایام، بهار، کاروان، مرغ حق است.
بیشتر بخوانید: زندگینامه سیمین دانشور نخستین بانوی داستان نویس ایرانی
زندگینامه رهی معیری
سبک آثار رهی معیری
رهی معیری بدون تردید یکی از برترین چهره های غزل سرای معاصر است. اشعار او تحت تأثیر شاعرانی مانند سعدی، حافظ، مولوی، صائب و گاه مسعود سعد سلمان و نظامی است. ولی دلبستگی و توجه او بیشتر به زبان سعدی است. این عشق و شیفتگی به سعدی باعث شد اشعار او رنگ و بوی استاد را بگیرند. حتی گفته اند که سادگی و روانی و طراوت غزل های سعدی را از بیشتر غزل های رهی معیری می توان دریافت کرد.
گاهی اوقات تخیلات دقیق و اندیشه های لطیف رهی معیری شعر صائب و کلیم و حزین و سایر شاعران شیوه اصفهانی را تصویرسازی می کند.
مجله اینترنتی تحلیلک
