همراهان همیشگی مجله اینترنتی تحلیلک؛ در این مطلب می خواهیم با زندگینامه آندره ژید نویسنده مشهور فرانسوی و برنده جایزه نوبل ادبیات آشنا شویم.

آندره ژیدPaul Guillaume André Gide  در ۲۲ نوامبر ۱۸۶۹ در پاریس متولد شد. ژید برنده جایزه نوبل ادبیات در سال ۱۹۴۷ است و بیش از ۶ دهه در عرصه نویسندگی فعالیت کرد. آثار او از سبک سمبولیست و کلاسیک گرفته تا زندگینامه و جریان‌های سیاسی الهام‌بخش بسیاری از افراد همچون آندره مالرو، ژان پل سارتر، یوکیو میشیما و بسیاری از نویسندگان جوان بود.

کارهای او غالبا بر شخصیت‌های اصلی متمرکز بود. شخصیت هایی که تا حدودی می‌توان آن‌ها را شبیه به خود ژید دانست. «مائده های زمینی» و «دخمه‌های واتیکان» از آثار برجسته این نویسنده فرانسوی هستند.

آندره ژید از بیست سالگی شروع به نویسندگی کرد و اگر چه آثار اولیه اش چندان مورد توجه قرار نگرفت ولی در عین حال مخالفین و موافقینی پیدا کرد و وقتی که اندک شهرتی به هم رسانید و انجمن ادبی لندن در شعبه ادبیات، کرسی «آناتول فرانس» را به «آندره ژید» واگذار کرد، این کار توجه زایدالوصف خوانندگان و علاقه مندان به آثار ادبی را به سوی ژید و آثار وی معطوف ساخت.

زندگینامه آندره ژید

آندره ژید نویسنده مشهور فرانسوی در ۲۲ نوامبر سال ۱۸۶۹ در پاریس به دنیا آمد. پدر آندره ژید از مردم «نرماندی» و مادرش از اهل جنوب فرانسه بود. پدر و مادر وی از لحاظ اخلاق و سجایا و روحیات باهم اختلاف داشتند و چون پدرش به واسطه گرفتاری نمی توانست به تربیت فرزند خود بپردازد، لذا پرورش او به عهده مادرش که زنی سخت گیر بود، قرار گرفت.

خانواده آندره ژید که پیرو مذهب «پروتستان» بودند، تعصب شدیدی در امور مذهبی داشتند و می خواستند که آندره هم تمام اعمال دینی را به جا آورده و تسلیم ایمان مذهبی گردد. ولی برخلاف تمایل خانواده، آندره ژید از کوچکی، طبع سرکشی داشت و تعلیمات مذهبی را نمی پذیرفت.

در سال ۱۸۸۰ یعنی در یازده سالگی، آندره کوچک پدر خود را از دست داد و نفوذ و قدرت مادرش نسبت به وی فزونی گرفت و مادر سخت گیر، او را در فشار گذاشت که هم امور مذهبی را انجام دهد و هم در مدرسه به تحصیل بپردازد، ولی ژید از هر دو موضوع امتناع داشت و ناچار لجاجت و سخت گیری مادرش از اندازه گذشت تا جایی که وی به گریه و زاری های آندره اهمیت نمی داد.

در نتیجه شدت فشار، آندره ژید دچار حمله عصبی گردید و به رختخواب افتاد و مادرش ناچار شد او را برای معالجه به آسایشگاه «سناتوریوم» ببرد؛ گرچه بر اثر مداوا و آزادی عمل حال ژید بهبود یافت ولی آثار این دوران فشار و اسارت و بیماری در نوشته های وی به ظهور رسید.

آندره ژید به تحصیل بی علاقه بود و از محیط مدرسه نفرت داشت و همان اندازه که مادر و سایر افراد خانواده اش به تحصیلات آندره و تعلیمات مذهبی وی علاقه مند بودند، چند برابر آن وی نسبت به هر دو موضوع بی علاقه بود، تا بالاخره مادر ژید یک نفر معلم سرخانه برای تعلیم وی گماشت و بهترین و ضروری ترین کتاب تحصیلی او را انجیل قرار داد. با این حال آندره ژید از معلم خودش موسیقی آموخت و در این هنر پیشرفت بسیار کرد.

او همچنین با وجود مواظبت خانواده اش چند کتاب دیگر به دست آورد و در ساعات فراغت مطالعه می کرد و از این راه با نویسندگی و ادبیات آشنا شد و از همین روزنه کوچک دنیای بزرگ ذوق و هنر را تماشا کرد و برای تمام عمر فریفته آن شد و در تحت قانون فطری که هر موجود ذی روح در برابر فشار و محرومیت عکس العمل شدید نشان می دهد، آندره ژید هم مظهر عجیب این واکنش طبیعی قرار گرفت، به طوری که در تمام عمر آزادی را جانشین فشار و حرمان دوران کودکی قرار داد.

آندره ژید در ۱۶ سالگی بی اختیار عاشق دختر عموی خود مادلین شد. نویسنده جوان از این احساسات و عوالم عشق و شیفتگی در آثار خویش صحبت و به نام «امانوئل» از دختر عموی خویش «مادلین» یادآوری می کند. در این موقع وی اولین کتاب خود را به نام «خاطرات و اشعار آندره والتر» منتشر کرد. این کتاب که نخستین اثر نویسنده است، تقریباً نتیجه یک سلسله ناکامی های دوره جوانی است که در تعقیب و امتداد جریان حیات پر از یأس و حرمان کودکی کشانده شده است.

در سال ۱۸۸۹ کتاب «مسافرت اورین» را نوشت که حاوی شدیدترین و لطیف ترین احساسات و خاطرات ایام جوانی است. آندره ژید در سال ۱۸۹۳ خود را از قیود خشک تقدس رها ساخته به تونس و آفریقا رفت و در مدت دو سالی که در آنجا بود، جز مدت یک بیماری که سل گرفت و مجبور شد در «بیسکرا» بماند، به خوش گذرانی مشغول بود.

آندره ژید سرانجام به پاریس بازگشت و به سال ۱۸۹۷ کتاب «مائده های زمینی» را در مراجعت از سفر آفریقا به رشته تحریر درآورد. در این موقع ژید دوباره از زندگی در پاریس دلگیر شد و به مسافرت پرداخت و این بار رخت به سوی الجزیره بست و پس از آنکه خبر فوت مادرش به وی رسید، بار دیگر به فرانسه برگشت و با تجدید عوالم عشق و شیفتگی دوران جوانی با دختر عموی خود مادلین ازدواج کرد.

وی کتاب «رذل» را پس از مسافرت و گردش در الجزایر به قلم تحریر درآورد و آن داستان کسی است که برای ابراز شخصیت خود از سنن و مقررات رهایی پیدا کرده و برای اجرای افکار و آرزوهای خود تلاش و کوشش می کند.

ژید که از زندگی آرام و انزوا بیزار بود و می خواست حیات خود را در دیدن آثار و مناظر جدید و سیاحت و مطالعه بگذارند، در زمانی که پنجاه و چهار سال از عمرش می گذشت، یعنی به سال ۱۹۲۳ به مسافرت پرداخت و به کنگو سفر کرد و پس از یک سال اقامت در آنجا به پاریس بازگشت. در سال ۱۹۳۶ سفری به کشور شوروی کرد و پس از گشت و گذار و مطالعه در آن محیط به فرانسه مراجعت نمود.

آندره ژید پس از فراغت از تحصیلات مقدماتی به مطالعه آثار نویسندگان و شعرا پرداخته بود و کتب زیادی را بررسی کرده بود و با نویسندگان بزرگی مانند «مترلینگ»، «رنیه»، «مالارمه» و «پیرلوئیس» آشنایی داشت.

آندره ژید علاوه بر نشر آثار ادبی از داستان و بیوگرافی و نمایشنامه به همراهی دوستان و آشنایان خود به تأسیس مجله «جدید فرانسه» همت گماشت که مدت سی و سه سال از ۱۹۰۸ تا ۱۹۴۱ دوام داشت و این مجله ادبی خدمت بسیار بزرگی به ادبیات جهان و خاصه ادبیات فرانسه نموده است. نسل کنونی نیز آشنایی و ارتباط خود با آثار و شاهکارهای هنرمندان و نویسندگان معاصر اروپایی و آمریکایی را مرهون آن است.

«آندره ژید» در سال ۱۹۴۷ به دریافت جایزه ادبی نوبل موفق گردید. او به جهت همکاری با آلمان ها در میان هم میهنان خود و در دنیای دموکراسی بدنام شد و مورد غضب و کینه قرار گرفته است.

آثار آندره ژید

سکه سازان، ترجمه‌ حسن هنرمندی، نشر ماهی

در تنگ، ترجمه‌ رضا سید حسینی و عبدالله توکل، انتشارات نیلوفر

اگر دانه نمیرد، ترجمه‌ همایون نوراحمر، انتشارات نیلوفر

مائده‌های زمینی و مائده‌های تازه، ترجمه‌ مهستی بحرینی، انتشارات نیلوفر

دخمه‌های واتیکان، ترجمه‌ سیروس ذکاء، انتشارات یزدان

سنفونی روحانی، ترجمه‌ فریده مهدوی دامغانی، نشر تیر ( این کتاب با عنوان سنفونی عشق هم ترجمه شده است).

کوریدون (۱۹۲۴) این اثر در ایران ترجمه و منتشر نشده است.

آندره ژید در سلسله مصاحبه‌های جنجالی که در روزنامه فیگارو داشت، مفهوم جدیدی از آزادی بیان را مطرح کرد. او اظهار داشت که آزادی مطلق باعث از بین رفتن فرد و جامعه می‌شود. از نظر او آزادی باید با نظام سنتی پیوند یابد. پس از آن ژید در سال ۱۹۴۷ اولین افتخار زندگی‌اش را دریافت کرد: مدرک دکترا از دانشگاه آکسفورد در ماه ژوئن و دریافت جایزه نوبل ادبی در ماه دسامبر.

او در سال ۱۹۵۰ آخرین جلد از خاطرات شخصی‌اش را منتشر کرد و سوابق زندگی تا ۸۰ سالگی‌اش را با مخاطبان به اشتراک گذاشت. در تمام این نوشته‌ها می‌توان به شخصیت پیچیده و عجیب ژید پی برد.

آندره ژید در سال ۱۹۵۱ و در سن ۸۱ سالگی در پاریس درگذشت

.

امیدواریم از مطالعه زندگینامه آندره ژید نویسنده مشهور فرانسوی لذت برده باشید.

مجله اینترنتی تحلیلک