همراهان همیشگی مجله اینترنتی تحلیلک؛ در این مطلب می خواهیم با زندگینامه جمشید مشایخی یکی از بزرگ ترین بازیگران ایران آشنا شویم.
آغاز فعالیت های هنری جمشید مشایخی با ایفای نقش در برنامه های نمایشی کانال سوم غیر دولتی و فیلم کوتاه “جلد مار” در کنار فخری خوروش و کارگردانی هژیر داریوش بود.
جمشید مشایخی از سال ۱۳۴۰ به مدت ۴ سال در هشت تله تئاتر به عنوان بازیگر حضور داشت که از بین آنها می توان به “گاو” (به کارگردانی جعفر والی)، “آتش کده” (به کارگردانی علی نصیریان) و “مزرعه های سبز” (به کارگردانی رکن الدین خسروی) اشاره کرد.
زندگینامه جمشید مشایخی
جمشید مشایخی در تاریخ ۶ آذر ۱۳۱۳ در استان تهران متولد شد. مشایخی تحصیلاتش در رشته تئاتر را نا‌تمام رها کرد.
او در سن ۲۵ سالگی به استخدام اداره تازه تأسیس هنرهای دراماتیک در آمد. وی در دوره ای توانست مدیریت این اداره را بر عهده گرفته و در زمره افرادی مانند علی نصیریان، محمود عزیزی و خسرو شجاع زاده قرار بگیرد.
مشایخی پس از تله تئاتر “گاو” تقریبا ۸ سال از تلویزیون فاصله گرفت و ۲۰ فیلم سینمایی را به کارنامه هنری خود افزود. شاخص ترین فیلم هایی که مشایخی در طی این سال ها در آن ها ایفای نقش کرده عبارتند از:
خشت و آینه / قیصر / مردان خشن
سال های ۱۳۵۰ و ۱۳۵۱ جزو پر‌کار‌ترین دوران هنری مشایخی هستند، زیرا او در این ۲ سال در شش فیلم سینمایی حضور پیدا کرده بود. جمشید مشایخی سال ۱۳۵۳ با سریال شش قسمتی “داستان های مولوی” به کارگردانی علی حاتمی و سریال “گذر خلیل ده مرده” ساخته محمود استاد محمد یک بار دیگر به تلویزیون بازگشت. از این دوران مشایخی در تولیدات سینمایی و تلویزیونی به صورت همزمان هنرنمایی را شروع کرد. یک سال بعد علی حاتمی در دومین همکاری اش با جمشید مشایخی سریال “سلطان صاحبقران” را بر روی آنتن برد که همواره به عنوان یکی از بهترین نقش های مشایخی شناخته می شود.
جمشید مشایخی در طی سال های ۱۳۵۳ تا ۱۳۵۵ در شش اثر سینمایی حضور پیدا کرد که فیلم های “شازده احتجاب” و “آب” بیشتر از دیگران شناخته شده هستند. سال ۱۳۵۶ مخاطبین سینما و تلویزیون توانستند به طور هم ز‌مان به واسطه فیلم های “ماهی‌ها در خاک می میرند”، “شارلوت به بازارچه می آید” و “سوته دلان” و سریال های “طلاق” و “مستنطق” تماشا‌گر بازیگری جمشید مشایخی باشند.
سال ۱۳۶۲ علی حاتمی پروژه‌ای را کلید زد که تاثیر آن در پیشرفت تاریخ سینمای ایران بر همگان آشکار و مشهود است. فیلم سینمایی “کمال‌الملک” که علاوه بر مشایخی، عزت‌الله انتظامی، داوود رشیدی و محمد علی کشاورز در آن به هنرنمایی پرداختند و جایزه سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش اول مرد جشنواره فیلم فجر را برای جمشید مشایخی به ارمغان آورد.
مشایخی یک سال بعد به واسطه بازی در فیلم “گل های داودی” باز هم جایزه سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش اول مرد جشنواره فیلم فجر را دریافت کرد.
او در سال ۱۳۶۴ با سریال “پاییز صحرا” به تلویزیون و شبکه یک بازگشت. در سال‌های ۱۳۶۴ تا ۱۳۶۶ چهارده فیلم سینمایی با بازیگری جمشید مشایخی بر پرده سینما به نمایش در آمد که “سیمرغ”، “سراب” و “پدربزرگ” تعدادی از آنها هستند.
سال ۱۳۶۶ سرانجام یکی از بزرگ ترین تولیدات صدا و سیما به همت علی حاتمی تحت عنوان “هزار‌دستان” از شبکه یک پخش شد و جمشید مشایخی برای چند‌مین بار با محمد علی کشاورز، علی نصیریان و داوود رشیدی هم بازی شد. ۳ سال پایانی دهه ۶۰، جمشید مشایخی در هفت فیلم “چون ابر در بهاران” (۱۳۶۹)، “گالان” (۱۳۶۹)، “ملک خاتون” (۱۳۶۹)، “دخترک کنار مرداب” (۱۳۶۸)، “رانده شده” (۱۳۶۸)، “سرب” (۱۳۶۷) و “شاخه های بید” (۱۳۶۷) حضور پیدا کرد.
سال ۱۳۷۰ شروع همکاری طولانی مدت و پیوسته جمشید مشایخی با صدا و سیما و هنرنمایی در یازده سریال تلویزیونی است که دو سریال “پهلوانان نمی میرند” و “امام علی” بیش از دیگران مورد توجه بینندگان قرار گرفت.
جمشید مشایخی تا سال ۱۳۷۸ مجموع ۲۲ فیلم سینمایی دیگر را نیز به کارنامه کاری خود اضافه کرد که از بین آنها “دلاوران کوچه دلگشا” (۱۳۷۱)، “دندان طلا” (۱۳۷۰)، “طهران روزگار نو” (۱۳۷۸)، “اشک و لبخند” (۱۳۷۳) و “روز واقعه” (۱۳۷۳) شاخص هستند.
همچنین جمشید مشایخی به واسطه فیلم سینمایی “کمیته مجازات” (۱۳۷۸) توانست جایزه بهترین بازیگر نقش اول مرد در سومین دورهٔ جشن خانهٔ سینما را دریافت نماید.
از این سال، مشایخی به مدت ۲ سال از سینما فاصله گرفته و در سال ۱۳۸۰ با فیلم سینمایی “خانه ای روی آب” به کارگردانی بهمن فرمان آرا بار دیگر مخاطبین سینما را با هنر خود همراه کرد، اما در مقابل جمشید مشایخی ارتباطش با تلویزیون را حذف نکرده و پس از “پهلوانان نمی‌میرند”، در سریال‌های “راه سوم” به کارگردانی قاسم جعفری و “شب‌زدگان”، از اولین تولیدات شبکه تازه تاسیس تهران به بازیگری پرداخت.
در سال ۱۳۷۹ او با شبکه استانی مرکز یزد همکاری کرده و سریال “ذبیح” را ارائه داد و در همین سال در سریال مشترک شبکه یک و مرکز کیش یعنی “طلوع” به بازیگری پرداخت.
اما مهم‌ترین سریال جمشید مشایخی در نیمه دوم دهه ۷۰ شمسی را باید سریال “روشن‌تر از خاموشی” دانست. این سریال ۳۵ قسمتی که حسن فتحی کارگردانی و نویسندگی آن را بر‌عهده داشته، روایت‌گر زندگی صدرالدین محمد بن ابراهیم قوام معروف به ملاصدرا، فیلسوف بزرگ ایرانی از بدو تولد تا مرگ است. علاوه بر جمشید مشایخی که نقش شیخ بهایی را ایفا کرده، حسین یاری در نقش ملاصدرا، محمود پاک‌نیت در نقش شاه عباس صفوی، علی نصیریان در نقش میرداماد و محمدعلی کشاورز در نقش میرفندرسکی هنرنمایی کرده‌اند.
“چشمان سیاه” به کارگردانی ایرج قادری یکی از سه فیلمی است که جمشید مشایخی در سال ۱۳۸۱ در آن به بازیگری پرداخته و به واسطه ایفای نقش در فیلم سینمایی “بانوی من” (۱۳۸۱) توانست تندیس بهترین بازیگر نقش مکمل مرد در هفتمین دورهٔ جشن خانهٔ سینما را دریافت نماید.
پس از این سال جمشید مشایخی به مدت چهار سال به صورت متوالی در ۶ فیلم سینمایی “نسکافه داغ داغ” (۱۳۸۵)، “این ترانه عاشقانه نیست” (۱۳۸۴)، “یک بوس کوچولو” (۱۳۸۴)، “پل سیزدهم” (۱۳۸۳)، “بله برون” (۱۳۸۲) و “شمعی در باد” (۱۳۸۲) حضور به عمل رساند.
در مقابل جمشید مشایخی تا سال ۱۳۸۵ حضور در سریال های “بدون شرح” (۱۳۸۱)، “مهمان پذیر طوبی” (۱۳۸۲)، “پیله های پرواز” (۱۳۸۳-۱۳۸۴)، “عشق گمشده” (۱۳۸۴)، “آخرین گناه” (۱۳۸۵) و “بوی گل های وحشی” (۱۳۸۴) را به تجربیات خود اضافه کرد.
جمشید مشایخی پس از ۲ سال وقفه، سال ۱۳۸۷ به عالم سینما و تلویزیون با فیلم سینمایی “یک گزارش واقعی” (به کارگردانی داریوش فرهنگ) و سریال “پنهان، اما آشکار” (به کارگردان سید محسن یوسفی) برگشت.
در سال ۱۳۸۹ سعید سلطانی و محمد‌رضا ورزی به ترتیب کارگردانان سریال های “ستایش” و “تبریز در مه” تصمیم گرفتند که از هنر بی مانند جمشید مشایخی بهره ببرند. در آن روی سکه، “سیزده ۵۹” (به کارگردانی سامان سالور) و “جرم” (به کارگردانی مسعود کیمیایی) فیلم هایی هستند که جمشید مشایخی در کنار پرویز پرستویی، فرزاد اصلانی، پولاد کیمیایی، داریوش ارجمند و نیکی کریمی در آن ها به هنرمندی پرداخته است.
مشایخی تا پنجمین سال از دهه نود شمسی در سریال های “نیلی تر از مهتاب” (۱۳۹۲-۱۳۹۳)، “راه شیری” (۱۳۹۳)، “همه چیز آنجاست” (۱۳۹۳)، “معمای شاه” (۱۳۹۴)، “پادری” (۱۳۹۵) و سه تله فیلم “به من نگو قراضه” (۱۳۹۲)، “اولین باران پائیزی” (۱۳۹۱) و “مأموریت غیرممکن” (۱۳۹۰) به بازی پرداخته است و مجموع آثار تلویزیونی اش را به عدد ۵۸ رسانده است.
“رفقای خوب” (۱۳۹۳)، “پدر آن دیگری” (۱۳۹۳)، “پایان خدمت” (۱۳۹۲)، “رنج و سرمستی” (۱۳۹۲) و “چک” (۱۳۹۰)، پنج فیلم سینمایی هستند که مشایخی از سن ۷۷ سالگی تا ۸۱ سالگی در آنها به ایفای نقش پرداخته است. با اضافه شدن این پنج فیلم، مجموع فیلم های سینمایی که جمشید مشایخی در آنها به عنوان بازیگر حضور به عدد ۹۸ میرسد که رقم قابل توجهی است.
جمشید مشایخی در تاریخ ۱۳ فروردین ۱۳۹۸ در سن ۸۴ سالگی دار فانی را وداع گفت.
امیدواریم از مطالعه زندگینامه جمشید مشایخی لذت برده باشید.
مجله اینترنتی تحلیلک
