همراهان همیشگی مجله اینترنتی تحلیلک؛ در این مطلب می خواهیم با زندگینامه و آثار سیمین دانشور نخستین بانوی داستان نویس ایرانی آشنا شویم.
سیمین دانشور در ۸ اردیبهشت ۱۳۰۰ خورشیدی در شیراز به دنیا آمد. او نویسنده و مترجم ایرانی و همسر جلال آل‌احمد بود. وی نخستین زن ایرانی بود که به صورت حرفه‌ای در زبان فارسی داستان نوشت. مهم‌ترین اثر او رمان سووشون است که نثری ساده دارد و به ۱۷ زبان ترجمه شده است. سووشون از جمله پرفروش‌ترین آثار ادبیات داستانی در ایران به شمار می‌رود. دانشور همچنین عضو و نخستین رئیس کانون نویسندگان ایران بود.
زندگینامه سیمین دانشور
سیمین دانشور فرزند محمدعلی دانشور (پزشک) و قمرالسلطنه حکمت (مدیر هنرستان دخترانه و نقاش) بود. تحصیلات ابتدایی و دبیرستان را در مدرسه انگلیسی مهرآیین انجام داد و در امتحان نهایی دیپلم شاگرد اول کل کشور شد. سپس برای ادامه تحصیل در رشته ادبیات فارسی به دانشکده ادبیات دانشگاه تهران رفت.
وی پس از مرگ پدرش در سال ۱۳۲۰ خورشیدی، آغاز به مقاله‌نویسی برای رادیو تهران و روزنامه ایران کرد. او از نام مستعار شیرازی بی‌نام استفاده می‌کرد.
در سال ۱۳۲۷ مجموعه داستان کوتاه آتش خاموش را منتشر کرد که نخستین مجموعه داستانی است که به قلم زنی ایرانی چاپ شده است. تشویق کننده دانشور در داستان‌نویسی فاطمه سیاح، استاد راهنمای وی و صادق هدایت بودند. او در همین سال، در حالی که در اتوبوس از تهران راهی شیراز بود با جلال آل‌احمد نویسنده و روشنفکر ایرانی آشنا شد و دو سال بعد با او ازدواج کرد.
در سال ۱۳۲۸ با مدرک دکتری ادبیات فارسی از دانشگاه تهران فارغ‌التحصیل شد.
سیمین دانشور در سال ۱۳۳۱ با دریافت بورس تحصیلی به دانشگاه استنفورد آمریکا رفت و در آن جا دو سال در رشته زیبایی شناسی تحصیل کرد. وی در این دانشگاه نزد والاس استنگر داستان‌نویسی و نزد فیل پریک نمایش‌نامه‌نویسی آموخت. در این مدت دو داستان کوتاه که دانشور به زبان انگلیسی نوشته بود در ایالات متحده چاپ شد.
پس از بازگشت به ایران، دکتر سیمین دانشور در هنرستان هنرهای زیبا به تدریس پرداخت؛ تا این که در سال ۱۳۳۸ استاد دانشگاه تهران در رشته باستان‌شناسی و تاریخ هنر شد.
سیمین دانشور در اوایل دهه سی، همکاری اش با مطبوعات را از سر گرفت و مجله نقش و نگار را بنا نهاد. در آن سال‌ها دانشور به همراه جلال آل احمد به مدت چند ماه به اروپا سفر کردند و از ایتالیا و فرانسه دیدار کردند. آن‌ها با «بهمن محصص» نقاش برجسته ایرانی دیدار کردند و با سبک نقاشی و سینمای اروپا آشنا شدند.
پس از این سفر سیمین دانشور بار دیگر تدریس را دنبال کرد و در دانشگاه تهران استخدام شد. او در سال ۱۳۴۰ مجموعه داستان شهری چون بهشت را منتشر کرد که به زنان و مسایل مربوط به آن‌ها توجه خاصی دارد.
سیمین دانشور در سال ۱۳۴۲ بار دیگر به آمریکا سفر و در سمینار دانشگاه هاروارد شرکت کرد. او در این برنامه با افرادی چون «رالف الیسون» آشنا شد و با نگاهی جدید به سیاست به ایران بازگشت.
اندکی پیش از مرگ جلال آل احمد در سال ۱۳۴۸، رمان سووشون را منتشر کرد، که از جمله پرفروش‌ترین رمان‌های معاصر است. در ۱۳۵۸ از دانشگاه تهران بازنشسته شد. وی نخستین زن ایرانی است که به صورت حرفه‌ای در زبان فارسی داستان نوشت. مهم‌ترین اثر او رمان سووشون است که به ۱۷ زبان ترجمه شده و درباره رخدادهای زمان رضاشاه است.
این بانوی پیشکسوت داستان‌نویس پس از یک دوره بیماری، در سال ۱۳۸۶ کار نوشتن را دوباره از سر گرفت و داستانی با نام برو به شاه بگو نگاشت که درباره حضرت علی (علیه السلام) و مظلومیت‌های ایشان است.
از سیمین دانشور همواره به عنوان یک جریان پیشرو و خالق آثار کم نظیر در ادبیات داستانی ایران نام می برند. سیمین دانشور در هجدهم اسفندماه سال ۱۳۹۰ در خانه‌اش در تهران درگذشت.
آثار سیمین دانشور
مجموعه داستان
- آتش خاموش – ۱۳۲۷
- شهری چون بهشت – ۱۳۴۰
- به کی سلام کنم؟ – ۱۳۵۹
- پرنده‌های مهاجر – ۱۳۷۶
رمان‌ها
- سووشون
- جزیرهٔ سرگردانی
- ساربان سرگردان
- کوه سرگردان
ترجمه‌ها
- سرباز شکلاتی، نوشته برنارد شاو، ۱۳۲۸
- دشمنان، نوشته آنتون چخوف، ۱۳۲۸
- بنال وطن، نوشته آلن پیتون
- داغ ننگ، نوشته ناتانیل هاثورن
- ماه عسل آفتابی (مجموعه داستان)، نوشته ریونوسوکه آکوتاگاوا و…
آثار غیرداستانی
- غروب جلال، انتشارات رواق، ۱۳۶۰
- شاهکارهای فرش ایران
- راهنمای صنایع ایران
- ذن بودیسم
- مبانی استتیک
امیدواریم از مطالعه زندگینامه سیمین دانشور و آثار وی لذت برده باشید.
مجله اینترنتی تحلیلک
