همراهان همیشگی مجله اینترنتی تحلیلک؛ در این مطلب می خواهیم با زندگینامه ویکتور وروم یکی از نویسندگان و مشاوران مشهور جهان آشنا شویم. مهم ترین کتاب او «رهبری و تصمیم گیری» است. او کتاب دیگری را در سال ۱۹۸۸ به عنوان «رهبری نوین و مدیریت مشارکتی» نوشت.
نظریات ویکتور وروم کمک بسیار مؤثری در زمینه رابطه بین روانشناسی و مدیریت کرده است. نمایه های ارائه شده توسط ویکتور وروم در حکم اصول روانشناسی صنعتی قرار گرفته است. الگوهای تصمیم گیری که توسط او مطرح شد برای مدت ربع قرن در رأس نظریه های روانشناسی در مدیریت قرار دارد. بر همین پایه است که امروزه تئوری های واگذاری اختیارات، ساختار سطح و مدیریت ماتریسی برای رهبری سازمان ها مطرح شده است. ویکتور وروم به این اعتقاد دارد که دنیای مدیریت همواره پویا و متغیر است. تغییرات در شغل، سازمان، محیط عملکرد حتی از کشوری به کشور دیگر و از بخشی به بخش دیگر تماماً چالش های دنیای مدیریت است. بنابراین مدیران باید توانمندی لازم را در پاسخ گویی به تغییرات پویای محیطی داشته باشند.
زندگینامه ویکتور وروم
ویکتور وروم در سال ۱۹۳۲ در مونترال کانادا به دنیا آمد. او لیسانس و فوق لیسانس خود را از دانشگاه مک گیل کانادا و مدرک دکترا را از دانشگاه میشیگان امریکا اخذ نمود. پیش از انتصاب به عنوان استاد تمام وقت و رئیس دانشکده علوم اداری دانشگاه یل، در دانشگاه های میشیگان، پنسیلوانیا و مؤسسه فنی کارنیگی تدریس می کرد. او سال ها است که به عنوان مشاور در شرکت های بزرگ کار می کند.
ویکتور وروم در دو سو نظریه خود را ارائه داد. مدیریت و روانشناسی در گام اول در سال ۱۹۶۰ برای پایان نامه دوره دکتری خود به تحقیق در زمینه کاربرد روانشناسی در مدیریت پرداخت. در این نظریه توجه وی به نقش شخصیتی فرد در مشارکت در تصمیم گیری ها بود و دامنه مطالعات او در سال ۱۹۶۴ گسترش پیدا کرد. نظریه او در زمینه کار و انگیزه در کتاب او انعکاس پیدا کرد که در نهایت تئوری انتظارات را ارائه داد. در نظریه انتظارات ویکتور وروم معتقد است افراد انگیزه هایی دارند که در رفتار آنها منعکس است و انگیزش در این مورد بهترین پاداش برای انجام بهینه فعالیت های آن ها است. بعدها ویکتور وروم نمایه و الگویی را مطرح ساخت که به نام الگوی اقتضایی نامیده شد. در این الگو سعی می شود تا به وسیله رهبری بتوان بهترین روش های انگیزش را در افراد برای انجام فعالیت ها به وجود آورد.
نظریه انتظار ویکتور وروم
نوآوری ویکتور وروم در مورد ارائه نظریه انتظار به مفهوم زنجیره اهداف است. ویکتور وروم معتقد است اگر کارکنان بدانند که با کوشش ها و تلاش های آنان اهداف سازمان تحقق می یابد به طور قطع کوشش خواهند کرد و معکوس آن نیز اتفاق می افتد. به این ترتیب که اگر کوشش ها و تلاش های آنان برای به دست آوردن اهداف مفید نباشد فعالیت های خود را متوقف می کنند. ویکتور وروم اعتقاد دارد هنگامی فرد با انگیزه کار می کند که شرایط زیر برای او برقرار باشد:
۱- نیاز به تحصیل اهداف، بیشتر از هر چیز دیگری برای او مهم باشد.
۲- هنگامی که هدف مورد نظر تحصیل پذیر شود.
۳- هنگامی که انتظارات مورد نظر به نتایج و پاداش بیانجامد.
به عبارت دیگر انگیزه ها می توانند به طور مستقیم و غیرمستقیم عمل کنند. او انگیزه را به این شکل تعریف می کند:
فرآیند اختیاری که گزینه ها و چالش ها را اداره و مدیریت می کنند. تعیین برتری و اولویت گزینه ها به توانمندی های فردی در تحصیل اهداف بستگی دارد. مثلاً چرا یک فروشنده علاقه مند به تلاش و کوشش در افزایش سهم فروش خود دارد و حتی بیش از هدف تعیین شده فعالیت می کند؟ پاسخ این به دو علت برمی گردد. اول علاقه شخصی به تلاش و رسیدن به هدف عالی و بالاتر و دوم بهره گیری از هدف به دست آمده و در نتیجه ارتقاء شغلی و دریافت ترفیع در حقوق و مزایا.
ویکتور وروم معتقد است انگیزه یک فرآیند ساده است و به دست آوردن هدف و یا پاداش نیست بلکه بستگی به اهداف شخصی و فردی نیز دارد.
امیدواریم از مطالعه زندگینامه ویکتور وروم لذت برده باشید.
مجله اینترنتی تحلیلک
