لیشمانیوز به گروهی از بیماری های مختلف که عامل آن انگل لیشمانیا است گفته می‌شود. نوع احشایی، مخاطی پوستی منتشر و پوستی موضعی دارد. اینجا بحث ما لیشمانیوز پوستی موضعی یا بیماری “سالک” است.

عامل بیماری سالک چیست

عامل بیماری انگلی است که از طریق پشه خاکی به انسان انتقال می‌یابد. ایران هم جزو مناطق آلوده جهان است.

انگل در سیکل زندگی خود به بدن جوندگان مانند سگ و موش منتقل می‌شود، بنابراین سگ و موش صحرایی و حتی انسان آلوده به انگل مخازن بیماری هستند.

پشه خاکی (sandfly)، پشه‌ای ریزتر از پشه های معمولی است که در جاهای تاریک و نمناک زندگی می‌کند. به راحتی از سوراخ توری می‌گذرد، در ارتفاع یک متری پرواز می‌کند و فقط از طریق راه پله و… قابلیت رسیدن به طبقات بالای خانه را دارد.

کودکان بیشتر در معرض سالک قرار دارند

عامل بیماری از طریق گزش حشره هر کس را می‌تواند مبتلا کند، اما کودکان بیشتر طعمه گزش هستند. دو تا نه ماه بعد از گزش ابتدا در محل که اغلب جاهای باز بدن مثل صورت و دست است، قرمزی و برجستگی ایجاد می‌شود و تدریجاً زخمی شده و بدون درد ماه ‌ها می‌ماند.

تشخیص بیماری، پیشگیری و درمان

تشخیص بیماری با یافتن انگل در محل زخم است.

پیشگیری شامل رعایت بهداشت محیط شامل دفع بهداشتی زباله و از بین بردن مکان های مخروبه و دور کردن فضولات حیوانات از محل زندگی و… چاره سازی برای سگ های ولگرد، سم‌پاشی محل تجمع پشه ها، بهداشت فردی با محافظت فیزیکی از ورود پشه‌ها به محل زندگی، استفاده از دور کننده حشرات و پوشاندن زخم سالک با پارچه تمیز است.

درمان این بیماری در صورت لزوم با ترکیبات ضد انگل است.

اما در خصوص واکسیناسیون تا به حال موفق نبوده است.

دکتر سید محمد سعید ناصری

مجله اینترنتی تحلیلک