دنیا پر از تنوع و شرایط خاص است و من نمی‌توانم این واقعیت را انکار کنم که “شیر خشک توانسته است جان هزاران دوستم را نجات دهد.” من از تولید کنندگان این ماده غذایی مخصوص نوزادان تشکر می‌کنم. در این متن راجع به شیر خشک صحبت می‌کنم تا مامانم اطلاعات خوبی داشته باشد و اطلاعات خود را به دیگر مامان‌های دنیا انتقال دهد.
شیشه یا بطری شیر خوری
به دلیل چیزهایی که درباره‌ی شیشه شیر شنیده بودم به شدت از آن تنفر پیدا کرده بودم. بعدها متوجه شدم که شیشه هم یک وسیله است و استفاده بد از آن بد است.
پزشک من به مامانم گفت: که هرگز برای مصرف موقتی شیر خشک نباید از شیشه شیر استفاده کنند. ولی به مامان دوستم (که مجبور است همیشه شیرخشک مصرف کند) طرز استفاده از شیرخشک و شیشه شیر را یاد داده بود.
او گفته بود: شیشه ها جنس های متفاوتی دارند و اندازه شان هم فرق می‌کند. درجات اونس و سی‌سی (میلی‌لیتر) روی آن ثبت شده است. هر اونس تقریباً معادل ۳۰ سی‌سی است و برای هر پیمانه سر صاف لازم است ۳۰ میلی‌لیتر (یک اونس) آب ولرم استفاده نمود. تنها از پیمانه شیر خشک استفاده کنید زیرا بی دقتی در اندازه گیری و پیمانه مشکل ایجاد می‌کند.
باید اول آب ولرم (نه داغ که باعث خرابی بعضی از مواد شیر خشک می‌شوند) را داخل بطری ریخت و سپس پیمانه های شیر را روی آن ریخت و کاملاً به هم زد طوری که هیچ جایی از شیرخشک مخلوط نشده باقی نماند.
شیر خشک تهیه‌شده باید تازه تازه مصرف شود؛ و مصرف شیرخشک مانده کار درستی نیست. مقدار نیاز به شیرخشک در هر وعده بسته به تقاضای نوزاد، سن، وزن و… فرق می‌کند و اعداد پشت قوطی به صورت تخمینی ذکر شده است و هر نوزاد، سبک و شیوه‌ی مخصوص به خود را دارد.
شرایط استفاده از شیر خشک برای برخی از نوزادان
غلظت شیر خشک
غلیظ یا رقیق درست کردن شیر خشک می‌تواند مشکل‌زا باشد و حتی موجب عوارضی جدیی مثل تشنج به علت کاهش یا افزایش سدیم خون شود، بنابراین اندازه را رعایت کردن مهم است. در صورت نیاز به مصرف شیرخشک، حتماً دستور آن را از پزشک بگیرید. به دلایل اشکالات احتمالی بهتر است آب را در ماکروفر گرم ننمود. خصوصاً گذاشتن شیشه و سر شیشه در ماکروفر خطرناک است.
ضدعفونی و تمیز کردن شیشه شیر
بطری ها معمولاً از جنسی ساخته شده‌اند که می‌توان آن‌ها را در آب جوش روزی ۱ الی ۲ بار جوشاند تا آلودگی‌های میکروبی و … از بین بروند. در ضمن باید انواعی از آن‌ها را انتخاب کرد که بتوان تمام قسمت های داخل آن را با شیشه شور تمیز کرد وگرنه میکروب ها در گوشه های آن جمع می‌شوند و دردسر ایجاد می‌کنند
سر شیشه
سر شیشه ها هم انواع متنوعی دارند و برای نوزادهای کوچک و ضعیف سر شیشه های مناسب آن‌ها و برای بزرگ ترها سر شیشه های درشت تر تولید شده است. سر پستانک ها هم باید خوب شسته شوند و حتی روزانه ا الی ۲ بار جوشانده شوند.
سوراخ سر شیشه هم باید نه آن‌قدر کوچک و نه آن‌قدر بزرگ باشد که برای نوزادها دردسر ایجاد کند.
انواع شیر خشک
انواع مختلف شیرخشک وجود دارد که البته با توجه به سیاست حمایتی دولت ها و سازمان بهداشت جهانی از شیر مادر، تبلیغ و ترویج آن‌ها ممنوع است و شرکت های تولید کننده شیر خشک هم به این موضوع کاملاً متعهدند.
شیر خشک های اولیه روز به روز جای خود را به شیر خشک های با کیفیت بهتری می‌دهند. همه آن‌ها سعی می‌کنند بیش از پیش خود را به شیر مامان من مشابه کنند. اگر چه “شیر مامانم شیر تکی است و هیچ شیری شیر مادرم نیست!” اما هیچ غذایی هم نمی‌تواند جای شیر خشک را پر کند و بعد از شیر مادر بهترین غذا برای نوزادان شیرخشک است.
شیر خشک خوب
شیر خشک بد وجود ندارد و مسئولان بهداشتی مراقب‌اند که شیر خشک های مناسب در کشور عرضه شود. قوطی شیر خشک سالم، سالم است و فرورفتگی ندارد. تاریخ مصرف شیر خشک هم روی آن قید شده است. برآمدگی در داخل قوطی شیر خشک طبیعی است و مربوط به شرایط فشار هوا در محل تولید است.
تغییر شیر خشک
تنوع طلبی آدم ها باعث می‌شود که گاهی شیر خشک ما نوزادها را هم عوض کنند. این کار خیلی درست نیست. تنها اگر با مصرف شیر خشک نوزادتان دچار استفراغ، اسهال و درد شکم مکرر و یبوست شد با مشورت پزشک شیر خشک را عوض کنید.
شیر خشک ها برای شش ماه اول و دوم و سوم متفاوت‌اند و شیرهای هر شش ماه پروتئین و چربی متفاوتی دارند. بهتر است قبل از شروع شش ماهگی چند نوبت نوزادتان را با شیر شماره‌ی ۲ تغذیه کنید که شیرخوار به آن عادت کند.
تعویض مکرر شیر خشک های دوستم توسط مامانش او را کلافه کرده است و درست نیست مامان های خوب با وسواس و یا با توجه به حرف و حدیث دیگران شیر خشک نوزادشان را عوض کنند. راهنمایی پزشک مطمئن ترین راه برای استفاده از شیر خشک مناسب تر است.
اضافه کردن قند یا هر شیرینی دیگر به شیر خشک هم کار غلطی است و موجب شیرینی پسندی ما می‌شود و کم ترین عارضه آن احتمال چاقی ما نوزادان در بزرگ‌سالی است.
شیر خشک های خاص
بعضی از شیر خشک ها مربوط به استفاده در شرایط خاصی است. مثلاً شیر خشک نوزادان نارس متفاوت است. برای نوزادان مبتلا به آلرژی به شیر گاو و بعضی بیماری های خاص هم شیر خشک های خاصی وجود دارد. پزشکم نام آن ها را می‌داند ولی من هنوز نامشان را یاد نگرفته‌ام.
برگرفته از کتاب نوزادان
دکتر سید محمد سعید ناصری
بیشتر بخوانیم:
- مصرف کندر در بارداری برای تقویت هوش کودک
- آشنایی با داروهای مجاز و ممنوعه در دوران شیردهی
- توصیه های تغذیه در دوران شیردهی و مواد غذایی ممنوع
مجله اینترنتی تحلیلک
