مراحل توبه کردن
عباد، جمع عبد است که به معنی کسی که طوق عبودیت و بندگی را به گردن افکنده است و خدا را به عنوان همه کاره خود در زندگی اختیار نموده است. این اقرار به بندگی قدیمی‌ترین اعتراف است که بندگان خدا به آن شهادت داده‌اند.
مراحل توبه کردن
مراحل توبه کردن
در دعای روز پنجم ماه مبارک رمضان آمده است: «در سایه استغفار انسان به موهبت‌های الهی دست پیدا می‌کند؛ «خدایا مرا از مستغفرین قرار بدهد» یعنی اینکه واقعاً استغفار کنم و اگر مال حرامی دارم، آن را حلال کنم، به گناهی که قبلاً کردم فکر نکنم و از آن لذت نبرم؛ خدایا من را از بندگان شایسته خودت قرار بده، فرمانبردار تو باشم، اطاعت تو را کنم، خدا آدم فرمانبردار را دوست دارد.»
بسم الله الرحمن الرحیم
«اللهمّ اجْعَلْنی فیهِ من المُسْتَغْفرینَ واجْعَلْنی فیهِ من عِبادَکَ الصّالحینَ القانِتین واجْعَلْنی فیهِ من اوْلیائِکَ المُقَرّبینَ بِرَأفَتِکَ یا ارْحَمَ الرّاحِمین. »
«خدایا قرار بده مرا در این روز از آمرزش جویان و قرار بده مرا در این روز از بندگان شایسته و فرمانبردارت و قرار بده مرا در این روز از دوستان نزدیکت به مهربانی خودت ای مهربان‌ترین مهربانان. »
مراحل توبه کردن
حجت‌الاسلام و المسلمین علوی تهرانی در تبیین دعای روز پنجم می‌گوید:
خواسته‌های روز پنجم ماه مبارک رمضان
- قرار گرفتن در گروه مستغفرین
- بودن از بندگان صالح و مطیع
- از دوستان و نزدیکان خداوند بودن
«اللّٰهُمَّ اجْعَلْنِی فِیهِ مِنَ الْمُسْتَغْفِرِینَ»
قرآن کریم در سوره ذاریات آیه ۱۸ وقتی متقین را معرفی می‌کند، چنین آنان را توصیف می‌نماید: و سحرگاهان به استغفار می‌پرداختند.
پس آمرزش طلبی از اوصاف متقین است.
مراحل شش گانه توبه
به فرمایش حضرت امیرالمؤمین (ع) استغفار آخرین گام از مراحل شش گانه توبه است.
مراحل شش گانه توبه از دیدگاه حضرت عبارتند از:
- پشیمانی از گناه.
- تصمیم جدی بر اینکه به گناه بازنگردد.
- ادای حقوق مردم که ضایع کرده است.
- ادای حق الله.
- ریاضت دادن به بدن تا گوشتی که بر بدن از حرام رشد کرده است از بین برود.
- خود را به اطاعت حق وادار کند.
مراحل توبه کردن
بعد از طی مراحل توبه کردن که ذکر شد، زمان تحقق استغفار با گفتن استغفرالله است.
«وَاجْعَلْنِی فِیهِ مِنْ عِبادِکَ الصَّالِحِینَ الْقانِتِینَ»
معنای عبادِ صالح چیست و مصداقش کیست؟
عباد، جمع عبد است که به معنی کسی که طوق عبودیت و بندگی را به گردن افکنده است و خدا را به عنوان همه کاره خود در زندگی اختیار نموده است.
این اقرار به بندگی قدیمی‌ترین اعتراف است که بندگان خدا به آن شهادت داده‌اند.
سوره اعراف آیه ۱۷۲ می‌فرماید: و [به یاد آور] هنگامی را که پروردگارت از صلب بنی آدم نسلشان را پدید آورد، و آنان را [در ارتباط با پروردگاریش] بر خودشان گواه گرفت [و فرمود:] آیا من پروردگار شما نیستم؟ [انسان‌ها با توجه به وابستگی وجودشان و وجود همه موجودات به پروردگاری و ربوبیّت حق] گفتند: آری، گواهی دادیم.
این اقرار بالاترین افتخار است. امیرالمؤمنین (ع) به خداوند عرض می‌کنند: إِلَهِی کَفَی لِی عِزّاً أَنْ أَکُونَ لَکَ عَبْداً؛ و همین اندازه فخر و افتخار کافی است که عبد و مطیع تو هستم.
صالحین جمع صالح به معنی انسان‌های شایسته و صاحب صلاحیت در فضیلت‌ها و ارزش‌های انسانی و کمالات نفسانی است. پس عبادِ صالح یعنی انسان‌هایی که بندگان خدا و نیز صاحب ارزش‌های انسانی و واجد کمالات نفسانی هستند.
عباد صالح چه کسانی هستند؟
در سوره انعام آیات ۸۴ و ۸۵ می‌فرماید: و از فرزندان اسحاق، داود و سلیمان و ایوب و یوسف و موسی و هارون را [هدایت کردیم؛] و این گونه نیکوکاران را پاداش می دهیم. و زکریا و یحیی و عیسی و الیاس را [نیز که از نسل اویند، هدایت نمودیم] همه از شایستگان بودند.
در دعای امروز به عباد صالح، قانتین اضافه شده است یعنی بندگان شایسته خدا که مطیع دائمی و همیشگی او هستند. و در این دعا چنین خصوصیتی را از خداوند مطالبه می‌نماییم.
مراحل توبه کردن
«وَاجْعَلْنِی فِیهِ مِنْ أَوْلِیائِکَ الْمُقَرَّبِینَ»
اولیاء جمع ولی است و به معنای نبودن واسطه میان دو چیز و پی در پی بودن آن‌ها است.
پس اولیاء الله کسانی هستند که بین آن‌ها و خدا فاصله‌ای نیست به این شکل که حجاب‌ها از قلبشان کنار رفته و در پرتو نور معرفت و ایمان و عمل پاک، خدا را با چشم دل چنان می‌بینند که هیچ‌گونه شک و تردیدی به دل‌هایشان راه نمی‌یابد.
وقتی حجاب از قلبشان کنار می‌رود یعنی جنبه ملکوتی پیدا می‌کنند و دیگر در بند و اسیر عالم مُلک نیستند کما اینکه جناب ابراهیم خلیل الله چنین بود.
سوره انعام آیه ۷۵ می‌فرماید: و این گونه فرمانروایی و مالکیت و ربوبیت خود را بر آسمان‌ها و زمین به ابراهیم نشان می‌دهیم تا از یقین کنندگان شود.
چگونه می‌توان به این مقام رسید؟
مهم‌ترین راه را خدا بیان فرموده است و به حضرت داود نبی چنین می‌فرماید: ما لِأَولِیائی وَالهَمِّ بِالدُّنیا؛ ای داود، دوستان مرا با دنیاطلبی کاری نیست.
ترک دنیا انسان را از زمره اولیاء خدا قرار می‌دهد.
«برأفتک یا ارحم الرحمین»
و این امور حاصل نمی‌شود مگر به خواستن رأفت و مهربانی از مهربان‌ترینِ مهربانان.
بیشتر بخوانید:
-
حضور و مراقبت استاد صمدی آملی ؛ مجلس اول (دستورالعمل نماز توبه)
-
مراقبت در صحف عرفانیه / حضور و مراقبت استاد صمدی آملی (مجلس پانزدهم)
مجله اینترنتی تحلیلک
