همراهان همیشگی مجله اینترنتی تحلیلک، در این بخش قصد داریم با معرفی اماکن گردشگری ایران در خدمت شما باشیم. امیدواریم که شما عزیزان بتوانید به این اماکن زیبا سر بزنید و خوشحال می شویم که تجربه های خودتان را با ما به اشتراک بگذارید. این مطلب به معرفی موزه ملی ملک تهران اختصاص دارد.

تاریخچه موزه ملی ملک

موزه ملی ملک جزو اولین موزه های وقفی- خصوصی ایران به شمار می رود و به عنوان یکی از شش کتابخانه بزرگ کشور با موضوعیت نسخ خطی شناخته می شود. این مرکز فرهنگی توسط حسین ملک مشهور به حاج حسین آقا ملک بنیان گذاری شد.

حسین ملک فرزند ارشد حاج محمد کاظم ملک‌التجار و از تجار ثروتمند ساکن مشهد بود و خیریات و موقوفات زیادی از خود بر جای گذاشته است. کتابخانه و موزه ملی ملک تنها بخشی از موقوفات اوست.

موقوفات مرحوم ملک بسیار زیاد است تا جایی که آستان قدس رضوی اداره‌ای را به نام اداره موقوفات ملک اختصاص داده است. کتابخانه و موزه‌ ملی ملک تنها یکی از این موقوفات است که در شهر تهران قرار دارد.

وقتی حاج حسین ملک در سال ۱۳۱۶ کتابخانه خود را ایجاد کرد از همان شروع کار به فکر گسترش آن بود و ایجاد ساختمانی بزرگ تری را مد نظر داشت تا موزه ای را که در آن اشیا نفیس و ارزشمند وجود داشته باشد ایجاد کند. حاج حسین آقا ملک در ۲۹ تیرماه ۱۳۲۳ قطعه زمین بزرگی را در باغ ملی تهران (محل کنونی مؤسسه) برای ساختمان جدید کتابخانه و موزه وقف کرد.

ساختمان جدید کتابخانه و موزه بعد از فوت مرحوم ملک احداث شد و تا زمانی که وی در قید حیات بود این کار انجام نشد اما در سال ۱۳۶۴ آستان قدس رضوی طراحی و ایجاد ساختمان جدید را آغاز کرد و چند سال بعد این ساختمان آماده شد. کتابخانه و موزه ملی ملک تا سال ۱۳۷۵ در خانه ملک برپا بود.

در موزه این مرکز می توان شاهد تاریخ و فرهنگ سه هزار ساله اسلام و ایران باشید.

کتابخانه و موزه ملی ملک نهادی غیر دولتی و غیرانتفاعی است و از نظر ساختار تشکیلاتی، نظارت و اداره آن مثل دیگر موسسات فرهنگی آستان قدس رضوی تحت نظارت مستقیم آستان قدس رضوی است. ارکان این موسسه شامل، مجمع عمومی، مدیرعامل، هیئت مدیره، ناظر استصوابی و بازرس قانونی است.

بخش‌های مختلف موزه

• نمایشگاه دائمی سکه
• کتابخانه‌ نسخ خطی
• کارگاه‌های آموزشی
• تالار ویژه محققان و نشریات
• موزه ملی ملک با اشیای تاریخی
• نمایشگاه دائمی کتابت و نگارگری
• نمایشگاه دائمی آثار لاکی
• نمایشگاه دائمی خاندان غفاری و استاد کمال‌الملک
• نمایشگاه تک اثر
• نمایشگاه دائمی آثار اهدایی بانو عزت‌ملک ملک

ویژگی های موزه ملی ملک

این مجموعه فرهنگی که شامل دو قسمت موزه و کتابخانه است از نظر محتوایی بسیار غنی است. موزه ملی ملک شامل ۷ مجموعه است و موارد زیر را در بر دارد:

مجموعه سکه: در این مجموعه  ۳ هزار قطعه سکه و مدال از قرن ۶ قبل از میلاد تا دوره پهلوی وجود دارد همچنین سکه های یونانی، سلوکی، بیزانسی، خلفای اسلامی و عثمانی در این مجموعه دیده می شود.

مجموعه کلکسیون فرش که شامل ۴۴ تخته قالی و قالیچه از نقاط مختلف ایران است. این مجموعه مهمترین طرح های فرش بافی ایران را نشان می دهد.

مجموعه هنری لاکی: نمایشگاه دائمی آثار لاکی که شامل ۸۶ قطعه قلمدان، قاب آیینه و سرچسبدان مزین به نقاشی لاکی با قدمت حدود ۳۰۰ سال.

مجموعه تمبر: هزاران قطعه تمبر از گذشته تا امروز را در این مجموعه می توان دید که تمبرهایی از ایران و جهان در این مجموعه وجود دارد.

مجموعه چوب: آثاری همچون مبلمان لوئی پانزدهم، ست مبلمان هندی، صندلی های لهستانی، جعبه پذیرایی، کره زمین، قاب عکس و …

مجموعه بانو ملک: در این بخش از موزه ملی ملک نسخ خطی، تابلوهای نقاشی دوره قاجاری، قلمدان، سرقلیان وجود دارد که تعداد این اشیا ۴۷ قطعه است. این مجموعه اهدایی فرزند حاج حسین ملک است.

مجموعه طراحی و نقاشی: آثاری از دوره های قاجار، پهلوی، پس از انقلاب و … شامل تابلوهای هنرمندان مشهور ایرانی همچون کمال الملک غفاری، لطفعلی صورتگر، هادی خان تجویدی و برخی نقاشان اروپایی با تکنیک های آبرنگ، آبرنگ و مداد رنگی، رنگ روغن روی بوم، طراحی با مداد و …

کتابخانه ملک ۱۹ هزار جلد نسخه خطی نفیس دارد و یکی از شش گنجینه بزرگ نسخ خطی ایران است. کتابخانه ملی، کتابخانه آستان قدس رضوی، کتابخانه مجلس شورای اسلامی، کتابخانه مرحوم آیت الله مرعشی نجفی و کتابخانه مرکزی دانشگاه تهران و کتابخانه موزه ملک از مهمترین گنجینه های اسناد و کتاب های ایرانی اسلامی هستند.

همچنین این کتابخانه حدود ۷۰ هزار کتاب چاپی، ۳۴۰۰ کتاب چاپ سنگی و ۵۴۸ نشریات ادواری  گوناگون در ۴۰۰۰ جلد دارد. در کنار این مجموعه بزرگ، به جز مخزن کتاب و تالارهای مطالعه، بخش‌های دیگری مثل مرمت نسخ خطی، عکاسی و تهیه میکروفیلم، صحافی و دیگر بخش ها هم در این کتابخانه وجود دارد.

جاذبه های اطراف موزه ملی ملک

از دیگر جاذبه های دیدنی اطراف کتابخانه و موزه ملی ملک می توان به موارد زیر اشاره کرد:

میدان مشق

سر در باغ ملی

موزه پست و تلگراف

موزه ملی ایران

موزه ایران باستان

کاخ شهربانی

مجموعه قزاقخانه

مسیر دسترسی به موزه ملک

آدرس: تهران، میدان امام خمینی، سر در باغ ملی، خیابان ملل متحد (میدان مشق)، روبروی ساختمان وزارت امور خارجه

مترو: از خط یک متروی تهران در ایستگاه مترو امام خمینی پیاده شده و مسیر خیابان امام خمینی به سمت غرب را طی کرده تا به سردر باغ ملی رسید بعد از آن میدان مشق و موزه ملک را خواهید دید.

اتوبوس: استفاده از اتوبوس ‌هایی که به پایانه میدان امام (ره) می روند.

روز و ساعت بازدید از موزه  ملک

شش ماهه نخست سال: ۸:۱۵ تا ۱۶:۴۵

(روزهای پنج‌شنبه تا ۱۵:۴۵)

شش ماهه دوم سال: ۸:۳۰ تا ۱۶:۱۵

(روزهای پنج‌شنبه تا ۱۵:۱۵)

وب سایت موزه ملی ملک: malekmuseum.org

 مجله اینترنتی تحلیلک