حتما تاکنون بارها از فواید مصرف انواع اسید چرب امگا مطالبی شنیده اید و افراد بسیاری هم در مورد مصرف مکمل دارویی آن سوال می کنند.
فواید اسیدهای چرب امگا
اسیدهای چرب امگا به ویژه امگا ۳ نقش زیادی در سلامتی دارند، از جمله برای موارد زیر مفید هستند:
تشکیل دستگاه مغز و اعصاب در اوایل عمر، تکامل مغز، تقویت سیستم بینایی، سلامت قلب و عروق، رشد جسمی، تنظیم سوخت و ساز بدن، دستیابی به وزن سالم بدن، سلامت استخوان ها، درمان بیش فعالی، پیشگیری از اختلالاتی از قبیل کبد چرب، زوال عقل پیری، بیماری های التهابی، آسم و بیماری های مزمن
اسیدهای چرب امگا برای سلامتی مفید هستند ولی باید حتما تعادل بین مصرف انواع آن به ویژه امگا ۳ ،۶ و ۹ وجود داشته باشد؛ در غیر این صورت ضرر آن ها بیش از نفعشان خواهد شد.
امگا ۳ باید خیلی بیشتر از سایر انواع امگا استفاده شود. اسیدهای چرب امگا ۳ و ۶ از گروه اسیدهای چرب ضروری یا Essential fatty acid هستند که چون بدن آنزیم های لازم برای تولید آن ها را ندارد، باید از طریق غذا (در صورت تجویز پزشک به صورت داروی مکمل) دریافت شوند. امگا ۹ هم برای سلامتی مفید است ولی بدن هم قادر به ساختن آن است.
مواد غذایی دارای اسیدهای چرب امگا
مواد غذایی مختلف حاوی مخلوطی از این اسیدهای چرب هستند ولی مواد غذایی که دارای مقادیر بیشتری از انواع امگا هستند را در ادامه بخوانید.
مواد غذایی حاوی امگا ۳
غذاهای دریایی، دانه کتان، دانه چیا، گردو، تخم پرندگان و برخی سبزیجات از قبیل کلم بروکلی، کلم بروکسل، اسفناج و خرفه
مواد غذایی حاوی امگا ۶
سویا، ذرت، تخمه آفتابگردان، انواع آجیل، گوشت قرمز، گوشت پرندگان و ماهی، تخم مرغ
مواد غذایی حاوی امگا ۹
روغن زیتون، بادام هندی، بادام، آوکادو، بادام زمینی
تعادل در مصرف انواع اسید چرب امگا
به طور معمول توصیه می شود مصرف مواد غذایی حاوی امگا ۶ فقط چهار برابر مواد غذایی حاوی امگا ۳ باشد ولی امروزه بیشتر مواد غذایی و روغن های مصرفی حاوی امگا ۶ زیاد هستند و حتی حدود ۱۰ برابر امگا ۳ دریافتی هستند که باعث می شود نسبت و تعادل آن با امگا ۳ به هم بخورد.
تنوع و تعادل در مصرف مواد غذایی حاوی انواع اسید چرب برای سلامتی ضروری است. انواع مواد غذایی و دانه های روغنی حاوی مخلوطی از اسیدهای چرب امگا هستند.
به طور کلی دانه های روغنی از نظر محتوای امگا ۳ و ۶ به سه گروه اصلی تقسیم می شوند:
۱. دانه های روغنی سرشار از امگا ۶ و فاقد امگا ۳ که نباید زیاد استفاده شوند، مانند: روغن آفتابگردان، روغن ذرت، روغن کنجد و روغن پنبه دانه
۲. دانه های روغنی سرشار از امگا ۶ و مقادیر جزیی امگا ۳ که باید به میزان متوسط مصرف شوند، مانند: روغن سویا، روغن کلزا، روغن گردو، روغن نارگیل، روغن زیتون و روغن جوانه گندم
۳. دانه های گیاهی با مقادیر بسیار زیاد امگا ۳ و مقادیر خیلی کم امگا ۶. روغن بذر کتان تنها روغن گیاهی است که میزان امگا ۳ آن از امگا ۶ بیشتر است.
بنابراین لازم است انواع این مواد غذایی به طور متعادل مصرف شوند.
مطالب تغذیه سالم را مطالعه فرمایید.
موارد مصرف مکمل دارویی امگا
به طور معمول انواع مواد مغذی مفید باید از راه غذای سالم فراهم شود ولی در مواردی ممکن است پزشک برای برخی بیماری ها و اختلالات زمینه ای، آن ها را به صورت دارو تجویز کند.
یکی از مواردی که نیاز به اسیدهای چرب به ویژه امگا ۳ پیدا می شود، برای نوزادان نارس و یا کم وزن است. در این موارد، شیر مادر این نوزادان حاوی مواد مغذی بیشتر و ویژه رشد و تکامل این نوزادان است و تاکنون هیچ کارخانه تولید شیرخشک نتوانسته برخی از انواع این اسیدهای چرب مفید را در فرآورده هایش تولید کند. پس بهترین مکمل اسید چرب برای نوزادان نارس و یا کم وزن، شیر مادر همان نوزاد است ولی گاهی لازم می شود برای نوزاد یا مادر شیرده مکمل دارویی تجویز شود که فقط باید به مدت محدود و با تجویز پزشک مصرف شود.
با توجه به اثرات مفید انواع اسید چرب امگا به ویژه امگا ۳ برای تکامل مغزی، گاهی از مکمل دارویی آن برای کمک به درمان کودکان و نوجوانان دارای اختلالات بیش فعالی و عدم تمرکز و توجه استفاده می شود. همچنین گاهی این مکمل ها برای کمک به درمان اختلالات خواب، اختلالات خلق و خو و افسردگی تجویز می شوند.
مکمل های حاوی امگا به ویژه امگا ۳ گاهی برای کمک به درمان اختلالات چربی خون و بالا بودن تری گلیسرید خون و گاهی برای کمک به درمان کبد چرب تجویز می شوند.
گاهی این مکمل ها برای کمک به درمان و پیشگیری از عوارض بیماری های مزمن مصرف می شوند، مانند آسم، بیماری کبدی، بیماری کلیوی، بالا بودن فشارخون و بیماری های قلبی
انواع دارویی اسیدهای چرب امگا باید فقط در صورت تجویز پزشک مصرف شوند تا اختلال در تعادل بین انواع اسیدهای چرب در بدن ایجاد نشود
با تشکر از پروفسور رویا کلیشادی
مجله اینترنتی تحلیلک
