ظاهر نوزاد
جمجمه
مامای من دور سرم را اندازه گرفت و درجایی یادداشت کرد. پزشکم سر مرا دقیقاً معاینه کرد. روی هم رفتن استخوان های جمجمه مرا اذیت نمیکرد.
در هنگام تولد بهسختی سرم تحت فشار بود و استخوان های سرم به علت فشار روی هم قرار گرفته بودند.
البته نوزادان سزارین شده که سرشان تحت فشار قرار نگرفته متوجه نیستند من چه میگویم. پزشکم این علامت را (Molding) مینامید.
فرورفتگی جلوی سر را فونتانل جلویی (ملاژ) و فرورفتگی پشت سر را فونتانل عقبی مینامند.
مادرم به پزشک گفت: جلو سر نوزادم سوراخی هست که نبض دارد و هنگام ایستادن و خوابیدن بالا و پایین میرود، پزشکم همهی این حالت ها را طبیعی دانست.
چسبیدن استخوان های جمجمه
اگر نوزادی استخوان های سرش به هم جوش خورده باشد حد فاصل بین استخوان ها به هم چسبیده است که به آن چسبیدن استخوان های جمجمه (Cranial synostosis) گویند.
این مشکل موجب عدم تقارن سر نوزاد میشود. پزشک حتماً شما را راهنمایی میکند.
ملاژ نوزاد
ملاژ جلویی در بدو تولد ممکن است به دلیل فشار زایمانی کوچک شده باشد ولی بعد از چند روز بزرگتر میشود (۱ -۳ سانتی متر).
ملاژ بزرگتر از معمول جلویی و وجود ملاژ عقبی میتواند به دلیل بیماری ها یا حالاتی مانند:
هیپوتیروئیدی، سرخجه مادرزادی، هیدروسفالی (وجود مایع در مغز)، هیپوفسفاتازی، تأخیر رشد داخل رحمی، نارسی، کاهش ویتامین D و بعضی از سندرم ها و یا بیماری های ژنتیک باشد.
برجستگی پس سر نوزادان، مادران را نگران میکند. ولی این برجستگی اهمیتی ندارد و با رشد سر برجستگی کمتر به نظر میآید.
اندازه جمجمه
جمجمهی کوچک میتواند دلیل میکروسفالی (کوچکی مغز)، به هم چسبیدن استخوان های جمجمه و هیپوتیروئیدی نوزاد باشد؛ ولی بهصورت طبیعی نیز در برخی افراد و اقوام دیده میشود.
استخوان جمجمه نوزاد، خصوصاً نوزاد نارس، نرم است. در بعضی جاها مثل توپ پینگپونگ فرو میرود. این حالت مهم نیست مگر اینکه در روزهای بعد همچنان باقی بماند.
سر بسیار بزرگ نشانهی عقل بزرگ نوزاد نیست و میتواند دلیل هیدروسفالی (تجمع مایع در سر)، بیماری های خاص ژنتیک و اختلالات متابولیسم باشد؛ ولی بهصورت طبیعی در برخی افراد و اقوام مشاهده میشود.
موی سر نوزاد
کم مویی نوزادان عادی است و نشانهی کم مویی در بزرگی نیست. نگران نباشید!
عدم وجود مو در یک ناحیه به دلیل عدم تولید پوست کامل و مو در ناحیه (Aplasia cutis) به دلیل ارثی یا به دنبال بعضی نقایص کروموزومی (۴،۱۳) و یا بهخودیخود و اتفاقی است.
تعریق سر نوزاد
تعریق سر هنگام شیر خوردن همیشه نشانهی بیماری (نارسایی قلبی، کم خونی، پرکاری تیروئید، کاهش ویتامین D) نیست و میتواند نشانهی سرشتی تعریق زیاد باشد که طبیعی است.
گرم تر بودن سر نوزادان طبیعی است و همیشه به دلیل تب نیست. درواقع دست ما از سر نوزاد سردتر است!
دکتر سید محمد سعید ناصری
برگرفته از کتاب نوزادان
مجله اینترنتی تحلیلک