ظاهر نوزاد
صورت
هر بدشکلی مثل شکاف لب و چشمان کوچک و فاصله زیاد بین چشمان و … مهم است و باید مورد توجه پزشک قرار گیرد. در پوست صورت زردی زودتر آشکار میشود. جوش های پوست صورت نشانهی «غرور نوزادی» نیست؛ اگرچه «آکنه نوزادی» گفته میشود.
لکه های متفاوت روی پوست صورت و حتی بدن نوزادان مشاهده میشود که غالباً بثورات طبیعی هستند و چند روز بعد رفع میشوند.
لکه های قرمز رنگ شبیه رنگ کهربا یا ماهی سالمون هم به همین نام لکهی کهربایی یا لکه سالمون (salmon patch) گفته میشوند؛ که گاهی روی پیشانی و پلک و گردن هم وجود دارند. این لکه ها در طی دو سال اول زندگی از بین میروند.
پوسته پوسته شدن پوست سر نوزاد که به نام درماتیت سبوروئیک خوانده میشود با مصرف کوتاه مدت کورتون ضعیف و سپس نرم نگه داشتن با روغن زیتون و یا … بهبود میابد. گاهی استفاده از شامپو های حاوی TAR ضروری است.
چشم
خونریزی زیر سفیدی کره چشم (اسکلرا) که در تولد طبیعی نوزادان شایع است در هفتهی دوم تا چهارم تولد رفع میشود و نباید نگران آن بود.
مردمکهای نوزادان طبیعی به نور چراغ پاسخ میدهند و جمع میشوند (رفلکس مردمک) ولی در نوزادان نارس کمتر از ۳۰ هفته این پاسخ وجود ندارد. مردمک غیر طبیعی و ناکامل نشانهای از بیماری «کلوبوما» است.
اشک ریزش از یک چشم میتواند نشانهی انسداد مجرای اشکی یا عفونت چشم باشد. پزشک، چشم را از نظر گلوکوم و کاتاراکت مادر زادی معاینه میکند (آب سیاه و آب مروارید).
معاینه تخصصی چشم پزشکی برای بعضی نوزادان (نارس یا نوزاد با بیماری جدی منجر به بستری در NICU) انجام خواهد شد.
رنگ عنبیه نوزاد تغییر میکند و رنگ نهایی آن از ابتدا مشخص نیست. سبز و آبی!! دوستان باید کمی صبر کنند و اصراری برخاسته خود نداشته باشند.
انسداد مجرای اشکی از هفتهی سوم و چهارم تولد بعد از شروع اشکریزش نوزاد با خیس بودن دائمی چشم نوزاد و عفونت همراه مشخص میشود و درمان آن ماساژ مجرای اشکی و صبر و انتظار است.
در صورت عدم بهبودی تا حدود یک سال، درمان بعدی توسط چشم پزشک انجام خواهد شد.
حرکات نامتقارن گاهگاهی مردمک چشم برای نوزادان طبیعی است ولی انحراف دائم چشم (استرابیموس) میتواند از نوزادی مشخص باشد و یا بعد ها واضح تر دیده شود که نیاز به درمان سریع تر دارد.
آبی بودن نسبی سفیدی چشم همیشه نگران کننده نیست و در نوزادان موضوعی طبیعی است.
دید طبیعی نوزاد کامل نیست و ماه ها بعد دید نوزاد مانند بزرگسالان طبیعی (۱۰/۱۰) خواهد شد.
لکه های سیاه داخل سفیدی چشم هم بیماری نیست و جای نگرانی ندارد.
دکتر سید محمد سعید ناصری
برگرفته از کتاب نوزادان
مجله اینترنتی تحلیلک