همه چیز درباره ارز دیجیتال
ارز دیجیتال
انسان همیشه به دنبال سادهتر کردن کارهای خود بوده و سعی داشته با ساخت فناوریهای جدید، دنیای بهتری بسازد.
بلاک چین یک فناوری است که آینده را تغییر میدهد. تغییری که همین حالا هم میتوان آن را در بیت کوین، قراردادهای غیر متمرکز و صرافیهای ارز دیجیتال مشاهده کرد.
ارز دیجیتال ( cryptocurrency ) که معادل فارسی آن رمز ارز است، در واقع یک نوع پول یا ارز دیجیتالی است که جایگزین ارزهای رایج است، رمز ارزها انواع مختلفی دارند که هر کدام از آن ها کاربرد خاصی داشته و به دلیل ویژگی های منحصر به فردی که دارند، مورد استقبال بسیاری از افراد قرار گرفته است.
کریپتوکارنسی یا ارز دیجیتال به یک سیستم انتقال وجه الکترونیک گفته می شود که برای تایید تراکنش ها و تشکیل واحدهای جدید، متکی به بانک های مرکزی نبوده و نیازی به شخص ثالث ندارند.
در عوض در سیستم ارزهای دیجیتال تراکنش ها در یک دفتر کل توزیع شده به نام بلاک چین ثبت و رمزنگاری می شوند و این موضوع امکان پرداخت های مستقیم و همتا به همتا را فراهم می کند.
در سال ۲۰۰۹ یک برنامه نویس کامپیوتر با نام مستعار ساتوشی ناکاموتو اولین ارز دیجیتال دنیا یعنی بیت کوین را اختراع کرد.
مزایای برتری ارزهای دیجیتالی را میتوان به صورت زیر بیان کرد:
-
- غیرقابل برگشت
-
- مخفی بودن هویت افراد
-
- سرعت بالا در انجام تراکنش بدون محدودیت
-
- امنیت بالا و غیرقابل نفوذ بودن رمز ارزها و…
اولین ویژگی ارزهای دیجیتال غیرقابل برگشت بودن تراکنشهاست. اگر انتقال ارز دیجیتالی را انجام دهید و تراکنش شما تایید شود، دیگر نمیتوانید آن را برگردانید و این کار تنها در صورتی امکانپذیر خواهد بود که گیرنده مایل به انجام این کار باشد.
دومین ویژگی منحصر به فرد ارزهای دیجیتال، ناشناس بودن یا نیمه ناشناس بودن آنهاست.
آدرس کیف پولها که همان نقش شماره کارت یا شماره حساب را در حسابهای بانکی دارند، شامل اطلاعات هویتی شما نمیشوند. این آدرسها که از رشته عبارات حروف و اعداد تشکیل شدهاند را تنها با بررسی تاریخچه تراکنشها و تحلیلهای عمیق میتوان به هویت افراد پیوند زد. البته برخی ارزهای دیجیتال پیگیر گریز و حریم خصوصی محور مانند مونرو، زیکش و گرین طوری طراحی شدهاند که شناسایی هویت را خیلی سخت و تقریبا غیرممکن میکنند.
سومین ویژگی رمز ارزها جهانی یا فرامرزی بودن آنهاست. ارسال پول به نقاط مختلف دنیا ممکن است با سیستمهای فعلی تا چندین روز طول بکشد ولی ارزهای دیجیتال این کار را در عرض چند دقیقه میتوانند انجام دهند.
ارزهای دیجیتال محدودیت مرزی نمیشناسند و آنها را میتوان از هر نقطهای در دنیا به نقطه دیگر فرستاد.
چهارمین ویژگی امنیت ارزهای دیجیتال است. این امنیت در مبادلات درون شبکهای توسط قدرت هش به اشتراک گذاشته شده توسط افراد (در سیستمهای اثبات کار) تامین میشود.
از طرفی سیستم رمزنگاری کلید عمومی و کلید خصوصی این امکان را به اشخاص میدهد که خودشان کنترل پولهای دیجیتالشان را بر عهده بگیرند و شخص دیگری نتواند به آنها دسترسی پیدا کند.
اگر یک هکر بخواهد بلاک خاصی را در شبکه دستکاری کند، باید کل بلاک های بعد از آن را نیز عوض کند. زیرا اگر یک بلاک در شبکه تغییر کند، هش بلاک های بعد از آن معتبر نخواهند بود.
طول این زنجیره، متناسب با افزایش قدرت پردازش در شبکه افزایش پیدا می کند. با افزایش سطح پردازش لازم برای حل معادلات و افزودن بلاک جدید به زنجیره، دستکاری بلاک چین سخت تر می شود. در این صورت هکرها تنها در صورتی قادر به اعمال موثر تغییر در سابقه تراکنش ها خواهند بود که اکثریت قدرت پردازش در شبکه را به دست بگیرند.
پنجمین ویژگی که رمز ارزها را نسبت به پولهای معمولی متمایز کرده، انحصاری نبودن آنهاست.
افراد برای اینکه بتوانند از شبکههای ارز دیجیتال مختلفی مانند بیت کوین، اتریوم، لایت کوین و غیره استفاده کنند، نیازی نیست از شخص یا گروه و سازمانی اجازه بگیرند. آنها میتوانند کل تاریخچه تراکنشها را دانلود کرده و خودشان بدون نیاز به کسب اجازه اقدام به ارسال یا دریافت ارز دیجیتال کنند.
ارزهای دیجیتال چه کاربردی دارند؟
بهترین و مهمترین کاربرد رمز ارزهای دیجیتالی، سهولت در استفاده و امنیت بالا است. همه افراد میتوانند به جای پول کاغذی یا کارتهای بانکی از ارزهای دیجیتالی استفاده کنند.
به عبارت بهتر تمام کارهایی که با پول عادی میتوان انجام داد، با سرعت بهتر و امنیت بالاتر از طریق ارزهای دیجیتالی قابل انجام است. خریدهای روزانه، خرید بلیت هواپیما، رزرو هتل و ثبت دامنه سایت از جمله خدماتی است که همین حالا در برخی از کشورها با استفاده از رمز ارزها صورت میگیرد.
همچنین با توجه به نوظهور بودن بازار رمز ارزها بسیاری از افراد از بازار کریپتوکارنسی برای سرمایه گذاری و کسب سود استفاده میکنند.
تعریف اصطلاحات اولیه و پایه ای این نوع ارز:
غیر متمرکز: به معنی خرید و فروش به صورت مستقیم و بدون واسطه است. در واقع برخلاف دیگر ارزها که انتقال آن ها تحت نظر سازمان خاصی است و نیاز به واسطه هایی مثل بانک، کارت اعتباری و… است، برای مبادله این نوع ارز به هیچ واسطه ای نیاز نیست و خریدار و فروشنده به صورت مستقیم ارز مورد نظر را برای یکدیگر منتقل می کنند و تنها با استفاده از رمزهای خود پول را دریافت می کنند.
هَش ( Hash Function ): وقتی یک تبادل ارز دیجیتال بین دو شخص صورت می گیرد، پس از تایید شدن اطلاعات توسط ماینر و انجام معامله مربوطه، تاریخ انجام آن و همه اطلاعات مربوط به آن رمزنگاری شده و در نهایت به صورت یک کد در شبکه بلاک چین ثبت می شود.
پس از ثبت شدن این کد دیگر اجازه دسترسی به اطلاعات آن و یا تغییر این اطلاعات وجود ندارد که این باعث بالا رفتن امنیت این نوع معاملات و نفوذ ناپذیری تقریبی آن ها می شود. در حقیقت هَش هر بلوک اطلاعاتی را به بلوک اطلاعاتی قبلی خود مرتبط می سازد که در این حالت هر بلاک شامل هَش اطلاعات موجود در خود و هَش اطلاعات بلاک قبل از خود است.
شبکه بلاک چین ( Blockchain ): شبکه بلاکچین یک بستر بسیار گسترده برای تبادل ارزهای دیجیتال است و متشکل از صدها بلاک است که به وسیله هَش به یکدیگر متصل شده اند، در واقع می توان بلاک چین را مانند یک دفتر کل تصور کرد که تمام مبادلات انجام شده مربوط به ارزهای دیجیتالی در آن ثبت می شود.
بلاک: بلاک چین در واقع از میلیون ها بلاک تشکیل شده است و هر بلاک شامل تعداد بسیار زیادی معامله ارز دیجیتال است که این معاملات با هَش به یکدیگر متصل شده اند، همچنین هر کدام از این بلاک ها نیز خود با هَش به یکدیگر متصل شده اند و تغییر در اطلاعات هر کدام از آن ها باعث تغییر در کل ساختار شبکه بلاک چین شده به همین دلیل امکان تقلب و کلاهبرداری و یا انجام معاملات تکراری مربوط به این نوع ارزها بسیار پایین است.
ماینر ( miner ): همان طور که قبلاً اشاره شد در معاملات ارزهای دیجیتال نیاز به هیچ گونه واسطه یا نفر سومی برای نظارت و تایید روند انجام آن وجود ندارد، اما در نهایت نیاز به منبعی برای تایید صحت اطلاعات وارد شده و راستی آزمایی دو طرف معامله دیجیتالی انکار ناپذیر است.
در این حالت اشخاصی به صورت داوطلبانه وظیفه انجام این کار و بررسی کردن (verify) تمامی اطلاعات ثبت شده در معاملات را بر عهده می گیرند، به ماینرها اصطلاحاً “استخراج کننده” نیز گفته می شود که با استفاده از انواع روش های استخراج ارز دیجیتال به تولید این رمز ارزها می پردازند.
در حقیقت ماینرها با استفاده از دستگاه ماینر و با بررسی تمامی اطلاعات مربوط به یک معامله و تایید آن ها باعث ثبت شدن معاملات در بلاک چین می شوند، هر ماینر به دلیل حجم بسیار بالای اطلاعاتی که در هر معامله وجود دارد و زمان بر بودن فرایند تایید اطلاعات، تنها تعداد محدودی معامله را می تواند صحت سنجی یا به اصطلاح وریفای کند.
پس از این که تعداد معاملات ثبت شده در هر بلاک به مقدار مشخصی رسید، یک بلاک جدید در شبکه بلاک چین ثبت می شود. هر ماینری که بتواند زودتر به مقدار مورد نظر و در نتیجه ایجاد بلاک جدید برسد مقدار مشخصی دستمزد به خاطر ایجاد بلاک جدید دریافت خواهد کرد.
کیف پول ارز دیجیتال ( wallet ): والت یا کیف پول ارز دیجیتال در واقع درست مثل کیف پول شخصی ما در دنیای واقعی عمل کرده و یک نرم افزار است که مانند یک پایگاه داده عمل کرده و شامل تمامی کد رمزهای شخصی و عمومی کاربران است و بلاک چین های مختلف را به یکدیگر مرتبط می سازد و با آن ها در ارتباط است تا کاربران بتوانند معاملات خود را انجام دهند.
نود ( Node ): در واقع دستگاه هایی هستند که به شبکه وصل شده و وظیفه ثبت تاریخ انجام معاملاتی ارزهای دیجیتال که در آن اتفاق می افتد را به عهده دارند و این داده ها را در هاردهای خود ذخیره و نگهداری می کنند.
انواع ارز دیجیتال
ارزهای دیجیتال به جز بیت کوین را میتوان به دو دسته آلت کوینها و توکنها تقسیم کرد.
آلت کوینها یا همان کوینها هر کدام بلاک چین مخصوص خودشان را دارند. بخشی از کوینها از کدهای اولیه بیت کوین ساخته شدهاند و یا به اصطلاح فورکی از بیت کوین هستند.
اینها با اعمال اصلاحات جزئی در متغیرهایی مانند تعداد سکهها، الگوریتم استخراج، زمان ایجاد بلاکها و غیره از بیت کوین به وجود آمدهاند.
برخی کوینهای دیگر مانند اتریوم، ریپل و ویوز شبکه خود را بدون استفاده از کدهای بیت کوین ساختهاند. این بلاک چینها اغلب برای کاربردهای بیشتری به جز پول دیجیتال ایجاد شدهاند.
توکنها دسته دیگری از ارزهای دیجیتال هستند که بر بستر یک پلتفرم مانند اتریوم یا ویوز و ایاس ساخته میشوند. آنها بلاک چین جداگانهای ندارند و برای اجرای تراکنشهای خود از قدرت بلاک چین اصلی کمک میگیرند.
توکنها طی عرضه اولیه سکه یا همان ICOها در ازای تامین سرمایه جمعی به سرمایهگذاران اعطا میشوند.
توکنها کاربردهای مخصوص خودشان را دارند و نمیتوان آنها را به چشم یک ارز دید. خود توکنها نیز به دو دسته توکنهای اوراق بهادار و توکنهای کاربردی تقسیم میشوند.
معروفترین آن ها بیت کوین است. اما موارد و گزینههای مشهور دیگری هم در دنیای ارزهای دیجیتال وجود دارد که از آن ها میتوان به ترون (Tron)، ریپل (Ripple)، اتریوم (Ethereum)، لایت کوین (Litecoin)، استلار (Stellar) و مونِرو (Monero) اشاره کرد.
این ارزهای دیجیتالی مشهورتر از گزینههای دیگر بازار هستند و به نوعی رهبران بازار ارزهای دیجیتال به شمار میروند.
بیت کوین (Bitcoin)
بیت کوین نوعی ارز دیجیتال است که با رسیدن قیمتش به ۱۳ هزار دلار در اوایل سال ۲۰۱۸ به شهرت و شکوفایی زیادی رسید.
بیت کوین ترکیبی بود از خلاقیت، پشت سر گذاشتن موانع قانونی و کنار زدن واسطهها در امور مالی و بانکی مختلف که تراکنشهای مالی را در سطحی بینالمللی مقدور میساخت. به همین خاطر در مدت کوتاه ظهورش توانست توجه زیادی را به سمت خود جلب کند.
ترون (Tron)
ارز دیجیتال ترون با نشانه اختصاری TRX، ارز داخلی بلاک چین ترون است. این ارز دیجیتال یک پلتفرم غیر متمرکز مبتنی بر بلاک چین است که هدف آن ایجاد یک شبکه جهانی اشتراکگذاری مطالب رایگان در حوزه سرگرمی است.
به عبارت ساده، ترون از تکنولوژی بلاک چین به عنوان بستری برای توسعه بازار جهانی استفاده میکند که این شامل دنیای سرگرمی، رسانه و انواع محتواست.
این بدان معناست که سازمانهای مرکزی فعلی اینترنت (که واسطهای برای سازندگان نیز به حساب میآیند) از این حلقه خارج میشوند.
این ویژگی به سازندگان محتوا این امکان را میدهد تا مستقیما با کاربران در ارتباط باشند و سود کار خود را از آنها دریافت کنند. ارز دیجیتال رسمی ترون، ترونیکس نام دارد.
ریپل (Ripple)
پلتفرم ریپل یک پروتکل بهصورت متنباز است که به منظور انجام تراکنشهای سریع و ارزان طراحی شده است. ریپل بهجای استفاده از سیستم ماینینگ بلاک چین، از یک مکانیزم اجماع از طریق گروهی از سرورها برای تأیید معاملاتش استفاده میکند.
تراکنشهای ripple در عرض چند ثانیه تأیید میشوند و هزینهی بسیار کمی دارند. ریپل قطعاً قصد دارد تا بر تمام معاملات بینالمللی در سراسر جهان تسلط داشته باشد.
این پلتفرم نه تنها ارز دیجیتال مخصوص به خود یعنی همان ریپل (XRP) را دارد بلکه به همهی افراد این امکان را میدهد تا از طریق این پلتفرم، ارز دیجیتال خود را در RippleNet ایجاد کنند.
اتریوم (Ethereum)
اتریوم نسل دوم ارزهای دیجیتال است. این ارز تازه نفس با هدف هوشمندسازی فرایندها و ایجاد فضایی برای اجرای برنامههای غیر متمرکز و خودکار ایجاد شد. اتریوم در تاریخ ۳۰ جولای ۲۰۱۵ و به سرپرستی جوان ۲۳ ساله روسی، «ویتالیک بوترین» پا به عرصه ارزهای دیجیتال گذاشت.
لایت کوین (Lightcoin)
لایت کوین یکی از قدیمیترین ارزهای دیجیتال موجود در بازار کریپتوکارنسیها است و توسط چارلی لی (Charlie Lee) در ماه اکتبر سال ۲۰۱۱ راهاندازی شد.
یکی از اهداف اصلی لایت کوین کاهش زمان تائیدیه هر بلاک از ۱۰ دقیقه به ۲٫۵ دقیقه بود که در نتیجه آن بتوان تراکنشهای بیشتری را تأیید کرد.
در حال حاضر روزانه ۱۴،۴۰۰ لایتکوین استخراج میشود که این حداکثر مقدار ممکن است.
استلار (stellar)
ارز دیجیتال استلار یکی دیگر از انواع رمز ارزها است که باید حتماً آن را نیز بشناسید. استلار یک شبکه همتا به همتاست که همانند بیت کوین غیرمتمرکز است.
استلار نیز مانند سایر ارزهای دیجیتال، از تکنولوژی بلاک چین استفاده میکند. در این شبکهی غیر متمرکز، هیچ نهاد مرکزی و تصمیم گیرندهای وجود ندارد.
تمام جزئیات تراکنشها در استلار بر روی بلاک چین آن بهعنوان یک دفتر کل عمومی ذخیره میشوند و هر کسی قادر است این دفتر کل و جزئیات تراکنشها را مشاهده کند.
مجله اینترنتی تحلیلک