کاکائو درختی با ارتفاع ۴ تا ۱۰ متر است که بیشتر در آفریقا و آمریکای جنوبی وجود دارد. میوه‌اش به رنگ زرد و به اندازه یک خیار است و ۲۵ تا ۴۵ دانه در آن وجود دارد. این دانه ها را آسیاب می کنند تا پودر خشک کاکائو تولید شود، همچنین چربی این دانه ها را برای تهیه کره کاکائو (Cacao butter) استفاده می کنند.

مواد مغذی در شکلات

کاکائو اصل و مرغوب یک فرآورده طبیعی سرشار از مواد آنتی اکسیدان به ویژه انواع فلاونوئید (Flavonoid) است که برای پیشگیری و کنترل بسیاری از بیماری های مزمن مفید است. کاکائو حاوی ویتامین های E ،A ،B1 ،B2 ،B3 ،C و همچنین انواع مواد معدنی مانند منیزیم، کلسیم، آهن، روی، مس، پتاسیم و منگنز است. کاکائوی اصل مقادیر مناسبی فیبر دارد ولی کالری، قند و چربی آن بسیار کم است.

اما در بیشتر موارد کاکائوی اصل ارگانیک به طور خالص در دسترس نیست و بسیاری از فرآورده های آن حاوی افزودنی های شیرین و چرب و مواد نگهدارنده هستند که مصرف آن ها برای هیچ سنی توصیه نمی شود.

هر چه میزان کاکائو در شکلات بیشتر باشد و قند آن کمتر باشد، بهتر است. بر این اساس، به طور کلی سه نوع شکلات وجود دارد.

انواع کاکائو

۱. شکلات تیره (Dark chocolate) که به عنوان شکلات تلخ ترجمه شده است. حداقل ۷۰ درصد کاکائو دارد و مقدار شیرینی اضافه شده به آن کمتر از سایر انواع است. اگر از نوع مرغوب باشد برای سلامتی مفید است.

۲. شکلات شیری که رنگ قهوه ای روشن و بافت نرم دارد. نسبت به شکلات تلخ، حاوی کاکائوی کمتر و قند بیشتری است.

۳. شکلات سفید که به رنگ سفید یا شیری است و حاوی چربی، شیر و شکر است و فاقد مواد مفید کاکائو است.

فواید کاکائو برای سلامتی

کاکائوی اصل و ارگانیک که فاقد مواد افزودنی و شیرینی باشد، می تواند فواید زیادی داشته باشد، برخی از این موارد را در ادامه نام می بریم.

۱. پیشگیری از ابتلا به دیابت

۲. کنترل قند خون

۳. باز نگه داشتن رگ ها و کمک به سلامتی قلب و عروق

۴. کمک به درمان پر فشاری خون

۵. تسریع هضم غذا

۶. افزایش قوای شناختی مغز

۷. تقویت دستگاه ایمنی

۸. پیشگیری از پوسیدگی دندان

۹. بهبودی خلق و خو

۱۰. سلامت و شفافیت پوست

لازم است تاکید شود که این فواید صرفا مربوط به کاکائوی خالص و مرغوب است. از سن یک سالگی به بعد می توان کاکائوی مرغوب را به کودک داد و در صورت عدم وجود آلرژی می توان از سن ۹ ماهگی گاهی آن را در میان وعده های غذایی استفاده کرد.

مصرف کاکائو و شکلات ممکن است برای برخی افراد عوارضی در بر داشته باشد.

عوارض مصرف کاکائو

مصرف کاکائو، حتی انواع مرغوب آن، در افراد دارای برخی اختلالات و بیماری های زمینه ای ممکن است باعث بروز عوارض شود. افراد با بیماری های زیر:

۱. مبتلایان به میگرن

۲. افراد دارای زمینه آلرژی

۳. کودکان مبتلا به بیش فعالی

۴. افراد دارای بیماری های زمینه ای

کاکائو و شکلات حاوی مقادیری کافئین هستند و به طور کلی زیاده روی در مصرف آن ها می تواند باعث بروز عوارضی از جمله تکرر ادرار، بی خوابی، تپش قلب و تحریک پذیری عصبی شود.

بیشترین عارضه مصرف کاکائو و شکلات به دلیل افزودنی های آن ها مانند شکر، چربی، رنگ های غذایی و مواد نگهدارنده است.

سلیقه غذایی کودکان نباید به هیچ طعم و مزه خاصی گرایش داده شود ولی می توان برای تنوع غذایی آن ها گاهی از کاکائو استفاده کرد. مصرف آن قبل از وعده های اصلی غذا باعث بی اشتهایی می شود و زیاده روی در مصرف انواع دارای قند و چربی زیاد باعث اضافه وزن و چاقی می شود.

به طور کلی باید از کاکائوی اصل و مرغوب برای تهیه انواع مواد غذایی استفاده شود. مانند هر ماده غذایی دیگری، تعادل در مصرف آن برای همه سنین توصیه می شود.

با تشکر از پروفسور رویا کلیشادی

مجله اینترنتی تحلیلک