«علت اعتیاد در نوجوانان / دلیل گرایش نوجوانان به مصرف مواد مخدر»
اعتیاد در نوجوانان یکی از دغدغه های خانواده های امروزی است. برخی از خانواده ها به دنبال روش درمان، ترک و برخی دیگر به فکر محافظت از نوجوانان خود در برابر اعتیاد به مواد مخدر هستند.
در واقع مواد مخدر در میان نوجوانان طرفداران بسیاری دارد که بخش عمده‌ای از عوامل آن به محیط و تربیت خانوادگی آنها بستگی دارد و بخشی مربوط به کنجکاوی نوجوان می شود. بسیاری از والدین این عقیده را دارند که اعتیاد نوجوانان در واقع نوعی سرکشی و کوشش برای ایجاد جلب توجه بیشتر است.
اعتیاد به مواد مخدر نشانه‌های مشخصی دارد و آسیب‌های جبران ناپذیری بر زندگی فرزندان می‌گذارد. بهترین راه محافظت از نوجوانان در برابر اعتیاد، دانستن علت اعتیاد در نوجوانان و پیشگیری کردن از آن ها است.
علت اعتیاد در نوجوانان
متأسفانه امروزه مصرف مواد مخدر در میان نوجوانان طرفداران زیادی پیدا کرده است و خانواده های زیادی را درگیر مشکلات و آسیب های اعتیاد می کند.
دوره نوجوانی دوره‌ای پر از تعارضات و نوسانات است به همین خاطر اعتیاد در نوجوانان ساده و تک بعدی نیست و عوامل متعددی می توانند باعث بروز آن شوند.
برای پیشگیری و درمان اعتیاد در نوجوانان در ابتدا لازم است علت اعتیاد در نوجوانان بررسی شود. دلایل بسیار زیادی در گرایش نوجوانان به اعتیاد نقش دارند که برخی ار مهم‌ترین آنها را در ادامه ذکر کرده ایم.
علت اعتیاد در نوجوانان/ دلیل گرایش نوجوانان به مصرف مواد مخدر
۱) عوامل فردی موثر در اعتیاد جوانان
عمده ترین علت اعتیاد در نوجوانان دلایل فردی است. بسیاری از روانشناسان هم علل رفتارهای انحرافی را ریشه در تفکرات خود فرد می دانند. عوامل فردی موثر که باعث گرایش جوانان به مواد مخدر می شود شامل موارد زیر است.
اضطراب و استرس
اضطراب و استرس بالا یکی از عوامل مهم در گرایش نوجوانان به مواد مخدر است.
اضطراب نوجوانان می‌تواند ناشی از موارد متعددی همچوت مشکلات تحصیلی، مشکلات خانوادگی و غیره باشد.
احساس آرامش و خوشی کاذب بعد از مصرف باعث می‌شود تا نوجوانان به مصرف مواد علاقه نشان دهند.
بهتر است که والدین در زمینه استرس فرزندان خود هوشیار باشند و قبل از اینکه آنها به راه اشتباه بروند، استرس و اضطراب را با کمک گرفتن از روانشناس حل کنند.
عصبانیت و پرخاشگری علت اعتیاد در نوجوانان
خشونت و پرخاشگری از ویژگی‌هایی است که به ویژه در میان پسران نوجوان به دلیل اقتضای سن و جنسیت آنها بروز می‌کند.
خانواده‌ها باید تمام تلاش خود را بکنند تا با روش‌های تربیتی مناسب نوجوانان خود را به آرامش دعوت کنند و خشم و پرخاشگری آنها را کنترل کنند.
در صورتی که پرخاشگری نوجوانان کنترل نشود، به سمت گروه های بزهکار و مصرف مواد مخدر گرایش پیدا می‌کنند. مهارت کنترل خشم و عصبانیت از مهم ترین مهارت‌های مورد نیاز نوجوانان است که باید به آنها آموزش داده شود.
اعتماد به نفس پایین علت اعتیاد در نوجوانان
نوجوانی دوره ورود از کودکی به بزرگسالی است و به همین دلیل تغییراتی که از لحاظ فیزیکی، روانی و اجتماعی برای فرد به وجود می‌آید در اعتماد به نفس او تأثیر می‌گذارد.
نوجوانان در این دوران اعتماد به نفس خود را از دست می‌دهند و برای کاهش فشارهای روانی ذهنی خود به سمت مصرف مواد مخدر گرایش پیدا می کنند.
همچنین رسانه ها، خانواده و مشکلاتی که نوجوانان در مدرسه با آن روبرو هستند، می‌تواند منجر به رفتارهای خطر آفرین از جمله مصرف مواد مخدر شود.
به طور مثال بسیاری از دختران نوجوان برای کاهش وزن به مصرف موادی همچون شیشه روی می‌آورند. تناسب اندام از جمله مواردی است که مستقیما به اعتماد به نفس مربوط می شود.
یکنواخت شدن زندگی
یکی از رایج ترین دلایل اعتیاد نوجوانانی که به الکل یا مواد مخدر روی می‌آورند، کسالت بار بودن زندگی است.
برای نوجوانان، احساسی که بعد از مصرف مواد تجربه می‌کنند، نوعی وقت گذراندن و رهایی از روزمرگی به حساب می‌آید. هرچه میزان مسئولیت‌هایی که یک فرد در دوران نوجوانی می‌پذیرد بیشتر باشد، احتمال یکنواخت شدن زندگی و روی آوردن به مواد مخدر و روان گردان کمتر خواهد بود.
مشکلات ارتباطی علت اعتیاد در نوجوانان
برای بسیاری از نوجوانان، به خصوص کسانی که در اوایل دبیرستان هستند، برقراری ارتباط و دوست شدن با دیگران سخت است. چرا که در این سن اغلب افراد از رو در رو شدن و گفتگو خجالت می کشند.
آن ها با مصرف مواد مخدر یا الکل اعتماد به نفس پیدا کرده و بهتر با دیگران ارتباط برقرار می کنند.
افسردگی
دلیل اعتیاد بخش عظیمی از نوجوانانی که به مواد مخدر روی می آورند، فرار از زندان افسردگی است. ممکن است نوجوانان هنگامی که احساس غم یا افسردگی می‌کنند، مواد مخدر را به عنوان راهی برای فراموش کردن مشکلاتشان بدانند.
در صورتی که علائم افسردگی را در فرزندتان مشاهده می‌کنید، جای سرپوش گذاشتن روی مشکل و مقصر دانستن خود شخص در روحیاتش، سعی کنید او را راضی کنید تا با شما به یک مشاور مراجعه کند.
کنجکاوی علت اعتیاد در نوجوانان
کنجکاوی بخشی از شخصیت همه ما انسان ها است و نوجوانان نیز از این قاعده مستثنی نیستند.
دلیل اعتیاد بسیاری از کسانی که به مصرف مواد روان گردان روی می‌آورند، حس کنجکاوی و شکست‌ناپذیری است. این که می‌خواهند ببینند بعد از مصرف مواد چه اتفاقی برایشان می‌افتد.
یکی از مهم‌ترین اقدامات در این زمینه آگاه کردن نوجوانان از عواقب و اثرات دراز مدت مصرف مواد مخدر است.
کسب تجربه های جدید
اغلب نوجوانان قرص های روان گردان و الکل را برای کسب تجربه مصرف می کنند. کوکائین و آدرال بیشتر برای افزایش انرژی و تمرکز استفاده می‌شوند و مصرف آنها در دوران امتحانات به اوج خود می رسد.
۲) زمینه خانوادگی اعتیاد در نوجوانان
اولین الگوی افراد در زندگی والدینشان هستند. بچه ها از والدین خود الگوبرداری می کنند و شخصیت خود را بر مبنای رفتار والدین می‌سازند. در صورتی که سابقه اعتیاد در خانواده وجود داشته باشد، احتمال قرار گرفتن نوجوان در معرض اعتیاد نیز افزایش پیدا می کند.
علاوه بر این مشکلات خانوادگی بسیاری وجود دارند که می توانند دقیقا در دوران نوجوانی فرد را به سمت سوء مصرف مواد مخدر هدایت کنند. صرفا فقر و شرایط بد مالی دلیل اعتیاد جوانان نیست. بله بسیاری از افراد در خانواده های ثروتمند نیز در دام اعتیاد گرفتار می شوند. به طور مثال می توان به موارد زیر اشاره کرد.
- کمبود محبت از طرف والدین
- افراط در محبت و جلوگیری از رشد استقلال فردی
- محدودیت بیش از اندازه
- تبعیض بین فرزندان
- رفاه بیش از اندازه اجازه ندادن به تلاش فرزندان
- آسیب احساسی (از دست دادن اعضای خانواده، روابط نامناسب والدین با یکدیگر یا طلاق)
- اعتیاد یکی از اعضای خانواده
- فقر مالی
- دانش ناکافی والدین
۳) عوامل اجتماعی موثر بر اعتیاد در نوجوانان
علاوه بر عوامل فردی و خانوادگی مسایل اجتماعی نقش بسیار مهمی در اعتیاد نوجوانان ایفا می کنند که مهم ترین این عوامل همسالان و دوستان هستند.
دوستان از مهم ترین عوامل تاثیرگذار در تصمیمات نوجوانان هستند. آنها برای اینکه در جمع همسالان خود پذیرفته شوند، هرکاری می کنند و سعی می کنند تا خود را به انواع گوناگون با گروه همسالان هماهنگ نمایند به همین خاطر تاثیرگذارترین علت اعتیاد در نوجوانان دوستان او هستند.
توصیه می‌شود که والدین همواره بر گروه دوستان فرزندشان نظارت کافی را اعمال کنند. برقراری روابط صمیمانه با نوجوان از وابستگی آنها به گروه همسالان و دوستان ناباب می کاهد.
ناگفته نماند که علاوه بر دوستان و همسالان عوامل اجتماعی دیگری هستند که می توانند در اعتیاد جوانان به مواد مخدر نقش داشته باشند که در اینجا به نمونه ای از آن ها اشاره می کنیم.
- دسترسی آسان به مواد مخدر
- بیکاری و عدم اشتغال زایی
- اختلاف طبقاتی شدید
- فرهنگ محل زندگی
- ارتباط با افراد ناباب
مجله اینترنتی تحلیلک
