غزل ۳۲۱ حافظ (هر چند پیر و خسته دل و ناتوان شدم) به همراه شرح
شرح غزل ۳۲۱ حافظ / هر چند پیر و خسته دل و ناتوان شدم
هر چند پیر و خسته دل و ناتوان شدم
هر گه که یاد روی تو کردم جوان شدم
شکر خدا که هر چه طلب کردم از خدا
بر منتهای همت خود کامران شدم
ای گلبن جوان بر دولت بخور که من
در سایه تو بلبل باغ جهان شدم
اول ز تحت و فوق وجودم خبر نبود
در مکتب غم تو چنین نکته دان شدم
قسمت حوالتم به خرابات می کند
هر چند کاین چنین شدم و آن چنان شدم
آن روز بر دلم در معنی گشوده شد
کز ساکنان درگه پیر مغان شدم
در شاهراه دولت سرمد به تخت بخت
با جام می به کام دل دوستان شدم
از آن زمان که فتنه چشمت به من رسید
ایمن ز شر فتنه آخر زمان شدم
من پیر سال و ماه نیم یار بی وفاست
بر من چو عمر می گذرد پیر از آن شدم
دوشم نوید داد عنایت که حافظا
بازآ که من به عفو گناهت ضمان شدم
بیشتر بخوانید: زندگینامه حافظ شیرازی شاعر و حکیم قرن هشتم
شرح غزل ۳۲۱ حافظ (شرح غزل هر چند پیر و خسته دل و ناتوان شدم)
هر چند پیر و خسته دل و ناتوان شدم
هر گه که یاد روی تو کردم جوان شدم
هر چند پیر و آزرده دل و ناتوانم ولی هرگاه که به یاد چهره تو می افتم جوان می شوم.
شکر خدا که هر چه طلب کردم از خدا
بر منتهای همت خود کامران شدم
خدا را سپاس که هرچه از خدا خواستم با تمام همت خود به آرزوهایم رسیدم و کامیاب شدم.
بیشتر بخوانید: حافظ شیرازی شاعری بی همتا
ای گلبن جوان بر دولت بخور که من
در سایه تو بلبل باغ جهان شدم
ای معشوق جوان و زیبا از اقبال و سعادت بهره مند شو زیرا که من در سایه لطف و توجه تو بود که غزلسرای باغ جهان شدم و مشهور عالم گشتم.
بر: میوه
اول ز تحت و فوق وجودم خبر نبود
در مکتب غم تو چنین نکته دان شدم
نخست از زیر و بالای وجود خود آگاهی نداشتم و خود را نمی شناختم. در مکتب غم عشق تو بود که چنین نکته دان شدم و به راز وجود پی بردم.
قسمت حوالتم به خرابات می کند
هر چند کاین چنین شدم و آن چنان شدم
هرچند که پیش از این چنین و چنان شدم و اهل زهد و تقوا گشتم ولی سرنوشت من را به سوی میخانه می فرستد.
بیشتر بخوانید: حافظ انسان شناس بزرگ؛ نوشته ای از دکتر دینانی
آن روز بر دلم در معنی گشوده شد
کز ساکنان درگه پیر مغان شدم
آن روز در معنی به رویم باز شد و حقیقت را دریافتم که از مقیمان درگاه پیر مغان شدم.
در شاهراه دولت سرمد به تخت بخت
با جام می به کام دل دوستان شدم
در شاهراه سعادت جاوید مطابق مراد و آرزوی دوستان با ساغر شراب بر تخت اقبال و نیک بختی نشستم. یعنی بر وفق آرزوی دوستان جام شراب بر دست گرفتم و سعادتمند گشتم.
دولت سرمد: سعادت جاودانه
از آن زمان که فتنه چشمت به من رسید
ایمن ز شر فتنه آخر زمان شدم
از زمانی که چشم مست و فتنه انگیز تو من را افسون کرد و عاشق خود ساخت، از تمام بلاها و آشوب های آخر زمان در امان ماندم و آسوده شدم.
بیشتر بخوانید: بررسی رزق و روزی در اشعار حافظ شیرازی
من پیر سال و ماه نیم یار بی وفاست
بر من چو عمر می گذرد پیر از آن شدم
من به سبب گذشت سال و ماه پیر و فرسوده نشده ام بلکه آنچه سبب پیری من شده است، یار بی وفای من است که همچون عمر شتابان از کنارم می گذرد و نسبت به من بی توجه است.
دوشم نوید داد عنایت که حافظا
بازآ که من به عفو گناهت ضمان شدم
دیشب لطف و عنایت یار مژده داد که ای حافظ بازگرد که من بخشیده شدن گناهت را ضمانت کردم.
در این شرح غزل حافظ از کتاب های حافظ نامه و شاخ نبات حافظ نیز استفاده شده است.
حافظ نامه؛ که به مفاهیم کلیدی ابیات دشوار حافظ توسط بهاء الدین خرمشاهی پرداخته شده است.
شاخ نبات حافظ؛ شرح غزل حافظ است که توسط دکتر محمدرضا برزگر خالقی نوشته شده است.
مجله اینترنتی تحلیلک
