«انواع تصمیم گیری»
تصمیم گیری یکی از مهم ترین مهارت های زندگی و راهکارهای رسیدن به موفقیت است. تصمیم گیری مهارتی است که به وسیله آن می‌توانیم در موقعیت هایی که با چند گزینه متفاوت رو به رو هستیم به‌موقع دست به انتخاب مناسب ترین و بهترین گزینه بزنیم.
مهارت تصمیمگیری روش‌های صحیح تصمیمگیری منطقی را به ما می‌آموزد، توجه و دقت‌مان را در پروسه تصمیم گیری بالا می‌برد و باعث پایین آمدن میزان خطا هنگام تصمیمگیری می شود.
اما باید در نظر داشته باشیم که تصمیم گیری انواع مختلف دارد و روش ها و چالش ها و فرایند تصمیم ها با هم فرق دارد. همه‌ی تصمیم گیری ها از یک نوع نیستند و هر کدام ویژگی های خود را دارند.
قرار نیست همه‌ی انواع سبک های تصمیم گیری برای همه نوع تصمیم به یک اندازه مفید باشند و توانایی تصمیم گیری شما، در همه‌ی حوزه ها یکسان باشد. چه بسا فردی در تصمیم گیری های مدیریتی قوی باشد و به خوبی عمل کند، اما در تصمیم‌های زندگی شخصی، ناموفق عمل کند.
بیشتر بخوانید: همیشه به دنبال موفقیت باشید
شما باید بدانید در کدام یک از انواع تصمیم گیری ضعیف هستید. (یا نیاز دارید قوی‌تر باشید) آن‌گاه، به راحتی می توانید با تقویت آن تصمیمات درستی را اتخاذ کنند.
با ما باشید؛ انواع تصمیم گیری
انواع تصمیم گیری
تصمیمگیری احساسی
در تصمیم گیری احساسی، این عواطف و هیجانات هستند که نقش تعیین کننده دارند. فرد براساس هیجانات و احساساتش تصمیم می‌گیرد. در حقیقت افراد فکرشان را تعطیل می‌کنند و به حرف دلشان گوش می‌کنند. در این نوع تصمیم گیری از آینده نگری خبری نیست و مسلما عواقب و مشکلاتی به دنبال خواهد داشت. بهتر است در چنین شرایطی حتما با افراد معتمد و یا متخصص موضوع را در میان بگذارید.
در این حالت هیجان‌ها و حالات درونی مان را جلو می‌اندازیم و براساس آنها تصمیم می‌گیریم؛ یعنی فکرمان را تعطیل می‌کنیم و به قول معروف به دل‌مان گوش می‌دهیم. در این مدل تصمیمگیری از آینده‌نگری و منطق خبری نیست و مبنای انتخاب احساسات درونی فرد است، مثل فردی که می‌گوید «به دلم افتاده این کار رو انجام بدم بهتره».
بیشتر بخوانید: برنامه ریزی چیست؟
انواع تصمیم گیری از نوع اضطراری
بعضی افراد در شرایطی که مجبورند تصمیم بگیرند دچار اضطراب می‌شوند. سطح این اضطراب به حدی بالاست که فرد نمی تواند آن را تحمل کند و برای رهایی از این موقعیت پرتنش بدون فکر و بررسی یکی از گزینه‌ها را تنها با هدف خلاصی از اضطراب و فشار موجود انتخاب می‌کند و تصمیم می‌گیرد.
تعارض بین این انتخاب‌ها و اضطراب، گاهی به قدری نفس‌گیر و غیرقابل تحمل می‌شود که فرد نمی‌تواند به درستی تصمیم بگیرد. این افراد در این شرایط بدون فکر کردن و بدون اینکه سعی کنند اطلاعاتی در مورد انتخابشان به دست آورند، برای اینکه از این تنش و فشار رهایی یابند یکی از گزینه ها را بدون فکر کردن انتخاب می‌کنند. در واقع انتخاب او به منزلۀ فرار است. به جای فرار بهتر است در صدد حل موضوع اصلی یعنی درمان اضطراب برآیید.
تصمیم گیری اجتنابی
بعضی از افراد وقتی در موقعیت انتخاب و تصمیم برای مسائل مهم زندگی خود قرار می‌گیرند سعی می‌کنند از مسئله فرار کنند، این افراد خود را ضعیف تر و بی اعتماد به نفس تر از آن می بینند که بتوانند تصمیم بگیرند. مدام امروز و فردا می کنند و با گفتن «بی خیال همه چیز درست می‌شود» به یک آرامش کاذب و زودگذر می رسند.
انواع تصمیم گیری از نوع تکانه‌ای
به رفتارهایی که بدون هیچ تأمل و تحلیلی به صورت لحظه ای و ناگهانی بروز پیدا می‌کنند رفتارهای تکانه ای یا تکانشی گفته می‌شود. تکانه به زبان خیلی ساده یعنی هیجان های زودگذر و شدید که آدم را به کاری وا می‌دارد.
در تصمیمگیری تکانه‌ای فرد سریع و بدون تفکر تصمیم می‌گیرد. تصمیم هایی که معمولاً خود افراد هم بعداً از کارشان تعجب می‌کنند. این روش یکی از خطرناک ترین سبک های تصمیمگیری است که ممکن است عواقب و پیامدهای ناخوشایندی برای فرد و اطرافیانش داشته باشد.
بیشتر بخوانید: ۱۶ تمرین بالا بردن اعتماد به نفس
تصمیمگیری مطیعانه
تصمیم گیری مطیعانه براساس انتظاراتی است که دیگران از فرد دارند. این افراد خواسته‌‌ها و اهداف خودشان را نادیده می گیرند و به راحتی اجازه می‌دهند دیگران به جای آن ها انتخاب کنند.
این افراد از اعتماد به نفس کافی برای روبرو شدن با مسائل و مسئولیت های زندگی برخوردار نیستند و معمولاً با سپردن حق انتخاب به دیگران به نوعی می‌خواهند از زیر بار مسئولیت تصمیمگیری و پیامدهای احتمالی انتخابشان شانه خالی کنند.
انواع تصمیم گیری از نوع تقدیری
تصمیم گیری تقدیری زمانی اتفاق می افتد که افراد مهارتی برای گرفتن تصمیم ندارند. افرادی که در زندگی از سبک تصمیمگیری تقدیری استفاده می‌کنند باور دارند شکست و موفقیت افراد به شانس و اقبال آنها بستگی دارد.
این عده معمولا فکر نمی‌کنند خودشان هم در رقم زدن سرنوشت و آنچه قرار است برایشان اتفاق بیفتد نقشی دارند و همه چیز را به قضا و قدر نسبت می دهند و شانسی انتخاب می کنند.
از این رو در موقعیت‌های مختلف زندگی براساس جمله «هر چه پیش آید، خوش آید» و سپردن همه چیز به قضا و قدر به طور شانسی دست به انتخاب بین گزینه ها می‌زنند. در باور این افراد همه شکست ها و موفقیت های افراد وابسته به شانس و بخت و اقبال است.
تصمیم گیری منطقی
ما باید در بسیاری از مواقع تصمیمات خود را با کنار گذاشتن احساسات اتخاذ کنیم. در این زمان ها تصمیم گیری منطقی سالم‌ترین و بهترین روش تصمیم گیری است، چون فرد سعی می کند براساس فکر و منطق عمل کند.
انتخاب بر اساس ارزش ها و دانش، معیارها و موقعیت تصمیم گیرنده است. فرد تلاش می‌کند همه اطلاعات مورد نیاز را جمع آوری کند، موقعیت و همه جوانب کار را بسنجد و به پیامدهای احتمالی انتخابش خوب فکر کند و در نهایت یک تصمیم کاملاً آگاهانه و بدون دز نظر گرفتن احساس خود یا دیگران بگیرد.
مجله اینترنتی تحلیلک
