بوستان سعدی

فی نعت سید المرسلین علیه الصلوه و السلام

امام رُسل(۵)، پیشوای سبیل(۶)

امین خدا، مهبط جبرئیل(۷)

شفیع الوری(۸)، خواجه بعث و نشر(۹)

امام الهدی، صدر دیوان حشر

کلیمی که چرخ فلک طور اوست

همه نورها پرتو نور اوست(۱۰)

یتیمی که ناکرده قرآن درست

کتب خانهٔ چند ملت بشست

چو عزمش برآهخت(۱۱) شمشیر بیم

به معجز میان قمر زد دو نیم(۱۲)

چو صیتش(۱۳) در افواه دنیا فتاد

تزلزل در ایوان کسری فتاد(۱۴)

به لا(۱۵) قامت لات بشکست خرد

به اعزاز دین آب عُزی ببرد(۱۶)

نه از لات و عُزی برآورد گرد(۱۷)

که تورات و انجیل منسوخ کرد

شبی بر نشست از فلک برگذشت

به تمکین و جاه از ملک برگذشت

چنان گرم در تیه قربت براند (۱۸)

که بر سدره جبریل از او بازماند

بدو گفت سالار بیت‌الحرام

که ای حامل وحی برتر خُرام

چو در دوستی مخلصم یافتی

عنانم ز صحبت چرا تافتی؟

بگفتا فراتر مجالم نماند

بماندم که نیروی بالم نماند

اگر یک سر مو فراتر پرم

فروغ تجلی بسوزد پرم

نماند به عصیان کسی در گرو

که دارد چنین سیدی پیشرو

چه نعت پسندیده گویم تو را؟

علیک السلام ای نبی الوری

درود ملک بر روان تو باد

بر اصحاب و بر پیروان تو باد

نخستین ابوبکر پیر مرید

عمر، پنجه بر پیچ دیو مرید

خردمند عثمان شب زنده‌دار

چهارم علی، شاه دُلدُل(۱۹) سوار

خدایا به حق بنی فاطمه

که بر قول ایمان(۲۰) کنم خاتمه

اگر دعوتم رد کنی ور قبول

من و دست و دامان آل رسول

چه کم گردد ای صدر فرخنده پی(۲۱)

ز قدر رفیعت به درگاه حی

که باشند مشتی گدایان خیل

به مهمان دارالسلامت طُفَیل

خدایت ثنا گفت و تبجیل کرد

زمین بوس قدر تو جبریل کرد

بلند آسمان پیش قدرت خجل

تو مخلوق و آدم هنوز آب و گل(۲۲)

تو اصل وجود آمدی از نخست

دگر هرچه موجود شد فرع توست

ندانم کدامین سخن گویمت

که والاتری زانچه من گویمت

تو را عِز لولاک(۲۳) تمکین بس است

ثنای تو طه و یس بس است

۱- دارای سرشت نیکو

۲- دارای خلق و عادت پسندیده

۳- پیغامبر خداوند بر مردمان

۴- شفاعت کننده مردم و پیروان دین

۵- پیشرو فرستادگان خدا

۶- راهنمای طریق دین و شناخت خدا

۷- جایگاه فرودآمدن فرشته وحی

۸- شفاعت کننده خلق

۹- سرور مردم در روز رستاخیز

۱۰- اشاره به حدیث: اَوَلَ ما خَلَقَ اللهُ نُوری اِبتَدَعَهُ مِن نورهِ واشتَقَهُ مِن جَلالِ عَظَمَتِهِ؛ نخستین چیزی که خداوند آفرید نور من بود که آن را از نور خویش بوجود آورد و از شکوه و عظمت خود آفرید.

در این بیت مقام حضرت محمد بر حضرت موسی ترجیح داده شده زیرا حضرت محمد بجای طور برافلاک به معراج رفته است.

۱۱- بیرون کشید

۱۲- اشاره به معجزه شق القمر

۱۳- آوازه و شهرت

۱۴- اشاره به ترک خوردن ایوان کسری هنگام تولد حضرت

۱۵- لااله الا الله

۱۶- پیامبر با اعلام لااله الا الله بت لات را درهم شکست و با بزرگداشت دین بت عزی را بی اعتبار کرد

۱۷- نابود ساخت

۱۸- در عرصه نزدیکی به خداوند چنان با سرعت پیش رفت

۱۹- اسبی که حاکم اسکندریه برای پیامبر فرستاده بود و پیامبر آن را به علی(ع) بخشیدند

۲۰- بر زبان آوردن شهادتین

۲۱- سرور مبارک قدم

۲۲- اشاره به حدیث نبوی: کُنتُ نَبیا و آدم بینَ الماءِ والطین (درآن وقت که آدم هنوز در میان آب و گل بود من پیغمبر بودم)

۲۳- قسمتی از حدیث مشهور: لولاک لما خلقتُ الافلاک (اگر تو نبودی افلاک را نمی آفریدم)

مجله اینترنتی تحلیلک