شرح دعای روز هشتم ماه رمضان
در شرح دعای روز هشتم ماه رمضان می‌خوانیم: «خدایا در این ماه مهربانی بر یتیمان و خوراندن طعام، سلام گفتن گسترده، همنشینی بزرگان را روزیم کن، به قدرتت ای پناه آرزومندان»
«اللهُمَّ ارْزُقْنی فیهِ رَحْمَهَ الْأَیْتامِ، وَاطْعامَ الطَّعامِ، وَافْشآءَ السَّلامِ، وَصُحْبَهَ الْکِرامِ، بِطَوْلِکَ یا مَلْجَا الْأمِلینَ»
«خدایا در این ماه مهربانی بر یتیمان و خوراندن طعام، سلام گفتن گسترده، همنشینی بزرگان را روزیم کن، به قدرتت ای پناه آرزومندان»
شرح دعای روز هشتم ماه رمضان
آیت‌الله مکارم شیرازی در شرح دعای روز هشتم ماه رمضان آورده است:
قرآن مجید به یتیمان اهمیت فوق‌العاده‌ای داده است تا آنجا که در بیش از ۲۰ آیه در این زمینه سخن می‌گوید و موضوعاتی راهبردی همچون احتیاط و دقّت در اموال یتیمان تشبیه خوردن مال یتیم به خوردن آتش! تأکید بر جنبه‌های عاطفی و معنوی، برخورد با یتیمان در قالب اکرام یتیمان، منع از تحقیر یتیمان اطلاق بدرفتاری با یتیمان در طراز کفر به خدا و ضرورت اختصاص بخشی از خمس برای یتیمان، مورد توجه قرار گرفته است.
شرح دعای روز هشتم ماه رمضان؛ ارزش و فضیلت یتیم‌نوازی در راه خدا در روایات
روایات اسلامی نیز سرشار از سفارش‌های مختلف نسبت به یتیمان و کودکان بی‌سرپرست است، پیامبر گرامی اسلام حضرت محمد (ص) فرمود: «مَنْ کَفَّلَ یَتیماً وَکَفَّلَ نَفَقَتَهُ کُنْتُ انَا وَهُوَ فِی الْجَنَّهِ کَهاتَیْن؛ من و کسی که سرپرستی یتیمی را بر عهده بگیرد و مخارجش را تأمین نماید، در بهشت همچون دو انگشت سبابه و اشاره در کنار هم هستیم».
حضرت علی (ع) نیز پس از آن که فرق مبارکش با شمشیر زهرآلود پست‌ترین انسان‌ها شکافته شد و در بستر شهادت قرار گرفت، نسبت به یتیمان سفارش هایی به حسن و حسین علیهماالسلام و دیگر فرزندان و تمام خاندان و کسانی که وصیت‌نامه‌اش را می‌خوانند نمود و فرمود: «خدا را! خدا را! در مورد یتیمان، نکند آن‌ها گاه سیر و گاه گرسنه بمانند، نکند آن‌ها در حضور شما براثر عدم رسیدگی از بین بروند.»
شرح دعای روز هشتم ماه رمضان
شرح دعای روز هشتم ماه رمضان؛ «حمایت عاطفی» اصل کلیدی در یتیم‌نوازی
بی‌تردید نیازمندی کودک یتیم، منحصر به خوراک و پوشاک نیست، بلکه پاسخ گفتن به عواطف و احساسات قلبی او مهم‌تر است و در ساختمان آینده او فوق‌العاده مؤثر است، چرا که بیشترین رنج یتیم از دست دادن کانون عاطفه و غذای روح است و تغذیه جسمی در مرحله بعد قرار دارد.
لذا باید از محبت‌ها و نوازش‌های یک کودک که در دامان پدر و مادر است بهره‌مند گردد، بلکه باید علاوه بر مراقبت‌های جسمی از نظر تمایلات روانی نیز اشباع شود و گرنه کودکی سنگدل، شکست‌خورده، فاقد شخصیت و خطرناک به عمل خواهد آمد.
شرح دعای روز هشتم ماه رمضان؛ اطعام نیازمندان؛ نشانۀ ایمان و جایگاه ابرار و نیکان
فراز «و اطعام الطَّعامِ؛ خوراندن طعام»، در این دعای شریف نشان می‌دهد در ماه مبارک رمضان لزوم توجه به نیازمندان، ایتام و اطعام فقرا از جمله دستورات مورد تاکید اسلام است.
گفتنی است مسألۀ اطعام طعام آن‌چنان از اهمیت بالایی برخوردار است که حتی در میان صفات خدا در فرازهای مختلف، تنها روی اطعام بندگان و روزی دادن آن‌ها تکیه شده است این تعبیر شاید به خاطر آن است که بیشتر وابستگی‌ها در زندگی مادی بشر بر اثر همین نیاز مادی است.
در این میان یکی از بهترین اعمال، اطعام محرومین و نیازمندان است، نه‌تنها نیازمندان مسلمان که اسیران بلاد شرک نیز تحت پوشش این دستور اسلامی قرار گرفته تا آنجا که اطعام آن‌ها یکی از کارهای برجسته «ابرار» شمرده شده است.
هم‌چنین اطعام طعام از نشانه‌های ایمان است؛ لذا در حدیثی از امام صادق (ع) آمده است: من چیزی را همانند دیدار مؤمن نمی‌بینم، جز اطعام کردن و هر کسی مؤمنی را اطعام کند بر خدا است که او را از طعام بهشت اطعام نماید.
شرح دعای روز هشتم ماه رمضان
شرح دعای روز هشتم ماه رمضان؛ سلام و آداب آن در اسلام
سلام تحیت بزرگ اسلامی است که هم مبارک و هم پاکیزه است، هم‌چنین معنی سلام‌علیکم در اصل سلام‌اللَّه‌علیکم است، یعنی درود پروردگار بر تو باد یا خداوند تو را به سلامت دارد و در امن و امان باشی به همین جهت سلام کردن یک نوع اعلام دوستی و صلح و ترک مخاصمه و جنگ محسوب می‌شود.
امتیاز سلام اسلامی در این است که از یک‌سو توأم با ذکر خدا است و از سوی دیگر در آن سلامت همه‌چیز اعم از دین و ایمان و جسم و جان مطرح است، نه‌تنها راحتی و رفاه و آسایش، بلکه در سلام سلامتی طرف را از خداوند تقاضا می‌کنیم.
در تفسیر «علی بن ابراهیم» آمده است که جمعی از یاران پیامبر (ص) هنگامی که نزد او می‌آمدند «انعم صباحا و انعم مساء؛ صبحت توأم با راحتی باد، یا عصرت توام با راحتی باد» می‌گفتند و این تحیت عصر جاهلیت بود، قرآن از این کار نهی کرد و رسول خدا به آن‌ها فرمود: خداوند به ما تحیتی بهتر از آن دستور داده که آن تحیت اهل بهشت است «السلام علیکم» که به معنی سلام اللَّه علیکم است.
شرح دعای روز هشتم ماه رمضان
افشای سلام؛ آداب زیبای اسلامی در روابط اجتماعی
در روایات اسلامی تاکید زیادی روی سلام شده تا آنجا که از امام صادق (ع) نقل شده که خداوند می‌فرماید: «البخیل من یبخل بالسلام؛ بخیل کسی است که حتی از سلام کردن بخل ورزد» و در حدیث دیگری از امام باقر (ع) می‌خوانیم: «ان اللَّه عز و جل یحب افشاء السلام؛ خداوند افشاء سلام را دوست دارد» منظور از افشای سلام، سلام کردن به افراد مختلف است.
این‌گونه است که در احادیث تأکید شده است که سلام تنها مخصوص کسانی نیست که انسان با آن‌ها آشنایی خاصی دارد، چنان که در حدیثی داریم که از پیامبر اکرم (ص) سؤال شد «ای العمل خیر؟ کدام عمل بهتر است؟» فرمود: «تقرء السلام علی من عرفت و من لم تعرف؛ و سلام به کسانی که می‌شناسی و نمی‌شناسی بنما» و نیز در احادیث وارد شده که سواره بر پیاده و آن‌ها که مرکب گران قیمت‌تری دارند به کسانی که مرکب ارزان‌تر دارند، سلام کنند و گویا این دستور یک نوع مبارزه با تکبر ناشی از ثروت و موقعیت‌های خاص مادی است و این درست نقطه مقابل چیزی است که امروز دیده می‌شود که تحیت و سلام را وظیفه افراد پائین تر می‌دانند و شکلی از استعمار، استعباد و بت‌پرستی به آن می‌دهند و لذا در حالات پیامبر (ص) می‌خوانیم که او به همه حتی به کودکان سلام می‌کرد.
شرح دعای روز هشتم ماه رمضان
شرح دعای روز هشتم ماه رمضان؛ هم‌نشین تو از تو بِه باید
یکی از اموری که در ترسیم شخصیت انسان خیلی موثّر است، هم‌نشین است. هم‌نشین در وضع روحی و فکری و اخلاقی انسان تأثیر می‌گذارد و اثرش به‌قدری زیاد است که گاهی یک هم‌نشین خوب انسان را بهشتی و یک هم‌نشین بد انسان را جهنّمی می‌کند؛ بنابراین باید در انتخاب دوست برای خود، کاملًا مراقب باشیم؛ لذا در فراز پایانی دعا می‌خوانیم: «وَصُحْبَهَ الْکِرامِ؛ همنشینی بزرگان» که نشان می‌دهد هر کسی که برای خود دوست و همنشینی می‌طلبد باید هم‌نشینش کسی باشد که موجب افزایش خوبی شود. به تعبیر شاعر:
هم‌نشین تو از تو بِه باید
تا تو را عقل و دین بیفزاید
بدیهی است مصاحبت با صالحان زندگی را از ابتذال و پوچی نجات می‌دهد و باارزش‌های متعالی آشنا می‌کند و موجب قرب به خدا می‌شود؛ لیکن باید گفت امروزه یکی از مسائل خطرناک برای جوانان و نوجوانان ما دوستان و هم‌نشینان آن‌ها هستند. فساد و آلودگی، جنایت و خودکشی، همه پیامدهای بی توجّه‌ی اولیا و مربّیان به این دوستی‌ها است.
بیشتر بخوانید:
امیدواریم مطلب شرح دعای روز هشتم ماه رمضان برای شما مفید بوده باشد.
مجله اینترنتی تحلیلک
