ارزیابی رشد
برای کنترل رشد نوزادان، آن‌ها باید در روز سوم، هفتم، پانزدهم و انتهای دوران نوزادی (حدود یک ماهگی) به پزشک و یا به واحد مربوط به ارزیابی رشد و تکامل کودکان مرکز بهداشت مراجعه نمایند.
هرگونه تأخیر در رشد وزنی، قد و در سر نوزادان و سپس شیرخواران در ارزیابی های دوره‌ای مشخص شده و پزشک با بررسی بیشتر، به دنبال علت های این تأخیر خواهد بود و با اصلاح نحوه‌ی تغذیه و برنامه‌ی تشخیصی و درمانی مشکل را رفع خواهد نمود.
نوزادان و شیرخواران در سه ماه اول تولد افزایش رشدی معادل روزانه گرم، یعنی ماهیانه ۹۰۰ گرم وزن، ۳.۵ سانتی‌متر قد و ۲ سانتی‌متر دور سر خواهند داشت. البته در ماه های بعدی شیرخواران رشدشان متفاوت خواهد بود.
پزشک با ارزیابی دقیق، رشد کافی یا ناکافی و بعد علت رشد ناکافی را اعلام خواهد کرد.
موضوع ارزیابی رشد تا ۲ سالگی ادامه خواهد یافت. در سال اول ماهیانه ۱ بار و در سال دوم ۲ ماه یک‌بار این کار صورت می‌گیرد.
معاینه ها و بررسی رفلکس ها
همزمان ارزیابی تکامل نیز توسط پزشک انجام می‌شود.
در معاینه اول او سرم را در دست گرفت و ناگهان دستش را رها کرد و با دست دیگرش سرم را نگه داشت. من که کمی ترسیده بودم تکانی خوردم و دست هایم پرید و جمع شدند.
وقتی مامانم با نگرانی علت این رفتار را از پزشک پرسید او گفت: این ارزیابی رفلکس «مورو» است و باید انجام شود. وجود آن نشانه‌ی سلامت نوزاد است.
رفلکس های مکیدن، چرخیدن سر دنبال تحریک دست و… را نیز انجام داد.
او در معاینه ماه بعد دستانم را آرام گرفت و می‌خواست بلندم کند، من که ترسیده بودم دستان دکتر را محکم گرفتم و با حرکات دست دکتر، گردنم را سفت نگه داشتم. دکتر خوشحال شد و گفت: او وب گردن گرفته است.
وجود هرکدام از رفلکس ها نشانه‌ای از سلامت نوزاد است. بری از رفلکس ها باید بعد از مدتی از بین برود.
سایر علائم تکاملی شیرخوار مانند لبخند زدن، ندیدن با صدای بلند، نگاه کردن، غلتیدن و… در ماه های بعد هریک گویای تکامل خوب و یا ناکافی شیرخوار است.
والدین باید پیگیر موضوع سلامت و تکامل نوزاد خود باشند.
(قبلا هم توضیح داده شد که برخی از بخش های متن به زبان نوزاد نوشته شده است.)
اقدامات لازم برای بهبود رشد و تکامل
همه‌ی مشکلات تکاملی در نوزادی مشخص نیست و ارزیابی های دوره‌ای برای بررسی تکامل نوزاد لازم است تا مشکلات هرچه سریع تر دیده شوند و در صورت لزوم درمان گردند.
احتمال وجود برخی از بیماری ها متابولیک که قابل درمان هستند نیز در این معاینات مشخص می‌گردد و پزشک با درخواست آزمایش های بعدی این بیماری ها را تشخیص داده و بسیاری از این بیماری ها با توصیه های غذایی و یا داروئی متوقف شده و پیشرفت نمی‌کند.
اختلالات تکاملی دیگر شامل تأخیر در راه رفتن، نشستن، خوردن، بازی کردن، صحبت کردن، اشیا را در دست گرفتن و… در این معاینات تشخیص داده می‌شوند.
تست های غربالگری متعددی برای تشخیص بهنگام بعضی از بیماری ها یا نقایص ژنتیکی وجود دارد.
در کشور ما در روز سوم تولد تست هیپوتیروئیدی، فاویسم و فنیل کتونوری انجام می‌شود. ولی در صورت لزوم تست های کامل تری نیز برای تشخیص سایر بیماری ها وجود دارد.
باز هم لازم به ذکر است که در اکثر مواقع همه‌چیز خوب است و موارد مشکل‌دار نادر هستند.
کتاب نوزادان
دکتر سید محمد سعید ناصری
مجله اینترنتی تحلیلک
