حکایت تنی چند از روندگان متفق سیاحت بودند

تنی چند از روندگانسالکان، رهروان طریقت(۱) متفق سیاحتاز آداب صوفیان، همراه در جهانگردی(۲) بودند و شریک رنج و راحت. خواستم تا مُرافقتهمراهی(۳) کنم موافقت نکردند. گفتم: از کرم و اخلاق بزرگان بدیعشگفت(۴) است روی از مصاحبتهمنشینی(۵) مسکینان تافتناز چیزی یا کسی روی برگرداندن(۶) و فایده دریغ داشتن که من در نَفسِ خوددر ذات خود(۷) این قدر سرعت و قوت می شناسم که در خدمت درویشان یار باشم شاطررفیق چابک(۸) نه بار خاطرمزاحم و موجب رنج. (۹)

اِن لَم اکُن راکِبَ المَواشی

اَسعی لَکُم حامِلَ الغَواشی(۱۰)اگر بر ستوران سوار نیستم برای شما به عنوان غاشیه کش خدمت و کوشش خواهم کرد.

حکایت تنی چند از روندگان متفق سیاحت بودند

یکی ازان میان گفت: از این سخن که شنیدی دل تنگ مدار که در این روزها دزدی بصورت صالحی برآمد و خود را در سلک صحبت ما مُنتَظَم کرد.به همنشینی و دوستی ما پیوست(۱۱)

چه دانند مردم که در جامه کیست
نویسنده داند که در نامه چیست

و ازان جا که سلامت حالصداقت، خلوص(۱۲) درویشان است گمان فضولشجستجوی زیاد و ایجاد مزاحمت و ناموافقی(۱۳) نبردند و به یاری قبولش کردند.

ظاهر حال عارفان دلق است
این قَدَر بس، چو روی در خلق است

در عمل کوش و هرچه خواهی پوش
تاج بر سر نه و عَلَم بر دوش

ترک دنیا و شهوت است و هوس
پارسایی، نه ترک جامه و بس

در قزاگند مرد باید بود
بر مُخنث سلاح جنگ چه سود؟

روزی تا به شب رفته بودیم و شبانگه به پای حصاریقلعه(۱۴) خفته که دزدِ بی توفیقبدبخت و محروم از لطف الهی(۱۵) ابریقآفتابه(۱۶) رفیق برداشت که به وضو گرفتن(۱۷) می روم و خود به غارت می رفت.

پارسا بین که خرقه در بر کرد
جامه ی کعبه را جُل خر کرد

چندان که از نظر درویشان غایب شد به بُرجی بر رفت و دُرجیصندوقچه جواهر(۱۸) بدزدید. تا روز روشن شد آن تاریکمنظور دزد است، آن تاریک دل(۱۹) مبلغیمقداری(۲۰)راه رفته بود و رفیقان بی گناه خفته. بامدادان همه راه به قلعه درآوردند و بزدند و به زندان کردند. ازان تاریخ ترک صحبت گفتیم و طریق عزل گرفتیم که اَلسَلامَۀ فی الوَحدَهبی گزندی در تنهایی است..( این جمله را از اویس قرنی نقل کرده اند. ).(۲۱)

چو از قومی یکی بی دانشی کرد
نه کِه را منزلت ماند، نه مِه را

ندیدستی که گاوی در علف خوار
بیالاید همه گاوان ده را

معنی بیت چو از قومی یکی بی دانشی کرد / نه کِه را منزلت ماند، نه مِه را: هنگامی که یکی از افراد گروه یا قومی بی دانشی و غفلت ورزید برای کوچک و بزرگ آن قوم دیگر قدر و منزلتی باقی نمی ماند.

معنی بیت ندیدیستی که گاوی در علف خوار / بیالاید همه گاوان ده را: آیا تا به حال ندیده ای که یک گاو مریض تمام گاوهای در علفزار را آلوده می کند و به آن ها صدمه وارد می کند؟

گفتم: سپاس و منت خدای را که از برکت درویشان محروم نماندم. اگرچه بصورتبه ظاهر(۲۲) از صحبت وحیدتنها(۲۳) افتادم بدین عبرت مُستَفیدبهره مند(۲۴) گشتم و مرا همه عمر این نصیحت بکار آید.

به یک ناتراشیده در مجلسی
برنجد دل هوشمندان بسی

اگر برکه ای پرکنی از گلاب
سگی در وی افتد، شود منجلاب

معنی به یک ناتراشیده در مجلسی / برنجد دل هوشمندان بسی: حضور یک فرد ناهنجار و نامتناسب در جمع باعث رنجش خاطر هوشمندان و بزرگان خواهد شد.

معنی اگر برکه ای پرکنی از گلاب / سگی در وی افتد، شود منجلاب: اگر درون یک برکه ای را با گلاب پر کنی، با افتادن سگی در آن تبدیل به منجلاب می شود.

معنی لغات و عبارات دشوار حکایت تنی چند از روندگان متفق سیاحت بودند

۱- سالکان، رهروان طریقت

۲- از آداب صوفیان، همراه در جهانگردی

۳- همراهی

۴- شگفت

۵- همنشینی

۶- روی تافتن: از چیزی یا کسی روی برگرداندن

۷- در ذات خود

۸- رفیق چابک

۹- مزاحم و موجب رنج

۱۰- اگر بر ستوران سوار نیستم برای شما به عنوان غاشیه کش خدمت و کوشش خواهم کرد.

غاشیه: پوشش زین

۱۱- به همنشینی و دوستی ما پیوست

۱۲- صداقت، خلوص

۱۳- جستجوی زیاد و ایجاد مزاحمت و ناموافقی

۱۴- قلعه

۱۵- بدبخت و محروم از لطف الهی

۱۶- آفتابه

۱۷- وضو گرفتن

۱۸- صندوقچه جواهر

۱۹- منظور دزد است، آن تاریک دل

۲۰- مقداری

۲۱- بی گزندی در تنهایی است..(این جمله را از اویس قرنی نقل کرده اند.)

۲۲- به ظاهر

۲۳- تنها

۲۴- بهره مند

بیشتر بخوانید:

• حکایت یکی از وزرا معزول شد
• حکایت ما را به جهان خوشتر از این یک دم نیست
• حکایت ملک زاده ای را شنیدم که کوتاه قد بود و حقیر

مجله اینترنتی تحلیلک