دکتر سید علی ملک حسینی پدر پیوند کبد ایران است. مرور زندگینامه این دکتر بزرگوار حس و حال عجیبی به انسان می دهد. ایشان در اردیبهشت ماه ۱۳۷۲ نخستین پیوند کبد در ایران و خاورمیانه را به انجام رساند و لقب پدر پیوند کبد در ایران را از آن خود کرد. با تحلیلک همراه باشید تا با زندگینامه دکتر ملک حسینی آشنا شویم.

دکتر سید علی ملک حسینی

سال‌ها قبل کودکی در یک خانواده کوچک ایلی به دنیا آمد که نامش را علی گذاشتند. در آن دوران هیچ‌ خبری از بهداشت و آموزش در روستاهای منطقه نبود. در سراسر خطه بویر احمد دو یا سه پزشکیار وجود داشتند که به ‌دلیل عدم وجود راه‌ های روستایی دسترسی به همین چند پزشک‌یار نیز آسان نبود. بیماری‌هایی از قبیل حصبه و وبا هر از چندگاهی به جان روستاییان می‌افتاد و تعدادی از اهالی را به کام مرگ می‌کشاند. در آن زمان شهر یاسوج که اکنون مرکز استان کهگیلویه و بویر احمد است، یک شهرستان کوچک بود که بیشتر به روستایی بزرگ شبیه بود. زادگاه علی نیز روستای کوچکی بود به نام گوشه‌ی شا‌قاسم در نزدیکی یاسوج که بومی‌ها آنجا را به اختصار “گوشه” می‌نامیدند.

اجداد دکتر سید علی ملک حسینی به امام زاده قاسم می‌رسد. خود دکتر ملک حسینی می‌گوید طایفه ما همگی سادات و از نوادگان آن امام زاده هستیم. در روستای کوچک آنها چیزی به‌ نام دبستان وجود نداشت و اگر کسی به دنبال تحصیل بود، باید مسیری ۷ کیلومتری را از میان کوه‌ها و جنگل‌های بلوط طی می‌کرد. دکتر سید علی ملک حسینی به یاد دارد، روزی صبح زود به همراه پدربزرگ راهی روستای مادوان شد که در دبستان آن‌جا ثبت ‌‌نام کند. از آن پس علی هر روز فاصله ۷ کیلومتری خانه تا دبستان را پیاده می‌رفت و باز می‌گشت. مسیری کوهستانی و پر خطر.

پدر علی اغلب بیمار بود و بار اداره زندگی و تربیت فرزندان بر گرده مادر بود. به همین دلیل علی رابطه‌ای ویژه و خاص با مادر خود داشت. برای او مادر نمادی از خود گذشتگی، صبر و امید با آرزوهایی بلند برای فرزندان بود.

دکتر سید علی ملک حسینی با حمایت عموی روحانی خود تا مدتی در یکی از حجره‌های مدرسه علمیه شیراز زندگی می‌کرد. شهر با همه امکاناتش چندان جذابیتی برای او نداشت. اغلب دلش برای روستا و به ویژه مادرش تنگ می‌شد. کلاس یازدهم بود که تلخ‌ترین حادثه زندگیش رخ داد. خبر آوردند مادر به سختی بیمار است. علی در برف و بوران، نیمی از مسیر از شیراز تا زادگاهش در یاسوج را پیاده طی کرد تا خود را به بالین مادر برساند. حال مادر اصلا خوب نبود.

پس از فوت زود هنگام مادر، دکتر سید علی ملک حسینی به عنوان پسر ارشد خانواده احساس مسئولیت بیشتری می‌کرد. به همین جهت تصمیم گرفت به عنوان معلم عشایری مشغول به کار شود و همین کار را نیز کرد. در دوران معلمی درس را رها نکرد و توانست دیپلم خود را بگیرد. پس از دیپلم راهی خدمت سربازی شد. در دوران خدمت نیز در لباس سپاه دانش به شغل معلمی ادامه داد ولی در تمام این مدت نصایح و هشدارهای مادر، رهایش نمی‌کرد. مادر از او خواسته بود تحصیل را رها نکند. به همین دلیل در اولین فرصت در کنکور سراسری شرکت کرد و در رشته دامپزشکی دانشگاه تهران قبول شد. بعد از پنج ماه منصرف شد و دوباره امتحان داد و در همان دانشگاه در رشته پزشکی ادامه تحصیل داد. سال پنجم دانشگاه نیز ازدواج کرد. همسر او دختر همان عموی شیرازی ‌اش بود. بعد از فارغ‌التحصیلی دوره طرح خود را در شهر یاسوج گذراند. یاسوج که تا چند سال قبل هرگز رنگ پزشک را به خود ندیده بود، اکنون جوانی اهل همان منطقه و آشنا به زبان و رسوم مردم به عنوان پزشک در آنجا خدمت می کرد.

او سال بعد در رشته جراحی دانشگاه شیراز امتحان داد و به عنوان شاگرد اول مشغول به تحصیل شد. دوره تخصصی او در رشته جراحی عمومی چهار سال به درازا کشید.

دکتر سید علی ملک حسینی در زمان جنگ تحمیلی بارها در جبهه حضور پیدا کرد. یکی از دفعات (کربلای پنج) در بیمارستان امام حسین (علیه السلام) با آقای دکتر فاضل آشنا شد.

مدتی بعد به توصیه دکتر فاضل برای گذراندن دوره فوق تخصص در رشته پیوند کلیه، راهی بیمارستان هاشمی‌نژاد تهران شد.

او اولین پزشک فوق تخصص استان فارس بود که قصد داشت بخش پیوند کلیه را در بیمارستان نمازی شیراز راه‌اندازی کند. تا قبل از او سال ۱۳۴۷ در همین بیمارستان، اولین پیوند کلیه انجام شده بود و اکنون قرار بود یک بخش فعال و دائمی در بیمارستان ایجاد شود. مدتی بعد دکتر سید علی ملک حسینی به توصیه یکی از استادان خود راهی بزرگترین مرکز پیوند کبد جهان در آمریکا شد.

دکتر سید علی ملک حسینی بعد از مدت کوتاهی به کشور بازگشت. او به عنوان یک متخصص می‌دانست عمل پیوند نه یک جراحی ساده، بلکه یک فرآیند نسبتا پیچیده تیمی است. به همین جهت بعد از اندکی با یک تیم پزشکی به آمریکا بازگشت. تیمی که بعد از پایان دوره بتواند به کمک آن‌ها عمل پیوند را در سرزمین مادری اش راه‌اندازی کند. دکتر سید علی ملک حسینی و تیم همراهش پس از یک ‌سال با آمادگی کامل به کشور بازگشتند و خود را برای اولین پیوند کبد در کشور آماده کردند. اتفاقی که برای اولین بار تیرماه ۱۳۷۲ در بیمارستان نمازی به وقوع پیوست.

بر اساس آمار موجود تا سه ماهه نخست سال ۱۳۸۹ قریب به ۷۰۰ عمل پیوند در کشور و در بخش پیوند بیمارستان نمازی انجام شده است. رقمی که ایران را تبدیل به قطب پیوند کبد در آسیا کرده است. ولی این اتفاق غایت آرزوی دکتر ملک حسینی نبود. او به عنوان رئیس بخش پیوند اعضا، اطلاعات کافی درباره حجم بیماران کلیوی و کمبود مراکز درمانی داشت. می‌دانست اگر برای حداقل بخش دیالیز این بیماران چاره‌ای اندیشیده نشود، در آینده‌ای نزدیک استان فارس با بحران جدی روبرو خواهد شد.

او به تجربه دریافته بود با نامه‌نگاری و درخواست کمک از سیستم‌های دولتی راه به جایی نخواهد برد. بهترین شیوه استفاده از کمک‌های مردمی و همّت خودش است. دکتر قصد داشت بزرگ‌ترین و مجهزترین مرکز دیالیز کشور را در شیراز بسازد. طرح را با تعدادی از دوستان در میان گذاشت و توانست زمین مورد نظرش را در شهرک صدرا تهیه کند و کار آغاز شد.

هم زمان با راه‌اندازی این مرکز دکتر سید علی ملک حسینی طرح احداث بزرگترین و مدرن‌ترین مرکز آموزشی، درمانی در خاورمیانه را با دوستان خود در میان گذاشت. اغلب آن‌ها با ایده طرح موافق بودند ولی امید چندانی به اجرایی کردن آن نداشتند. دکتر سید علی ملک حسینی احداث چنین مجتمعی را برای کشور ضروری می‌دانست.

حجم زیادی از بیماران در کشورهای منطقه چشم امیدشان به مراکز درمانی ایران است و ایران علی‌رغم برخورداری از نیروی انسانی متخصص، فضای بیمارستانی کافی برای پذیرش همه بیماران را ندارد. توجیح ملک حسینی این بود که رکن اصلی چنین مرکزی نیروی متخصص است که در کشور موجود است. چرا از ساختمان‌سازی بترسیم؟

در نهایت بیمارستان خیریه آموزشی، پژوهشی و درمانی ۶٠٠ تخت خوابی بوعلی سینا به عنوان مهم‌ترین پروژه دانشگاهی و درمانی کشور در زمینه پیوند اعضا در سال ۱۳۹۶ در شیراز به بهره برداری رسید.

مجله اینترنتی تحلیلک