آیا از رفتن آب در گوش نوزاد باید نگران بود؟
مجرای گوش طبیعی مجرایی بسته است و آب رفتن در کانال گوش هیچ خطری ایجاد نمی‌کند و تنها در حالتی از رفتن آب در گوش نوزاد باید نگران بود که پرده گوش (تیمپان) سوراخ باشد؛ بنابراین هیچ عملیات ویژه‌ای برای خشک کردن گوش لازم نیست و انجام این کارها مانند استفاده از گوش پاک کن حتی می‌تواند ضرر هم داشته باشد.
گوش درد نوزاد چیست؟
عفونت گوش در نوزادان شایع نیست و با مشاهده عفونت گوش، نوزاد باید بستری و تحت درمان جدی قرار گیرد. اینکه بی‌قراری نوزاد به درد گوش نسبت داده می‌شود به این دلیل است که با لمس گوش یا اطراف آن، نوزاد به گریه می‌افتد و یا برعکس در بی‌قراری های نوزاد به علت کولیک یا … ماساژ و گرم نگه‌داشتن گوش به دلیل نامعلوم باعث آرامش او می‌شود.
شنوایی سنجی (OAE) چیست؟
شنوایی سنجی نوزادی ابتدا فقط در نوزادان کم وزن (زیر ۱۵۰۰ گرم)، نوزادان با زردی شدید و نوزادان بستری که آنتی‌بیوتیک های آسیب زننده به سیستم شنوایی مصرف کرده بودند، انجام می‌شد. ولی در حال حاضر انجام غربالگری برای همه نوزادان ضروری است.
اگر پاسخ شنوایی سنجی نرمال باشد کار دیگری لازم نیست ولی در صورت پاسخ نامناسب، پیگیری های بعدی جهت اطمینان از سلامت شنوایی ضروری است. اگر نوزاد ناشنوا باشد درمان های بعدی می‌تواند باعث بهبودی او شود.
غربالگری نوزاد چیست؟
بیماری های متابولیک در بدو تولد باعث تغییر خاصی در ظاهر نوزاد نمی‌شوند. مثلاً کم کاری تیروئید در نوزاد باعث علائم کم کاری در او نمی‌گردد و اگر منتظر ظهور علائم بمانیم، عوارض آن بیماری دیگر قابل جبران نیست.
غربالگری برای بعضی از بیماری ها برای نوزادان وجود دارد. کم کاری تیروئید، فاویسم، فنیل کتونوری ازجمله این بیماری هاست. غربالگری کامل تری هم وجود دارد که می‌توان به درخواست پزشک آن را انجام داد.
سرماخوردگی نوزاد چه علائمی دارد و چگونه درمان می‌شود؟
اگر منظور از سرماخوردگی عطسه نوزاد باشد، این سرماخوردگی نیست؛ ولی وجود تب و آبریزش بینی و سرفه در نوزاد هم ممکن است اتفاق بیفتد.
درمان سرماخوردگی نوزاد مراقبت، تغذیه و استفاده از قطره‌ی شستشوی بینی (سدیم کلراید) است و هیچ داروی دیگری نباید استفاده شود.
قطره شستشوی بینی را هر ۲ ساعت می‌توان برای پاک کردن مجرای بینی استفاده کرد و ضرر خاصی ندارد.
در عین حال وجود تب یا سرفه‌ی شدید و قطاری در نوزاد اورژانس طبی است و باید سریعاً نزاد معاینه و درمان و حتی بستری شود.
نفخ شکم نوزاد را چگونه باید از بین برد؟
نفخ شکم نوزاد هرگز از بین نمی‌رود و نباید برای از بین بردن این موضوع طبیعی به دنبال داروها و روش های غیرطبیعی باشیم.
اگر منظورتان رفع کولیک نوزاد است؛ در بحث کولیک در این باره توضیح داده شده است، ولی علت کولیک تنها نفخ شکم نیست و نباید بیهوده به دنبال از بین بردن نفخ شکم در نوزاد باشیم.
آیا خونریزی از ناف خطرناک است؟
خونریزی از ناف نوزاد اگر به صورت جاری و متوالی باشد خطرناک است و سریعاً باید به پزشک یا اورژانس مراجعه کرد ولی مشاهده یک تا دو قطره خون در روی ناف نوزاد طبیعی است و نیاز به اقدام خاصی ندارد.
زمان افتادن بند ناف چه وقت است؟
معمولاً تا ۲ هفته بعد از تولد ناف نوزاد خشک شده و می‌افتد. اگر ناف نوزاد تا مدت ها نیفتد ممکن است نشانه‌ی ضعف سیستم دفاعی او باشد و پزشک در این باره تصمیم به بررسی می‌گیرد.
فتق ناف چیست و برای درمان آن چه باید کرد؟
به دلیل ضعف ناحیه‌ی ناف و فشار داخل شکم محتویات شکم گاهی از سوراخ ناف بالا می‌زند و موجب برجستگی ناف می‌گردد.
علت فتق ناف زور زدن نوزاد نیست ولی هر موضوعی که فشار داخل شکم را افزایش دهد مثل گریه کردن یا زور زدن، فتق را ظاهرتر می‌کند.
نیازی به بستن ناف یا سکه گذاشتن روی ناف نیست. فتق خود به خود در طی ماه های آینده بسته می‌شود. تنها در مواردی که سوراخ فتق بسیار بزرگ باشد ممکن است بسته شدن به تأخیر افتد و حتی نیاز به جراحی بعد از دو سالگی باشد.
فتق کشاله‌ی ران را چگونه تشخیص دهیم؟
برآمدگی غیر طبیعی در کناره‌ی پایینی و خارجی شکم و یا در کنار دستگاه تناسلی خارجی می‌تواند نشانه‌ی فتق شکم در این ناحیه باشد.
فتق کشاله‌ی ران (اینگونیال) حتماً نیاز به عمل جراحی در اسرع وقت دارد؛ زیرا می‌تواند منجر به گیر کردن روده در آن و عوارض حاد جراحی گردد.
هیدروسل تجمع مای در اطراف بیضه های نوزاد پسر است که در طی ۲-۳ ماه بعد از بین می‌رود و معمولاً نیاز به جراحی ندارد.
آیا التهاب و سرخی ناف نشانه‌ی عفونت است؟
هر سرخی در اطراف ناف نشانه‌ی عفونت نیست. عفونت ناف موضوعی نادر است و با التهاب شدید ناف همراه با تب نوزاد مشخص می‌شود و نیاز به بستری و درمان وریدی دارد.
آیا سبزی مدفوع نشانه‌ی بیماری نوزاد است؟
مدفوع سبز در نوزاد حالتی طبیعی است و هیچ ارتباطی به بیماری نوزاد و نیازی به بررسی ندارد.
کف پای نوزاد من مانند پای پدرش صاف است از حالا انجام اقدامی لازم است؟
کف پای همه‌ی نوزادان صاف است و قبل از دو سالگی نمی‌توان راجع به کف پای کودک نظری داد؛ بنابراین نگران این موضوع نباشید.
پای نوزاد من مانند پای عمه‌اش پرانتزی است، چه کار کنم؟
نباید همه‌ی مشکلات نوزادان را به پدر یا عمه و یا اجداد پدری نسبت داد. پدرها هم نباید مشکلات را به مادر و اقوام او نسبت دهند!
پای پرانتزی برای نوزاد طبیعی است و اگر مشکل خاصی وجود داشته باشد، دکتر بعد از معاینه والدین را در جریان قرار می‌دهد.
آیا مصرف داروهای گیاهی بهتر از داروهای شیمیایی نیست؟
عوارض جانبی داروهای گیاهی هم مانند داروهای شیمیایی باید مد نظر قرار گیرد و تنها به خاطر گیاهی بودن دارو نمی‌توان به بی‌ضرر بودن دارو برای نوزاد اطمینان حاصل کرد.
بعضی از دارهای گیاهی واقعاً برای نوزاد سمی و خطرناک است. با مراجعه به کتب مربوط به داروهای گیاهی باید از خطرناک بودن داروها، حتی داروهایی که به وفور در خانواده ها استفاده می‌شوند مطمئن شد.
مثلاً مصرف چای سبز، گزنه، توتون هندی، زنجبیل، اوکالیپتوس و… نه تنها در نوزادان که در شیرخواران هم ممنوع است.
پس گیاهی بودن دارو مترادف با بی‌ضرر بودن آن نیست.
دمای اتاق نوزاد باید چند درجه باشد؟ پوشش نوزاد چگونه باید باشد؟
دمای اتاق نوزاد بین ۲۴ تا ۲۸ درجه مناسب است و در صورت رطوبت مناسب هوا دما ممکن است مطبوع‌تر باشد.
در دمای ۲۸ درجه پوشش نوزاد کمتر و در دمای ۲۴ درجه پوشش بیشتر باشد. نباید طوری نوزاد را پوشاند که منجر به تعریق شده و آن ها دچار عرق سوز در زیر گردن و کشاله‌ی ران شوند.
نوزادان از کودکان و بالغین حرارت بیشتری از دست می‌دهند (به دلیل نازکی پوست و سطح بالایی پوست نسبت به جثه) بنابراین در هوای سرد پوشش بدن و سر نیز باید مناسب باشد.
آیا مسافرت برای نوزادان مجاز است؟
نوزاد انسان حساس و ظریفی است و شرایط زندگی در این جهان را تجربه نکرده است و قدرت تطابق کمتری با شرایط مختلف محیطی دارد.
بعلاوه تماس زیاد افراد با او هم می‌تواند منجر به بیماری های عفونی در او شود؛ بنابراین بهتر است در ۲۸ روز اول تولد شرایط ثابت‌تر و یکنواختی داشته باشد و کمتر در معرض تغییر باشد؛ اما در عین حال این به معنی ممنوعیت سفر نیست.
توصیه من این است که حتی‌الامکان آن ها را خیلی در شرایط غیرقابل پیش بینی قرار ندهیم.
سفر با وسایل نقلیه‌ی مدرن امروزی کار را راحت‌تر کرده است و می‌توان نوزاد را با هواپیما، قطار و اتوبوس و یا وسیله نقلیه شخصی به مسافرت برد ولی تا ضرورت این کار جدی نشده، سفر را می‌توان ۱ الی ۲ ماه به تعویق انداخت.
شروع غذای کمکی برای نوزاد از چه ماهی است؟
این کار مربوط به نوزادان نیست و تغذیه باید در شیرخوارگی از ۴ تا ۶ ماهگی، بسته به وضعیت نوزاد با نظر پزشک شروع شود.
در هنگام دفع رگه هایی از خون نیز در مدفوع برخی نوزادان مشاهده شده است، دلیل آن چیست؟
مشاهده رگه خون در مدفوع نوزادان می‌تواند نشانه‌ای از آلرژی نوزاد به پروتئین گاو و یا غذاهای دیگر مانند ادویه و آجیل که توسط مادر مصرف شده باشد.
دلایل دیگری از جمله شقاق مقعد و یا مشکلات جدی روده ای هم وجود دارد، ولی در صورتی که حال عمومی نوزادمان خوب است بیشتر دلیل اول (حساسیت به پروتئین گاوی) مطرح است.
مادر باید شیر گاو و فرآورده های حاصل از آن را از رژیم غذایی خود حذف کند و یا در صورت مصرف شیر خشک توسط نوزادش باید شیر خشک های مخصوص جایگزین شیر خشک معمولی گردد.
آیا وجود رسوبات زرد و گُلبِهی رنگ در ادرار نوزاد که روی پوشک می‌ماند خطرناک است؟
این رسوبات طبیعی ولی نشانه‌ی غلیظ شدن ادرار است و با شیر خوردن بیشتر نوزادان این رسوبات محو می‌شود. در صورت تکرار نشدن، این موضع اهمیتی ندارد.
آیا قنداق کردن نوزادان کار درستی است؟
قنداق کردن نوعی نگهداری نوزادان در شرایط خاص قدیم در کشور ما و بعضی کشورهای دیگر بوده است؛ اما به دلیل اینکه نوزادهای قنداق شده بیشتر دچار دررفتگی لگن می‌شدند این کار منع شده است.
از چه سنی می‌توان برای نوزاد آغوشی استفاده کرد؟
آغوشی های دو و سه حالتِ برای نوزادان هم استفاده می‌شود ولی آغوشی های یک حالتِ از شش ماهگی قابل استفاده است.
نوزادان پسر را در چه سنی می‌توان ختنه کرد؟
در این باره نظرات متفاوتی وجود دارد ولی در نظر داشته باشید، بهتر است نوزاد را در دوره نوزادی که زمان حساسی است ختنه نکرد و بعد از آن شیرخوار را توسط فردی مجرب به یک روش مناسب (جراحی یا حلقه) ختنه کنید. برخی هم معتقدند شیرخوار در هفت روز اول ختنه شود.
مراقبت های بعد از ختنه در شیرخواران نباید نادیده گرفته شود؛ زیرا می‌تواند منجر به چسبندگی پوست آلت تناسلی و یا تنگی پیشابراه (Mea) شود که بعدها مشکلاتی برای نوزاد ایجاد می‌کند.
ختنه، جراحی جدی است و نباید توسط افراد بدون صلاحیت انجام شود.
سوراخ کردن لاله‌ی گوش در دختران را چه وقت انجام دهیم؟
این کار هیچ ضرورت و فوریتی ندارد و به نظر من کودک شما برای این کار خودش باید تصمیم بگیرد و چه خوب است اجازه دهیم که نوزاد شما با آگاهی و علاقه این کار را درخواست کند و یا حتی در صورتی که نخواست آن را انجام ندهد.
سوراخ کردن گوش هیچ فایده‌ای ندارد. در این مورد حق انتخاب با دختر زیبای شماست.
شاید بهتر باشد سوراخ کردن گوش را به بعد از ۱۰ سالگی به تأخیر اندازیم. لاله گوش در این سن سخت و غیرقابل سوراخ شدن نخواهد شد. در ضمن به انتخاب و اختیار کودک هم احترام گذاشته‌اید.
خونریزی از واژن نوزاد سه روزه مادران را نگران می‌کند، آیا این اتفاق خطرناک است؟
خونریزی از واژن نوزادان در چند روزگی به دلیل کاهش سطح هورمون هایی که از مادر دریافت شده، است و اتفاق معمولی و عادی است و خود به خود رفع خواهد شد. نگران نباشد.
بعضی ها فرزندان خود را به دلیل پرخونی یا زردی حجامت می‌کنند آیا این کار لازم است؟
نوزاد طبیعی پرخون است و نوزاد کم‌خون در معرض خطر قرار دارد؛ بنابراین دست کاری و تیغ زدن نوزاد به بهانه پرخونی کاری غیرعلمی و حتی خطرناک است. چند قطره خونریزی با حجامت پشت گوش، زردی را درمان نمی‌کند و اطمینان خاطر غیرواقعی به والدین نوزاد می‌دهد.
نوزادان، این فرشتگان خدا را بیهوده در معرض آسیب افراد بی‌صلاحیت قرار ندهید.
دکتر سید محمد سعید ناصری
مجله اینترنتی تحلیلک
