معرفی کتاب هنر جنگ نوشته سان تزو
درباره سان تزو؛ فرماندهی اعجاب‌آور
Sun tzu فرماندهی جنگاور چینی و یکی از بزرگ‌ترین استراتژیست‌های دوران باستان است. نام زمان تولد او سوون وو بود و بعدها به سان‌تزو معروف شد. او در سال ۵۴۴ قبل از میلاد مسیح متولد شد و در ۴۸ سالگی درگذشت. البته بر سر این تاریخ‌ها اختلاف نظرهایی وجود دارد. دورانی که از آن حرف می‌زنیم در تاریخ چین «دوران پاییز و بهار» نامیده می‌شود. این دوران از ۷۷۱ سال پیش از میلاد مسیح آغاز شده و تا ۴۷۶ سال پیش از میلاد مسیح ادامه داشت. یکی از چیزهایی که باعث می‌شود بر سر دوران زندگی او اختلاف وجود داشته باشد این است که در کتاب the commentary of zuo که تاریخ دوران پاییز و بهار نوشته شده است نامی از سان‌تزو وجود ندارد.
یکی از معروف‌ترین داستان‌هایی که درباره‌ی سان‌تزو گفته می‌شود مربوط به پیش از استخدام او در ارتش است. در این داستان آمده که پادشاه هِلو، پادشاه وقت وو، برای آزمایش سان‌تزو از او خواست به ۳۶۰ نفر از صیغه‌های حرم‌سرایش آموزش نظامی بدهد. سان‌تزو این زنان را به دو دسته تقسیم کرد و دو زن مورد علاقه‌ی پادشاه را به عنوان فرمانده هر یک از گروه‌ها تعیین کرد. ابتدا او به زنان دستور داد به راست بچرخند اما آنان خندیدند. سان تزو گفت که فرمانده مسئول این است که سربازان دستور را درست متوجه نشده‌اند. او دستور را تکرار کرد و زنان دوباره خندیدند. در این زمان سان‌تزو دستور اعدام دو زن مورد علاقه‌ی پادشاه که به عنوان فرمانده انتخاب شده بودند را صادر کرد و توضیح داد، زمانی که سربازان دستور فرمانده را فهمیده‌اند اما از آن اطاعت نمی‌کنند، مسئولیت آن با خودشان است. وقتی این زنان کشته شدند دو زن دیگر به فرماندهی گذاشته شدند اما این بار زنان به خوبی از دستورات پیروی کردند.
سریال «بینگ شنگ» که در سال ۲۰۰۸ در چین ساخته شد داستان زندگی Sun Tzu را روایت می‌کند. این سریال ۴۰ قسمت دارد و درونمایه‌ی آن جنگاوری و قدرت رهبری سان‌تزو است.
درباره کتاب هنر جنگ، کتابی فراتر از تاریخ
هنر جنگ اثر سان‌تزو (سون‌تزو) فرماندهی چینی دوران پادشاهی وو، پانصد سال پیش از میلاد مسیح است. هنر جنگ در سال ۱۷۷۲ به فرانسه برگردانده شد و با عنوان «Art Militaire de chinois» به چاپ رسید. این ترجمه اولین ترجمه‌ی اروپایی هنر جنگ است.
«لیونل گیلز» نویسنده و تاریخدان انگلیسی که متخصص تاریخ چین بود، این کتاب را در سال ۱۹۱۰ به انگلیسی برگرداند. عنوان ترجمه‌ی انگلیسی کتاب «the art of war» است.
کتاب هنر جنگ یکی از ۷ کتاب برتر استراتژی در چین قدیم بود. گفته می‌شود این کتاب مورد توجه بسیاری از رهبران و فرماندهان جنگی ۲۰۰ سال اخیر قرارگرفته است. «ژوزف استالین» دیکتاتور شوروی و «مائوتسه‌تونگ»، اولین زمامدار جمهوری خلق چین هم خواننده‌ی این کتاب بوده‌اند.
کتاب هنر جنگ در سیزده بخش نوشته شده که به شرح زیر است:
۱- طراحی نقشه
۲- شروع جنگ
۳- حمله مدبرانه
۴- آرایش تاکتیکی
۵- انرژی
۶- نقاط ضعف و قوت
۷- رزمایش
۸- انواع تاکتیک
۹- راه انداختن ارتش
۱۰- عوارض طبیعی زمین
۱۱- انواع مختلف زمین
۱۲- حمله با آتش
۱۳- استفاده از جاسوسان
براساس کتاب هنر جنگ سان تزو، پایه‌ای‌ترین هنر جنگ این است که «جنگ بر اساس فریب بنا شده است».
او اعتقاد داشت «بالاترین هنر در جنگ این است که دشمن را بدون مبارزه شکست بدهید.»
کتاب هنر جنگ سان‌تزو پر از نکات بی‌نظیری است که نه تنها در جنگ که در همه‌ی زندگی به کار شما خواهد آمد. یکی از کلیدی‌ترین مسایلی که او در کتابش به آن اشاره می‌کند این است: «اگر شما خودتان و دشمنان را بشناسید، از نتیجه‌ی صدها جنگ نیز نگران نخواهید بود، اما اگر تنها خودتان را بشناسید و از دشمنتان شناخت نداشته باشید به ازای به‌دست آوردن هر پیروزی رنج شکست را هم تحمل خواهید کرد.»
کتاب هنر جنگ و بازار بورس
هنر جنگ یک کتاب بسیار قوی استراتژی است. گرچه در ابتدا تنها به عنوان استراتژی نبرد از آن استفاده می‌شد اما در طول زمان این کتاب استفاده‌های دیگری نیز پیدا کرد و در شرایط مختلفی مورد استفاده قرار گرفت. از جمله معروف‌ترین کاربردهای هنر جنگ استفاده از آن در بازار بورس است. سلمان امین نویسنده‌ی جوان ایرانی در سال ۹۵ کتاب «هنر جنگ در بازار بورس» را با اقتباس از هنرجنگ سان تزو نوشت. در این کتاب او تلاش کرده اصول سرمایه‌گذاری و شرایط بازار را با میدان جنگ مقایسه کند و از راهنمایی‌های سان تزو برای موفقیت در بازار استفاده کند. به طور مثال او سرمایه‌ای که شخص در اختیار دارد را برابر با زاغه‌ی مهمات در میدان جنگ در نظر گرفته و بر اساس آن به مقایسه‌ها و تحلیل‌هایش ادامه داده است.
مستند the art of war
بر اساس کتاب هنرجنگ مستند ۹۰ دقیقه‌ای در سال ۲۰۰۹ ساخته شده است. این مستند بخشی از اصول کتاب هنر جنگ را نمایش می‌دهد. متخصصان معتقدند بسیاری از جنگ‌های دوران مدرن را می‌توان در مقایسه با اصول جنگی که در کتاب سان تزو بیان شده است، توضیح داد و حتی پیش‌بینی کرد. این مستند به فارسی نیز دوبله شده است.
فیلم هنر جنگ در هالیوود
سال ۲۰۰۰ در هالیوود فیلمی به نام هنرجنگ به کارگردانی «کریستین دوگای» ساخته شد. عنوان این فیلم به کتاب هنرجنگ سان‌تزو اشاره دارد. شخصیت اصلی این فیلم سینمایی که «وسلی اسنایپ» نقش آن را بازی می‌کند ماموری از سازمان ملل به نام نیل شاو است که از شیوه‌های شبه اخلاقی و روش‌های خودش برای ایجاد و حفظ صلح استفاده می‌کند. او باید از مجمعی که در آن قراردادی تجاری بین آمریکا و چین در حال شکل‌گیری است، محافظت کند. در همین مجمع سفیر چین در سازمان ملل به نام «وو» کشته می‌شود. «نیل شاو» مامور شناسایی قاتل است اما خودش هم درگیر تبهکاران می‌شود…
فیلم سینمایی هنر جنگ دو قسمت دیگر نیز دارد. قسمت دوم این فیلم «هنرجنگ: خیانت» سال ۲۰۰۸ منتشر شد و سومین و آخرین قسمت آن «هنرجنگ: مجازات» سال ۲۰۰۹ به بازار آمد.
عوامل استراتژیک برای پیروزی در جنگ ها از زبان سان تزو
زمانی که ارتش بی قرار و بی اعتماد است، مطمئنا مشکلاتی از طریق دشمنان ایجاد می شود و این دقیقا سبب بروز هرج و مرج در ارتش و به صفر رساندن امکان پیروزی خواهد شد.
پنج عامل ضروری برای کسب پیروزی در جنگ:
- کسی جنگ را می برد که بداند چه موقع حمله کند و چه موقع نه.
- کسی جنگ را می برد که بداند چگونه با نیروهای زیردست و بالا دست تعامل و همکاری داشته باشد.
- کسی جنگ را می برد که با تمام نیروهای تحت امر خویش به یک روش صحیح و مهربانانه رفتار کند.
- کسی جنگ را می برد که خود و نیروهایش آماده و منتظر شرایط غیر آماده دشمن باشند.
- کسی جنگ را می برد که که توانایی های نظامی دارد و باعث دخالت حکمران و یا پادشاه در جنگ نمی شود.
امیدواریم از مطالعه کتاب هنر جنگ the art of war نوشته سان تزو لذت ببرید و برای مطالعه سایر معرفی کتاب ها به بخش معرفی کتاب مراجعه کنید.
مجله اینترنتی تحلیلک
