همراهان همیشگی مجله اینترنتی تحلیلک، در این مطلب می خواهیم با فضیلت ماه رجب از زبان میرزا جواد آقا ملکی تبریزی در کتاب المراقبات آشنا شویم تا بتوانیم بهره کافی را از این ماه پر برکت ببریم، ان شاالله.

فضیلت ماه رجب

ماه رجب، ماه بسيار شريفى است به اين جهت که:
1- از ماه هاى حرام مى باشد.
2- از اوقات دعا مى باشد و حتى در زمان جاهليت به اين مطلب مشهور بوده و مردم آن زمان منتظر اين ماه بوده تا در آن دعا کنند.
3- اين ماه، ماه اميرالمؤمنين (عليه السلام) مى باشد؛ همانطور که در بعضى از روايات آمده است. چنانچه شعبان، ماه رسول خدا (صلى الله عليه و آله و سلم) و رمضان ماه خداى تعالى مى باشد.
4- شب اول آن يکى از چهار شبى است که تاکيد به زنده نگهداشتن آن به عبادت شده است.
5- درباره روز نيمه آن آمده است که محبوب ترين روزها نزد خداوند بوده و زمان انجام عمل ((استفتاح)) است که بطور مفصل خواهد آمد.
6- روز بيست و هفتم اين ماه، مبعث پيامبر اکرم (صلى الله عليه و آله و سلم) مى باشد. روزى که زمان ظهور رحمت خداوند است. چيزى که از اول خلقت تا کنون مانند آن ديده نشده است.

اين گوشه اى از فضايل اين ماه بود و ما توان فهم تمام فضايل اين ماه شريف را نداريم.

همچنین برای مطالعه چگونگی بعثت پیامبر / مبعث پیامبر به چه معناست؟ می توانید روی عکس زیر کلیک کنید.

فضیلت ماه رجب

ندای ملک داعی و جواب آن

يکى از مراقبت هاى مهم در اين ماه به ياد داشتن حديث ((مَلَک داعى)) مى باشد که از پيامبر (صلى الله عليه و آله و سلم) روايت شده است.

پيامبر اکرم (صلى الله عليه و آله و سلم) فرمود: ((خداى متعال در آسمان هفتم فرشته اى را قرار داده است که ((داعى)) گفته مى شود. هنگامى که ماه رجب آمد، اين فرشته در هر شب اين ماه تا صبح مى گويد: خوشا بحال تسبيح کنندگان خدا، خوشا بحال فرمانبرداران خدا.

خداى متعال مى فرمايد: همنشين کسى هستم که با من همنشينى کند، فرمانبردار کسى هستم که فرمانبردارم باشد و بخشنده خواهان بخشايش هستم. ماه ماه من، بنده بنده من و رحمت رحمت من است. هر کسى در اين ماه من را بخواند او را اجابت مى کنم و هرکس از من بخواهد به او مى دهم و هرکس از من هدايت بخواهد او را هدايت مى کنم. اين ماه را رشته اى بين خود و بندگانم قرار دادم که هرکس آن را بگيرد به من مى رسد.))

بیشتر بخوانید: اعمال مشترک ماه رجب / به همراه صوت

افسوس از کوتاهى ما در طاعت خدا! کجايند شکرگزاران! کجايند تلاشگران! آيا عاقلان توان فهم حق اين نداى آسمانى را دارند! چرا جوابى نمى شنوم! کجايند عارفانى که مى دانند کسى توان شکر اين نعمت را ندارد! کجايند کسانى که اقرار به کوتاهى و عجز دارند که در جواب اين منادى آسمانى بگويند:

اجابت کرده و ياريت مى کنيم. درود و سلام بر تو اى منادى خداى زيبا و جليل، شاه شاهان، مهربانترين مهربانان، خداى بردبار و کريم، رفيق دلسوز، صاحب عفو بزرگ، تبديل کننده بدي هاى انسان به خوبي ها، اينان بندگانى گناهکار و طغيانگر، پست و اسير شهوت ها و غفلت ها مى باشند! اى فرستاده بزرگ خدا مردگان بظاهر زنده را صدا مى کنى کسانى که قلب هايشان مرده و عقل هايشان جدا و روح هايشان فاسده شده! چرا مردگان را صدا مى زنى! کسانى که صداى تو سودى به آنان نمى رساند مگر اينکه با نداى تو قلب ها زنده شده، عقل ها بازگشته و روح ها بيدار شود و درباره ارزش و بهاى گران اين نداى آسمانى و بزرگى پروردگار و پستى نفس و سختى آزمايش و بدى حال خود بينديشند.

آنان شايسته راندن و دور نمودن و لعنت و عذاب هستند؛ ولى وسعت رحمت پروردگار باعث اين دعوت بزرگ شده است، آن هم با اين زبان و بيان لطيفى که بالاتر از تصور انسان و خواسته و آرزوى او است. اکنون با واسطه قرار دادن اين نداى آسمانى و لطف بزرگ از خدا مى خواهيم ما را موفق به اجابت اين دعوت و کرامت بزرگ بدارد.

اى وعده دهنده سعادت! با خوش آمدگویى و کمال ميل و جانفشانى نداى تو را اجابت مى کنيم، زيرا ما را به تسبيح کردن مالک کريم خود توجه دادى و ما را ترغيب به اطاعت از مولاى مهربان خود کردى و ما را به کرامت پروردگار رساندى. اى منادى! زبان حال افراد پست پاسخت مى دهند که ما را بهره مند ساخته و بزرگ داشتى و دعوت به بزرگترين سعادت ها نمودى.

پستى و فساد و کوچکى ما کجا و تسبيح و تمجيد خدايمان کجا! خاک کجا و خداى خدايان کجا! آلوده به پليدي ها کجا و مجلس پاکان کجا! و اسير در زنجير کجا و منزل آزادگان کجا؟ ولى لطف پروردگار باعث شده تا به ما اجازه تسبيح خود را بدهد. و حکمت او ما را مشرف به اين تکليف کرده است. چه رسوايى بزرگى اگر بعد از اين بخشش بزرگ در تسبيح او کوتاهى و در فرمانبردارى او سستى کنيم! چه آقاى کريمى و چه بنده هاى پستى، چه خداى بردبار و چه بندگان کم عقلى!

بیشتر بخوانید: تاریخ دقیق مناسبت های ماه شعبان

با گوش دل شنيديم آنچه را از پروردگار به ما رساندى که ((من همنشين کسى هستم که با من همنشينى کند)) در حالى که بزرگى اين ابلاغ هر زبانى را در عالم امکان و در تکليف جواب آن، لال کرده و عاقلان از زيبايى اين کرامت متحير شدند. اگر هر کدام از مشرف شدگان به اين خطاب داراى بدن تمام جهانيان و روح هاى تمام صاحبان روح بودند و تمام آن را در جواب و براى بزرگداشت اين خطاب فدا مى کردند، چيزى از حقوق آنرا ادا نکرده و شکر حتى جزيى از آن را نمى توانستند، بجا آورند.

پس چرا انسان بيکاره پست از اجابت اين دعوت غفلت مى کند و در استفاده از اين منزلت و مقام بزرگ کوتاهى مى کند و به اين هم بسنده ننموده و بجاى تمجيد و تسبيح خدا، کسى را تمجيد مى کند که تمجيدش مستوجب آتش بوده، و به جاى همراهى با فرشته هاى نزديک خدا و پيامبران، در مجلسى که پروردگار جهانيان حضور دارد، به قرين شدن با جن ها و شيطان ها در ميان طبقات جهنم راضى مى شود.

عجيب تر از اين ديده! ديده اى که خالق مخلوق را براى همنشين خود بخواند ولى مخلوق اجابت نکند و در حالى که آقا مناجات بنده و انس او را دوست دارد، بنده از قبول عنايت او خوددارى کند! پس با تاسف و اعتراف به غفلت هاى خود و با ناچارى جواب مى گوييم: بله، اى پروردگار و آقا و اى مالک و مولا! اگر توفيق تو نصيب ما شده و در اين دعوت عنايت تو شامل حال ما شود.

بیشتر بخوانید: فضیلت ماه شعبان از زبان میرزا جواد آقا ملکی تبریزی در کتاب المراقبات

و با اين دعوت ما را به کرامت برسانى – چنانچه از کرم تو جز اين انتظار نمى رود و از کمال و بخشش تو جز اين انتظارى نيست – چه سعادت بزرگى که در اين صورت به بالاتر از آرزوى خود مى رسيم. ولى واى بر ما اگر جز اين باشد! در اين حالت چه کنيم با اين تيره روزى و مجازات دورى از رحمت حق! پس مى گوييم: و هيچ خدايى جز تو نيست. تو را تسبيح و تمجيد مى کنيم. ماييم ستمگران. خدايا به خود ستم کرديم.

و اگر ما را نبخشى و به ما رحم نکنى از زيانکاران خواهيم بود. بلکه بناچارى بيشتر جسارت کرده، ذلت و پستى خود را آشکار نموده، با قسم هاى بزرگى نيز آنرا تاکيد کرده و عرض مى کنيم: قسم به عزت و جلالت اى پروردگار ما! حتما از دستورات تو سرپيچى، خود را هلاک کرده و بر تو مى شوريم و فاسد مى شويم، اگر با توفيق خود ما را نگهدارى نکنى و با عنايت خود بر ما خوبى نکنى. زيرا توان و نيرويى نيست مگر با يارى تو.

پس از اين با توفيق تو بيشتر گفته و با يارى تو در خواستن خود پافشارى مى کنيم و به جناب قدس تو که نه، بلکه به حضرت رحمت و لطفت بخاطر جلب عطوفت آقاى خود و نازل شدن رحمت پروردگار خود عرضه مى داريم: اى کريم ترين کريمان! و اى بخشنده ترين بخشندگان! اى کسى که خود را لطف ناميده است! اى منادى ما را در اين ماه بزرگ به کرم تو دعوت و به لطف و رحمتت اشاره و بزرگوارى و بزرگداشت تو را براى ما گفت (ماه ماه من است و بنده بنده من و رحمت رحمت من ) بنابراين با اين دعوت ما ميهمانان دعوت شده تو و درماندگان درگاهت گرديديم.

فضیلت ماه رجب از زبان میرزا جواد آقا ملکی تبریزی در کتاب المراقبات

و تو کسى هستى که دوست ندارى ميهماندار از ميهمان خود پذيرايى نکند؛ گر چه ميهمان بر اثر عدم پذيرايى از بين نرود و ميهماندار از کسانى باشد که پذيرايى دارايى او را کم کند. و اگر از ما پذيرايى نکنى، در پناه تو گرسنه مانده و از بين مى رويم در حالى که پذيرايى و احسان دارائيت را بيشتر مى کند.

اى کسى که نيکوکارى چيزى از او کم نکرده و محروم نمودن چيزى به او اضافه نمى کند! ما را بخاطر بديمان مجازات مکن. کسى هستى که بهاى بيشترى به من دادى و به کسانى که مهمان نبوده ولى مضطر باشند، وعده اجابت دادى و در کتابت وعده برطرف کردن گرفتارى آنان را دادى و اکنون اى پروردگار! ما محتاج بخشايش تو و نجات از مجازات دردناکت مى باشيم و هيچ نياز و اضطرارى بالاتر از اين اضطرار نيست.

پس کجاست اجابت و برطرف کردن گرفتارى! اى بخشاينده! دست ما را بگير و از ورطه هلاک شدگان و سقوط زيانکاران نجات ده. و چنانچه ماه، ماه تو، بنده، بنده تو و رحمت رحمت تو است، دست زدن و گرفتن طناب نجات تو نيز تنها با توفيقى از جانب تو ميسر است.

زيرا تمام خيرها از تو بوده و در غير تو يافت نمى شود. از کجا به خير برسيم در حالى که خيرى يافت نمى شود مگر از ناحيه تو و چگونه نجات پيدا کنيم در حالى که کسى نمى تواند نجات يابد مگر با کمک تو.

اى کريم! اگر عدل تو ما را اجابت نموده ولى ترازوى حکمتت ما را رد کند و بگويد: فضل و بخشش بر شما خلاف حکمت و موفق نمودن شما خلاف عدالت در قضاوت است زيرا سزاوار فضل و بخشش نبوده و خوبى به شما کار درستى نيست به خاطر اينکه گناهان روى شما را سياه و غفلت از ياد من قلوب شما را تيره و دوستى دنيا نفس و عقل شما را مريض کرده و رحمت من گرچه شامل هر چيزى هست ولى مگر سخنم را در کتابم نشنيديد که:

رحمتم را براى متقين قرار مى دهم. و من گرچه ارحم الراحمين و بخشنده مهربانى هستم ولى مجازاتم نيز سخت و شديد است و اگر حکمتم در ميان آفريدگانم نبود که اهل عدل و فضل را از ديگران جدا نمايم در کجا زيبايى و بزرگى من به روشنى آشکار مى شد، ما نيز در جواب قضاوت حکمتت با آموزش و يارى تو مى گوييم:

شکى نيست که سزاوار فضل و بخشايش تو نيستم اما اى کريم اگر سزاوار فضل بودن شرط بهره مندى از فضل تو بود هيچگاه فضل تو در جهان آشکار نمى شد. زيرا غير تو بجز از جانب تو نه خيرى دارد و نه سزاوار چيزى است سزاوارى فضل تو نيز فضلى است از جانب تو و امکان ندارد فضل از سزاوار فضل بودن بوجود آيد. و در مورد سياهى چهره و تيرگى قلبهايمان نيز به همين صورت جواب مى دهيم زيرا تمامى نورها در تو و از جانب تو است. بنابراين اگر ما را نورانى نکنى چگونه نورانى شويم.

فضیلت ماه رجب

و اگر ذره اى از نور و روشنى خود را به ما عنايت فرمايى و ما را با دادن ذره اى از زندگى خود، بزرگ بدارى ما را زندگى و شفا داده و کامل و نورانى خواهى نمود. و آيه قرآن (رحمت خود را براى متقين قرار مى دهم) نيز با اميدوارى و آرزوها و دعاى ما منافاتى ندارد. زيرا ما نيز توقع داريم از فضل خود به ما تقوى عنايت فرمايى.

چنانچه به متقين عطا فرمودى و سپس رحمتت را نصيب ما سازى. وانگهى اين فرمايش تو فقط تصريح مى کند که رحمت خود را براى افراد باتقوا قرار داده اى و نفرموده اى که غير آنها را از رحمت خود بهره مند نمى سازى. و در جواب اينکه اگر اهل فضل و عدل را از ديگران جدا نکنم ، زيبايى و بزرگيم در کجا بروشنى جلوه مى کنند.

بیشتر بخوانید: اعمال مشترک ماه رجب / به همراه صوت

مى گوييم براى آشکار شدن بزرگى، عدل و مجازات تو کافى است ستيزه گران و کسانى را که از روى تکبر تو را عبادت نمى کنند، مجازات نمايى و با عدلت با آنان رفتار نمايى تا بزرگى و عدل تو بخوبى آشکار شود، و غير از من افرادى دارى که آنان را مجازات نمايى ولى من کسى را بجز تو ندارم که به من رحم کند.

اقرار کنندگان به آنچه مى خواهى و گدايان و دعا کنندگان و اميدواران و اهل ترس و حياى از تو کجا و آشکار شدن بزرگيت کجا؟ بخصوص که، اگر چه گناهکاريم ولى به اوليا و دوستان فرمانبردارت متوسل مى شويم و رويمان گرچه سياه است ولى با روى پاک دوستان پاکت که نزد تو درخشان است به تو توجه مى کنيم و دل هاى ما گر چه تاريک است ولى از نور بندگان عارف به تو، روشنى مى گيريم. و اگر دوستى دنيا دلهاى ما را مريض و عقل هاى ما را نابود کرده.

ولى محبت اولياى تو آن را زنده کرده و اگر فضل تو در بندگان چنگ زننده به دستگيره فضل و دامن کرمت آشکار مى شود، چه اشکالى دارد که فضل آنان نيز در اهل ولايت آنان که به دستگيره محبت آنان چنگ زده اند، ظاهر شود.

بیشتر بخوانید: تاریخ دقیق مناسبت های ماه شعبان

و اگر عدل تو در مورد ثبوت ولايت آنان، با ما بحث کند، گر چه معلوم نيست ولايت آنان در ما باشد، ولى شکى نيست که دشمنان تو و دشمنان آنها فقط به خاطر ولايت آنان با ما دشمنى مى کنند. و مدت زيادى به خاطر اولياى تو ما را آزار دادند. و همين مقدار کافى است که به دامن عفو و دستگيره فضل و کرمت و رشته اوليايت چنگ زنيم.

بنابراين بخاطر فضل و کرمت و بخاطر مقام اوليايت، محمد و آل او، صلواتى بى پايان بر آنان فرست؛ صلواتى که با آن گناهان ما را آمرزيده عيب هاى ما را اصلاح و عقل و نور ما را با آن کامل کنى و خود و آنان را به ما بشناسانى و ما را به خودت و آنان نزديک نمايى و مقام ما را در همنشينى با آنان نزد خود بالا ببرى؛

و با اين صلوات از ما خشنود شده آنچنانکه هيچگاه از ما خشمگين نشوى تا در حالى که از تو راضى بوده و تو نيز از ما راضى باشى بر تو وارد شويم؛ و ما را به آل محمد (صلى الله عليه و آله و سلم ) ملحق نمايى همراه با شيعيان نزديک و اولياى گذشته آنان در جايگاه راستى نزد پادشاه توانا – که در آنجا از نعمت ها بهره مندند – و بر محمد و آل پاک او صلوات فرست که هر چه خدا خواهد، همان است و قدرتى جز او نيست.

ان شاالله مطالعه مطلب فضیلت ماه رجب برگرفته از کتاب المراقبات، شما را در استفاده بیشتر و بهتر از ماه رجب کمک کرده باشد.

فضیلت ماه رجب – منبع: کتاب المراقبات میرزا جواد آقا ملکی تبریزی

مجله اینترنتی تحلیلک