همه کودکان و نوجوانان گاهی غمگین یا کم انرژی هستند و این حالات، بخشی طبیعی از دوران رشد آن ها به حساب می‌آید، اما اگر کودکی غمگین یا خشن است، دیگر از چیزی لذت نمی‌برد و این حالت روزهای پی در‌پی ادامه دارد، شاید نشانه ابتلای او به اختلال افسردگی باشد.
ناشادی و غمگینی کودکان یکی از دغدغه های اصلی امروزه پدر و مادرهاست و اغلب والدین به دنبال دلیل مشخصی برای این احساسات کودک خود هستند تا بتوانند آن را رفع و سلامت فرزندشان را حفظ کنند. اما به صراحت می توان گفت که برای پیدا کردن علت غمگینی کودک والدین نباید به جایی بیرون از خود مراجعه کنند چرا که تنها علت ناشاد بودن فرزندان رفتارهای غلطی است که خودشان در مواجهه با کودک انجام می دهند.
کودکان همانند بزرگسالان ترس ها و اضطراب های متعددی را در زندگی تجربه می کنند اما طریقه ابراز کردن آن کمی در کودکان متفاوت است. والدین می توانند با توجه به رفتارها و تغیراتی که در آن ها ایجاد شده این اضطراب را تشخیص و با راهکارهای مناسب آن را درمان کنند.
اختلال اوتیسم نوعی بیماری روانشناختی است که اغلب در کودکی و قبل از ۳ سالگی تشخیص داده می شود. بیماری اوتیسم فقط مختص کودکان نیست و بزرگسالان نیز در معرض این اختلال قرار دارند. اغلب بزرگسالان مبتلا به اوتیسم قادر به کار و تحصیل هستند و فقط در برخی مهارت های اجتماعی دچار نقص هستند. با این حال همواره باید به این علائم توجه نمود تا در زمان مناسب بتوان از پیشروی آن جلوگیری کرد و آن ها را کنترل نمود.
افسردگی حالتی از خُلق است که در صورت مبتلا شدن به آن ممکن است آسیب های جدی به فرد مبتلا و اطرافیان او وارد شود. برای تشخیص افسردگی اولین و مهم ترین گام مراجعه به روانشناس و یا روانپزشک است. اما در این میان می توان قبل از مراجعه به پزشک از برخی تست ها برای این اختلال استفاده کرد. تست افسردگی بک از جمله تست های معتبری است که می توان با پاسخ دادن به سوالات آن به یک تشخیص نسبی در مورد این اختلال رسید.
یکی از روش های ارتقا دادن مهارت های فردی و اجتماعی و تکنیک های درمانی کودکان مبتلا به اوتیسم بازی درمانی است. در بازی درمانی کودکان مبتلا به اوتیسم مهارت های اجتماعی را می آموزند و یاد می گیرند چگونه با دیگران همکاری کرده و حقوق سایرین را رعایت کنند. به همین دلیل نیاز است تا اطرافیان و خانواده کودک اوتیسم برای بهبود کیفیت فرد مبتلا و خودشان این بازی ها را بیاموزند.
یکی از مهم‌ترین مباحث مهم در مورد تربیت فرزندان که ذهن والدین را به خود مشغول می کند، آموزش مسائل جنسی است. زمانی که والدین نسبت به آموزش این مسائل غفلت نکنند، می توانند به راحتی اطلاعات جنسی کودک را مدیریت کنند و از بروز آسیب های خطرناک و جدی مثل آزار جنسی کودکان جلوگیری کنند.
تیک ها حرکات فیزیکی یا صوتی ناگهانی، سریع، مکرر و بدون ریتم و غیرارادی هستند که در انواع مختلف بروز پیدا می کنند. اختلال تیک می تواند به صورت موقتی بروز پیدا کند که در این صورت نیازی به درمان جدی و طولانی ندارد اما بروز دائمی آن می تواند تمام سطوح زندگی کودک را تحت تاثیر قرار دهد از همین رو توجه به نشانه ها و علل بروز برای رفتار صحیح با کودک و درمان به موقع از اهمیت بسیاری برخوردار است.
تشخیص اختلالات روانشناختی در کودکان دشوار است، زیرا رشد نرمال و طبیعی دوران کودکی فرایندی شامل تغییر و تحول است. به علاوه، علائم یک اختلال ممکن است با توجه به سن کودک متغیر باشد و کودکان ممکن است نتوانند توضیح دهند که چه احساسی دارند یا چرا رفتار خاصی دارند. از همین رو باید نسبت به هر نوع تغییر رفتار کودکان هوشیار بود.
اختلال طیف اتیسم یکی از حادترین و سخت ترین اختلالات کودکان است که طیف گوناگونی از علت ها را به خود متوجه می کند و نمی توان علت واحد و مشخصی را به آن اختصاص داد. در حال حاضر، علت اوتیسم هنوز شناخته شده نیست و یک دلیل خاص نمی توان برای آن مشخص کرد. با توجه به پیچیدگی بیماری اوتیسم و این حقیقت که علایم اوتیسم و شدت آن متفاوت است ، دلایل احتمالی زیادی وجود دارد.
