همراهان همیشگی مجله اینترنتی تحلیلک، در این بخش قصد داریم با معرفی اماکن گردشگری ایران در خدمت شما باشیم. امیدواریم که شما عزیزان بتوانید به این اماکن زیبا سر بزنید و خوشحال می شویم که تجربه های خودتان را با ما به اشتراک بگذارید. این مطلب به معرفی کوه گل فشان چابهار استان سیستان و بلوچستان اختصاص دارد.

کوه گل فشان کجاست؟

گوه گل فشان چابهار یکی دیگر از مناطق زیبای گردشگری این منطقه به حساب می آید. در ۶۰ کیلومتری غرب چابهار ۳ گل فشان وجود دارد که ۲ تای آن ها به شکل تپه و دیگری به شکل آتشفشان است. در زبان محلی به این پدیده “ناف دریا” یا “بولوبولو” می گویند.

ویژگی های کوه گل فشان چابهار

در هنگام فعالیت گل فشان ها صداهایی شبیه شلیک گلوله به گوش می رسد. ارتفاع گل فشان چابهار یا گل فشان تنگ بالغ بر ۲۰ متر بوده و قطر دهانه آن به ۱۲ متر می رسد.

بیشتر بخوانید: شهر سوخته زاهدان از جاذبه های گردشگری سیستان و بلوچستان

این پدیده با نام علمی (mud volvana) تنها در چند نقطه از جهان وجود دارد. گل فشان ها در دنیا به صورت رنگی (paint pot) و معمولی یافت می شوند.

گل فشان های ساده از خود گل های طوسی رنگ متصاعد کرده و گل فشان های رنگی که به رنگ های سفید، زرد و صورتی هستند خبر از ترکیبات آهن در خود می دهند.

نظریات متفاوتی درمورد علت وجود این چشمه ها وجود دارد. مثلا این که به علت نزدیکی زیاد این منطقه به اقیانوس هند و شکل خاص پوسته زمین در این ناحیه، پوسته اقیانوس با شیب بسیار تندی در زیر این منطقه به داخل زمین فرو می رود که باعث به وجود آمدن فشارهای زیادی به پوسته زمین می شود. فشار به وجود آمده باعث خروج آب به همراه گل و لای می شود. این عامل یکی از علت های به وجود آمدن گل فشان به حساب می آید.

اطراف کوه به فاصله حدود ۲۰۰ متر چاله ای به عمق حدود ۲ متر ایجاد شده که برای رسیدن به کوه باید وارد این چاله شد. بالا رفتن از کوه اگر فصل بارندگی نباشد، تقریبا راحت است.

در بالاترین نقطه کوه چاله ای به قطر کمتر از یک متر و به عمق حدود نیم متر وجود دارد که با گل پوشیده شده است. در فواصل زمانی حدود یک دقیقه، مقداری گل با صدای خاصی شبیه به ترکیدن یک حباب، از چاله خارج و به اطراف پراکنده می شود.

گل حاصل از گل فشان چسبنده و خیلی سفت می شود که خیلی از آن برای تهیه کوزه و سفال و اسباب بازی کودکان استفاده می کنند.

بیشتر بخوانید: کوه های مریخی چابهار (کوه های مینیاتوری)

گل‌ فشان‌های ایران بیشتر در جلگه‌ ساحلی دریای عمان به خصوص بلوچستان جنوبی تمرکز دارند و بیشتر آن‌ها درحال حاضر فعالند، اما فعالیت آن‌ها در فصول مختلف از سالی به سال دیگر تغییر پیدا می‌کند. این پدیده به‌طور عمده در فصول پرباران از جاذبه ‌های نادر و دیدنی استان به شمار می‌رود.

نکته حایز اهمیت در خصوص گل‌فشان‌های منطقه بلوچستان این است که با وجود ویژگی‌های منحصر به فرد و بکری که این پدیده خدادادی دارد و نسبت به بسیاری از نمونه‌‌های مشابه خود در کشورهای آمریکای مرکزی دارای ویژگی‌های بهتری است متأسفانه بهره‌برداری لازم و بهینه از آن نشده است و انتظار می‌رود با توجه به مسئولان محلی و کشوری، اتخاذ تدابیر و ایجاد تسهیلات لازم در این زمینه، بتوان به نحوی شایسته این پدیده‌های جذاب را به عنوان جاذبه‌های بکر گردشگری منطقه بلوچستان به هموطنان و جهانیان معرفی کرد.

اهالی محل در مورد این پدیده چندین باور را مطرح می‌‌کنند و براساس اعتقادات خود نام هایی را نیز برای گل‌فشان به کار می‌‌برند. به نظر آن‌ها گل‌فشان پدیده‌ای طبیعی است که با دریا در ارتباط بوده و به هنگام بالا آمدن آب دریا (مد) به ویژه در فصل تابستان، فعالیت آن به حداکثر می‌‌رسد، از این رو به آن ناف زمین یا ناف دریا نیز می‌‌گویند.

عده‌ای بر این باورند که فعالیت این پدیده به کشش و جاذبه اجرام سماوی به خصوص ماه وابسته است. بر این اساس معتقدند که فعالیت آن در ابتدای ماه و نیمه ماه قمری (ماه نو، بدر) بیشتر می‌‌شود. هر چند این نظریه کمتر به حقیقت نزدیک است اما به‌طور کلی هم قابل رد نیست. گروهی نیز بر این عقیده‌اند که فعالیت این پدیده پس از بارندگی‌های شدید زیادی می‌‌شود، لذا ممکن است ازآب ناشی از سیلاب‌ها، فعال شود.

بیشتر بخوانید: معرفی جنگل حرا چابهار

اما باید گفت که از نظر علمی، وجود گل‌فشان‌ها در هر منطقه اول نشانه بارز از فعالیت‌های تکتونیک بوده و ثانیا اغلب به لایه‌ها سنگی دارای ذخایر نفت و یا دیگر انواع هیدروکربور بستگی دارد.

فشار گازهای حاصل از این لایه و ذخایر آن‌ها موجب می‌‌شود که سنگ‌های رسی و مارنی کف و تحتانی، که توسط آب‌های زیر زمینی اشباع و نرم شده و یا به صورت گل در آمده‌اند به خارج پرتاب شوند و از این طریق دهانه‌هایی گاهاً بسیار بزرگ شبیه به دهانه‌های آتش‌فشان (شبه کرا تر یا کرا ترگون) به وجود می‌‌آیند.

بیشترین درصد گاز تشکیل دهنده گل‌فشان‌ها به گاز متان تعلق دارد که حدود ۸۵-۸۹ درصد است. حدود ۱۰ درصد گاز دی اکسید کربن و درصد باقیمانده به گازهای نیتروزن و مونوکسید کربن تعلق دارد.

مجله اینترنتی تحلیلک