در ادامه مطلب قبل به بررسی آفت های گیاهان بنفشه آفریقایی می پردازیم.

کنه سیکلامن و ویروس

کنه نوعی حشره است که باعث می شود مرکز گیاه حالت کلمی شکل پیدا کند و رشد گیاه متوقف شود. تشخیص اینکه آیا بوته مبتلا به کنه است یا خیر بسیار مهم است. معمولا با سفت شدن تاج بنفشه، همه به کنه سیکلامن و بعد هم بیماری ویروسی اشاره می کنند، اما همیشه اینگونه نیست.

اولین دلیل سفت شدن مرکز گیاه که ۹۰ درصد مواقع اتفاق می افتد نور نامناسب است، نور زیاد برای ارقامی که به نور حساسیت دارند این مشکل را به وجود می آورد و فقط هم مخصوص گیاهان برگ ابلق نیست. بلکه گیاهان برگ سبز هم به آن دچار می شوند.

از عوارض آن سفت شدن مرکز گیاه، توقف رشد و سفت و کلمی شدن تدریجی از مرکز به بیرون گیاه است. به این عارضه اصطلاحا extra lighting گفته می شود.

دومین دلیل تغذیه نامناسب است که معمولا در اثر درست مصرف نکردن کود به وجود می آید و عوارض آن دقیقا مانند بالا است و اصطلاحا extra feeding گفته می شود. این عارضه در مواقعی که از کودهای نامناسب یا متفرقه استفاده کنید هم ممکن است به وجود آید.

دلایل بالا جزو مشکلات فیزیکی محسوب می شوند و با اصلاح وضعیت نور و تغذیه معمولا بعد از یک ماه گیاه به حالت اول برمی گردد. اگر شرایط اصلاح نشود بعد از یک ماه ممکن است سایر گیاهان هم این علایم را نشان بدهند.

سفت و کلمی شدن مرکز گیاه

برای اطمینان از اینکه بوته بنفشه آفریقایی به کنه مبتلا شده یا مشکل فیزیکی دارد، باید گیاه را قرنطینه کرد و شرایط کنترل شده ای را برایش در نظر گرفت.

در مشکل فیزیکی عموما یک یا دو گیاه که از یک واریته هستند درگیر می شوند که می تواند نشانه حساسیت آن واریته به نور و مقادیر بالای کود باشد. در مورد کنه سیکلامن بعد از سفت شدن و کلمی شدن مرکز گیاه معمولا رنگ مرکز تغییر کرده و به سمت زرد یا قهوه ای شدن پیش می رود.

در مورد کسانی که بنفشه را در خانه و به اصطلاح لای پر قو بزرگ می کنند، کنه سیکلامن خودش به راحتی به بنفشه منتقل نمی شود و معمولا توسط آفت های دیگر خصوصا تریپس به گیاهان منتقل می شود. پس در صورتی که سابقه تریپس داشته باشید احتمال آن می رود که به کنه دچار شوید. رعایت موارد بهداشتی، حذف تریپس ها و تمام گل ها و غنچه های آلوده خیلی مهم است.

از سوی دیگر کنه معمولا قارچ بوتریتیس را هم با خودش حمل می کند و در مرکز گیاه که به هم پیچیده شده اثر حمله بوتریتیس هم دیده می شود. اما در نهایت دلیل چهارم سفت شدن مرکز گیاه ویروس است که بسیار نادر است .

ویروس ها آنقدر سریع پیشرفت می کنند که طی مدت کوتاهی تمام گیاهان را از بین می برند. تنها راه تشخیص آن نیز چک کردن بافت گیاه در زیر میکروسکوپ و گرفتن نمونه جهت کشت است. البته صحیح تر این است که وقتی با چنین مشکلی مواجه می شویم گیاه را قرنطینه کنیم چون ما بدون انجام آزمایش نمی توانیم بگوییم که این گیاه صد در صد کنه یا ویروس دارد اما برای احتیاط گیاه را جدا می کنیم و در محل قرنطینه با نور ملایم و کود دهی ملایم تر نگهداری می کنیم. اگر ویروس و کنه باشد که بعد از مدتی گیاه را از بین می برد البته ویروس واقعا نادر است. اگر هم مشکل فیزیولوژیکی باشد بعد از گذشته سه هفته الی یک ماه گیاه رفته رفته درست شده و مرکزش از هم باز می شود.

درمان کنه سیکلامن

اولین قدم قرنطینه کردن گیاه است. کنه ها خصوصا کنه سیکلامن به سرعت حرکت کرده و به سایر گیاهان منتقل می شود. (در صورتی که گیاهی کنه داشته باشد به سرعت در گیاهان دیگر هم دیده می شود این یکی از نشانه های کنه است که در دلایل فیزیولوژیک دیده نمی شود)

دومین قدم انجام تیمار آب گرم است. هر چند که روش درمانی به این طریق کمی سخت اما کارساز است. می توان مرکز گیاه را با تیمار آب ۴۵ درجه کاملا بهبود داد. آب را در دمای ۴۵ درجه ثابت نگه داشته تاج مشکل دار گیاه را به مدت ۱۵ دقیقه در این حالت تیمار می کنید. بعد از یک هفته مجددا تیمار را تکرار می کنید. در ۹۰ درصد موارد بیماری برطرف می شود.

راه دیگر استفاده از سموم مختلف کنه کش است اما مشکل اینجاست که سموم کنه کش بسیار بسیار خطرناک هستند.

برای این منظور ابتدا خاک گلدان های آلوده را عوض کنید، البته اگر ممکن است از گلدان جدید استفاده کنید یا گلدان های قبلی را با مایع ظرفشویی بشورید و با محلول وایتکس ضد عفونی کنید. ابرازها و دستان را ضد عفونی کنید و در حین استفاده مراقب باشید با گلدان های جدید یا خاک جدید تماس نداشته باشد.

توجه بفرمایید هدف این است از موجودی که با چشم دیده نمی شود حتی یک عدد هم منتقل نشود و باقی نماند. بعد از تعویض خاک همه گل ها چه جدید و چه قدیمی و همه گیاهان را سم پاشی کنید و این سم باید به خوبی به خاک برسد و با همان سم هم آبیاری انجام بدهید. دوره سم پاشی و تکرار مجدد آن را در فاصله زمانی توصیه شده با دقت انجام دهید.

سم آبامکتین یا avid پیشنهاد می شود. هنگام استفاده از ماسک و دستکش و سم پاشی در فضای باز از آن استفاده شود. برای حفظ بهداشت استند از محلول دتول (محلول ضد عفونی کننده سطوح) موجود در داروخانه ها برای تمیز کردن سطح طبقات آنها با دستمال آغشته به ترکیب محلول و آب استفاده کرده و در هر بار یا چند بار دوره آبیاری یک بار طبقات استند با آن ضد عفونی شود.

مراقبت های ویژه و نظارت کافی روی بوته های در دوره درمان مورد تاکید است.

راه حل درمان بیماری ویروسی

متاسفانه برای بیماری ویروسی درمانی وجود ندارد و قطعا سطل آشغال مطمئن ترین گزینه است. علاوه بر اینکه باید تمام ابزار آلات و لوازمی که به نحوی با گیاه در ارتباط بوده اند هم باید به شدت ضدعفونی شوند و مدت سه ماه در آن مکان نباید هیچ گیاهی را نگهداری کرد.

▪تریپس

‌نام علمی: THysanoptera

کلمه تریپس از دو کلمه (Thysano ) به معنی ریشک و (petera ) به معنی بال است و این اشاره به این مطلب دارد که حاشیه بال های این حشرات دارای ریشک های بلندی است.

این حشرات در اغلب بخش های جهان وجود دارند که شبیه به پشه ریزی است که دارای رنگ زرد است. نرها به طول (۱-۹/۰ میلیمتر ) درازا دارند، درحالی که ماده ها طول بیشتری دارند و ۲/۱ میلی متر هستند. تخم های این حشرات با چشم غیر مسلح دیده نمی شوند. ‌روش های تشخیص این‌حشره بسیار ساده است اگر کاغذ سفیدی بر زیر گل یا برگ بگیریم و گل را تکان دهیم، حشرات بر روی آن ریخته می شوند.

بعلاوه معمولا بنفشه آفریقایی به طور خود به خود بذر تولید نمی کند و اگر گیاه شما کیسه بذر تولید کرد باید به وجود تریپس مشکوک شوید زیرا حشره با انتقال دانه گرده موجب بارور شدن بذرها می شود.

برای درمان می توانید از آب تنباکو به روش گفته شده استفاده کنید و یا از سموم حشره کش تماسی استفاده کنید و در هر صورت حتما تمام گلها و غنچه را حذف کنید.

مجله اینترنتی تحلیلک