بدون شک از فاکتورهای بسیار مهم پرورش هر گیاهی خاک و محیط کشت آن گیاه است که چندان توجه لازم به آن نمی شود.

خاک باید مناسب با نوع گیاه مورد نظر باشد. لذا آشنایی با انواع خاک و بستر مورد استفاده، ما را در بهبود کیفیت محصول کمک می نماید که به طور مفصل در مورد آن صحبت می کنیم.

خاک بنفشه آفریقایی

نکته بسیار مهم آن است که خاک مورد استفاده برای بنفشه آفریقایی باید استریل بوده و فاقد قارچ، باکتری و حشرات آسیب رسان باشد. به همین دلیل بهتر است خاک را از جای معتبر تهیه کرد و یا اینکه خودتان مواد آن را تهیه و ترکیب نمایید.

در حال حاضر چند برند معتبر در زمینه بنفشه آفریقایی به صورت تخصصی فعال هستند و محصولات مربوطه اعم از خاک، کود، آفت کش و گل بنفشه را با کیفیت قابل اطمینان عرضه می کنند. توجه کنید که روی خاک و کود بنفشه آفریقایی حتما باید قید شود که این محصول مخصوص بنفشه آفریقایی است. در مورد برندهای خارجی، کلمه soil به معنی خاک نباید در ترکیبات بستری که تهیه می کنید وجود داشته باشد زیرا منظور خاک باغچه است که به شدت نامناسب و آسیب رسان است.

بستر مناسب برای بنفشه آفریقایی ترکیبی از پیت و پرلیت و ورمیکولیت است.  در ادامه این مبحث مفصل توضیح می دهیم که هر یک از اجزای خاک بنفشه چیست.

پیت انتخاب شده نباید خیلی خرد و ریز باشد و از تخلخل خوبی برخوردار باشد. پیت نامناسب در هنگام آبیاری تمایل به حالت لجنی شدن دارد و باعث خفگی و جلوگیری از رسیدن اکسیژن به ریشه می شود. بر حسب اینکه گیاه در چه دوره سنی به سر می برد معمولا ترکیب پیت و پرلیت و ورمیکولیت را مختلف می گیرند. نسبت های ترکیب این مواد را در ادامه توضیح خواهیم داد.

علت اضافه کردن پرلیت ایجاد تخلخل بیشتر و جذب و ماندگاری رطوبت در خاک است و علت اضافه کردن ورمیکولیت جذب آب بیشتر، تبادل بونی و تامین برخی عناصر مورد نیاز گیاه است.

بهترین دانه بندی برای پرلیت بین ۱ تا ۳ میلیمیتر است. بعضی از تولیدکنندگان حرفه ای و صاحب نظر تنها از پرلیت برای کاشت استفاده می کنند که نتایج، بسیار مثمر ثمر بوده است. البته آنها با نگاه تخصصی که نسبت به خاک دارند از بهترین و مناسب ترین پرلیت برای این امر استفاده می کنند. ولی آنچه به صورت عمومی استفاده می شود ترکیب پیت و پرلیت است. در صورتی که خاک بسیار متراکم باشد رشد ریشه به کندی صورت می گیرد و اغلب گیاه تمایل به پاجوش پیدا می کند.

PH مناسب برای خاک بنفشه آفریقایی بین ۵.۸ تا ۶.۲ است. در صورتی که اگر PH خاک پایین تر (اسیدی) و یا بالاتر (قلیایی) باشد، ریشه قادر نخواهد بود مواد مغذی لازم برای گیاه را جذب کند. در بعضی مواقع رنگ پریدگی برگ ها (در صورتی که همه شرایط از قبیل نور و تغذیه مناسب باشد) به دلیل نامناسب بودن PH خاک است، چون به دلیل نامناسب بودن PH خاک (با وجود نور مناسب و مواد مغذی) ریشه توانایی جذب را نخواهند داشت. به طور مثال قلیایی بودن بیش از حد خاک باعث کمبود آهن و اسیدی بودن آن موجب فقر فسفر خواهد شد.

▪پیت ماس

در قسمت‌هایی از قاره سبز، مانند کشور استونی و همین طور کشور کانادا این پیت از نوعی خزه خاص به نام اسفاگنوم Sphagnum به دست می‌آید. در پیت حاصل از خزه اسفاگنوم نوعی ضدقارچ طبیعی وجود دارد که می‌تواند از بیماری مرگ گیاهچه جلوگیری کند.

از آنجا که این لایه کلا از لاشه گیاهی و جانوری تشکیل می شود برای همین سرشار از عناصری است که در بافت گیاهان به کار می رود مانند فسفر، پتاسیم و نیتروژن. لذا به عنوان یک مکمل کود گیاهی (در واقع از نظر ترکیبات قابل مقایسه با کود حیوانی) به کار برده می شود و به دلیل تجزیه‌های طولانی مدت آلودگی‌های محیطی بسیار کمتری دارد و با اعمال مختلفی می توان آن را ضدعفونی کرد.

پیت‌ماس‌ها در رنگ ها، جنس‌ها و بافت های مختلفی رده‌بندی می شوند. اغلب پیت‌ماس‌ها دارای وزن کمی هستند و تا ۲۰ برابر وزن خود آب جذب می کنند ولی سرعت از دست دادن آب نیز در آن ها زیاد است. اما ظرفیت نگهداشت آب و مواد غذایی قابل قبولی دارند.

▪پرلیت

در واقع یک ماده معدنی است و ارزش تغذیه ای نداشته و فقط برای افزایش تخلخل خاک به آن اضافه می شود و در ابعاد و اندازه های مختلف به فروش می رسد.

▪ورمیکولیت

ورمیکولیت یکی از افزودنی هایی است که برای بهبود خاک به کار می رود. سبکی وزن، آن را برای استفاده در محیط کشت گیاهان گلدانی مناسب می سازد. یک خاک معدنی ثانویه است که به طور طبیعی منجر به آزاد شدن منیزیم و جذب مقادیر زیادی پتاسیم و آمونیوم می شود.

به علت بالا بودن ظرفیت نگهداشت آب و عناصر غذایی و تهویه خوب، ماده مناسبی برای محیط کشت بدون خاک است.

ورمیکولیت ﺑﺎﻋﺚ ﺳﺒﮑﯽ ﺧﺎﮎ ﻣﯽ ﺷﻮﺩ ﻭﻟﯽ ﺑﺮﻋﮑﺲ ﭘﺮﻟﯿﺖ ﻭ ﻟﯿﮑﺎ ﺩارای ﻋﻨﺎﺻﺮ ﻏﺬﺍیی ﺧﺎﺹ مانند ﻣﻨﯿﺰﯾﻢ – ﭘﺘﺎﺳﯿﻢ – ﺁﻫﻦ – ﻣﻨﮕﻨﺰ و ﮐﻠﺴﯿﻢ است.

همچنین ﺗﺎﺛﯿﺮ ﺑﻪ ﺳﺰﺍﯾﯽ ﺩﺭ ﺍﻓﺰﺍﯾﺶ ﺳﺮﻋﺖ ﺟﻮﺍﻧﻪ ﺯﺩﻥ ﻭ ﺭﺷﺪ ﮔﯿﺎﻫﺎﻥ دارد و به ﺣﻔﻆ ﺭﻃﻮﺑﺖ ﺑﯿﺸﺘﺮ کمک می کند. نکته قابل توجه این است که می توان ورمیکولیت را از ترکیب خاک حذف کرد و فقط از ترکیب پرلیت و پیت ماس با درصد ۵۰_۵۰ استفاده کرد که در این صورت هم نتیجه قابل قبول است.

انواع ترکیب خاک بنفشه آفریقایی بر اساس فرمول های بین المللی

ترکیب کلاسیک (مناسب آبیاری فتیله ای)

۱ پیمانه پرلیت
۱ پیمانه ورمیکولیت
۱ پیمانه پیت

ترکیب استاندارد (آبیاری زیر گلدانی)

۲ پیمانه پیت ماس
۲ پیمانه پرلیت
۱ پیمانه ورمیکولیت

ترکیب fisher (آبیاری زیر گلدانی)

این فرمول در کانادا توسط پرورش دهنده های حرفه ای که در مسابقات مقام می آورند استفاده می شود.

۲ لیتر خاک هوموس دار استریل شده
۲ لیتر ورمیکولیت
۲ لیتر پرلیت
۲ لیتر ذغال چوب خرد شده
۸ لیتر پیت ماس
۴ لیتر آب

مواد شیمیایی زیر با مواد بالا مخلوط می شوند:

۲۵۰ میل پودر استخوان
۲۵۰ میل دولومیت
۱۵ میل قارچ کش ( مثلا قارچ کش کاربندازیم)

مجله اینترنتی تحلیلک