تکمیلی مبحث نور در پرورش بنفشه آفریقایی

درست است که زادگاه بنفشه آفریقایی در شرق آفریقا نزدیک به منطقه استوایی و گرمسیری است، اما آن ها در صخره هایی نزدیک آب و زیر سایبانی از درختان قرار دارند، بنابراین در فضای باز و در معرض نور خورشید به طور مستقیم قرار نمی گیرند. نکته دیگر اینکه در مناطق استوایی طول روز و شب یکسان است بنابراین طی ۲۴ ساعت بنفشه آفریقایی به طور متناوب به نور و تاریکی احتیاج دارد.

با توجه به آنچه گفته شد در تابستان، بنفشه آفریقایی به نور درخشان نیازمند است نه نور مستقیم آفتاب و بر عکس. چنانچه بنفشه آفریقایی در تابستان در معرض نور مستقیم آفتاب قرار گیرد برگ های جوانش رنگ پریده و ضخیم شده و می سوزند و نهایتا گیاه می میرد.

راه ساده ای که برای تخمین شدت نور مناسب وجود دارد این است که دست خود را بین نور خورشید و گیاه قرار دهید و به سایه دستتان روی گیاه توجه کنید. اگر سایه دستتان کامل بود نور خورشید خیلی قوی است و شدت آن زیاد است. در این شرایط جای گلدان را عوض کنید و به محل دیگری ببرید که کمتر در معرض تابش شدید نور باشد، اما اگر سایه دستتان کاملا به وضوح دیده نشود، شدت نور مناسب است.

در مدار شمالی که در زمستان شدت نور خورشید کم می شود می توان به طور مستقیم بنفشه آفریقایی را در معرض نور خورشید قرار داد. در واقع در آنجا شدت نور آنقدر کم است که گیاه قادر به گل دهی نیست. در این شرایط گفته می شود که بنفشه آفریقایی در استراحت است. می توان در این مناطق کاهش شدت و زمان نور خورشید را با استفاده از نور مصنوعی جبران کرد که در زیر شرح داده می شود.

شرایط نگه داری بنفشه آفریقایی در خانه (نور طبیعی)

در ابتدا باید گفت که تعریف نور مناسب برای انسان با گیاه فرق دارد. به این صورت که نور اتاقی که از نظر ما روشن و مناسب است ممکن است برای گیاهان تاریک باشد. پس اگر چه میز وسط اتاق جایی مناسب برای گذاشتن گلدان های بنفشه آفریقایی به نظر می رسد تا از دیدن گل های زیبای آن لذت ببریم، اما در واقع اصلا جای مناسبی برای نگهداری بنفشه آفریقایی نیست به طوری که اگر بیش از یک هفته گلدان بنفشه آفریقایی خود را روی میز وسط اتاق قرار دهیم گل و برگش کم رنگ شده، برخی از گل هایش از بین می روند، رویش غنچه ها متوقف شده و گل زیبایی خود را از دست می دهد. بخاطر داشته باشید که وقتی گیاهی حدود ۶۰ سانتی متر از پنجره دور می شود، شدت نور روی آن حدود ۵۰ درصد کاهش می یابد.

بنابراین به طور کلی بنفشه آفریقایی باید نزدیک پنجره باشد به جز شرایط زیر:

قابل ذکر است که نور صبح زود و یا اوایل غروب تاثیر چندانی در رشد بنفشه آفریقایی ندارد. بنفشه آفریقایی را می توانید پشت پنجره های شرقی و غربی در تمام سال بگذارید. پنجره های جنوبی یا هر پنجره ای که تابش آفتاب تابستانی را به طور کامل منتقل کند مکان های مناسبی برای نگهداری بنفشه آفریقایی نیستند، مگر آنکه مثلا توسط درختی که مقابل پنجره قرار دارد نورشان تعدیل شود و یا پرده توری نسبتا ضخیمی جلوی پنجره بین شیشه و گیاه آویزان شود و یا آن که در ساعات پُر تابش تابستانی، گلدان دورتر از پنجره گذاشته شود و در ساعاتی که از شدت تابش نور کاسته می شود گلدان به جای اولیه بر گردانده شود.

در زمستان (برخلاف تابستان) پنجره های جنوبی محل مناسبی برای نگهداری بنفشه آفریقایی است، چرا که شدت نور خورشید در حد قابل توجهی کم می شود. در تابستان پنجره های شمالی محل مناسبی برای بنفشه آفریقایی است اما این پنجره ها برای زمستان مناسب نیستند، چرا که سرد تر بوده و در این فصل نور کمتری نسبت به پنجره های جنوبی دارند.

چنانچه بنفشه کنار پنجره نگهداری می شود باید گلدان هر روز قدری چرخانده شود تا همه برگ ها به نوبت در معرض تابش نور قرار گیرند. در غیر این صورت، برگ ها به سمت پنجره خم شده و زیبایی و تقارن گیاه از بین می رود.

پرورش زیر نور مصنوعی

برای پرورش بنفشه آفریقایی زیر نور مصنوعی عموما از استند استفاده می شود. استندها می توانند از جنس چوب و یا فلز تهیه شوند، نکته مهم رعایت فاصله طبقات استند است. سپس زیر هر طبقه از استند از نوار نور مصنوعی مورد نظر استفاده می کنند و با تایمر و آداپتور، زمان و شدت نور تنظیم می شود.

بیشتر گونه های بنفشه آفریقایی هر گاه نور کافی و مناسب دریافت کنند تمام سال گل می دهند و این اتفاق جز با استفاده از نور مصنوعی به دست نمی آید. بهترین منبع نور مصنوعی لامپ های فلوروسنت است که به طور کلی به دو دسته سفید گرم و سفید سرد تقسیم می شوند.

لامپ های جدیدی این روزها وارد بازار شده اند که برای پرورش بنفشه آفریقایی مناسب هستند، مثل لامپ های ال ای دی و اس ام دی که البته نوع خاصی از آنها برای پرورش بنفشه آفریقایی مناسب است.

انواع لامپ های فلورسنت لوله ای

مهتابی (daylight)
آفتابی (warm white)
سفید سرد (cool white)

تجربه نشان داده است که استفاده از یک لامپ فلورسنت لوله ای آفتابی و یک لامپ فلوروسنت لوله ای مهتابی که به فاصله ۲۰ تا ۳۰ سانتی متری به طور موازی با یکدیگر نصب شده باشند، تاثیر خوبی در رشد بنفشه آفریقایی دارد. البته لامپ های فلوروسنتی هم وجود دارند که در کشاورزی به کار می روند که وقتی روشن می شوند پرتو آن ها به رنگ صورتی و یا آبی دیده می شود. گرچه که استفاده از این لامپ ها رشد گیاهان را تسریع می کند، ولی با توجه به قیمت بالای آن ها، برای افراد آماتور توصیه نمی شود.

استفاده از لامپ های رشته ای که اغلب در خانه ها  استفاده می شد (از آنجا که حرارت زیادی تولید می کنند و طیف نوری مناسبی برای پرورش بنفشه آفریقایی ندارند) توصیه نمی شوند. از لامپ های کم مصرف و زیر کابینتی در صورتی که منبع نوری مناسبی در دسترس نباشد می توان استفاده کرد، این لامپ ها حرارت زیادی تولید نمی کنند ولی طیف نوری مناسبی هم برای پرورش بنفشه آفریقایی ندارند.

فاصله از منبع نور

به طور کلی بهترین فاصله بین منبع لامپ فلورسنت لوله ای و گیاه بهتر است حدود ۲۵ سانتی متر باشد. اما این برای همه گونه های بنفشه آفریقایی یکسان نیست.

مناسب ترین فاصله باید به طور تجربی و با دقت و توجه نسبت به تغییرات احتمالی  گیاه در رابطه با فاصله اش از منبع نور به دست آید. بنفشه آفریقایی خود به شما می گوید که فاصله اش تا منبع نور و جایگاهش زیر لامپ مناسب است یا خیر!

اگر گیاه نزدیک به منبع نور باشد، برگ ها به طرف پایین گلدان متمایل می شوند و رنگ سبزشان کم رنگ می شود و تاج آن ها ضخیم و سفت می شود و برگ های ابلق به طور یک دست سبز می شوند.

اگر نور کافی نباشد دمبرگ ها بلند شده و برگ ها به سمت بالا و منبع نور کشیده می شوند و رشد گیاه کند می شود. در نور مناسب برگ ها در بیشتر گونه ها به طور افقی قرار می گیرند.

توجه کنید که شدت نور در قسمت های مختلف زیر لامپ فلوروسنت لوله ای متفاوت است. زیر مرکز آن، بیشترین و زیر دو طرف لامپ، کمترین شدت نور را دارد.

برای رشد مناسب بنفشه آفریقایی، لامپ باید به مدت ۸ تا ۱۴ ساعت و در مورد برخی از گونه ها تا ۱۶ ساعت روشن باشد.

بنفشه آفریقایی که زیر نور مصنوعی پرورش پیدا می کند باید حداقل ۸ ساعت در شبانه روز در تاریکی کامل قرار گیرد. چرا که برخی فرایند های بیوشیمیایی گیاه در تاریکی و بعضی فعل و انفعالات در روشنایی انجام می شود که این دو مکمل یکدیگرند.

برای برقراری نظم و ثبات دوره روشنایی و تاریکی از تایمر استفاده کنید تا در ساعت خاصی لامپ ها به صورت اتوماتیک روشن شده و در ساعت خاصی خاموش شوند. استفاده از تایمر این امتیاز را هم دارد که شما با خیال آسوده می توانید از خانه خارج شوید.

ظهور حلقه دودی شکلی در طرفین لامپ لوله ای نشانه زمان تعویض آن لامپ با لامپ نو است که حدودا یکسال پس از استفاده از آن دیده می شود. برای تعویض لامپ فلوروسنت لوله ای، ابتدا یکی از لامپ ها را نو کنید و پس از یک یا دو هفته دیگر لامپ دومی را تعویض کنید. این کار به این دلیل است که لامپ لوله ای در چند روز اول استفاده، نوری با شدت زیاد از خود ساطع می کند، پس اگر به طور همزمان هر دو لامپ تعویض شوند، علایم پر نوری در بنفشه های زیر آن ها بروز می کند.

مجله اینترنتی تحلیلک