مجله اینترنتی تحلیلک

سه شنبه/ 4 اردیبهشت / 1403
Search
Close this search box.
اعمال ماه صفر

اعمال ماه صفر

صَفَر، صفرالمظفّر یا صفرالخیر دومین ماه قمری است. صفر به معنی تهی و خالی است. دلیل نامگذاری آن است که در این ماه بازارهایى در یمن به پا می‌شد که آنرا صفرى می‌گفتند و از آنجا آذوقه می‌گرفتند و هر که به بازار نمی‌رسید از گرسنگى هلاک می‌شد.

همراهان عزیز مجله اینترنتی تحلیلک؛ میخواهیم در این مطلب با اعمال ماه صفر بیشتر آشنا شویم.

اعمال ماه صفر

راه رفع نحوست ماه صفر

آگاه باش که این ماه معروف به نُحوست و بدیمنی است و برای رفع نحوست ماه صفر و بدیمنی آن چیزی بهتر از صدقه دادن و خواندن ادعیه و دعاهای پناه‌دهنده به خدا نیست و اگر کسی بخواهد از بلاهای نازله این ماه محفوظ بماند، چنان‌که محدّث فیض و غیر او فرموده‌اند؛ هر روز «ده مرتبه» بخواند:

یَا شَدِیدَ الْقُوىٰ وَ یَا شَدِیدَ الْمِحالِ، یَا عَزِیزُ یَا عَزِیزُ یَا عَزِیزُ، ذَلَّتْ بِعَظَمَتِکَ جَمِیعُ خَلْقِکَ فَاکْفِنِى شَرَّ خَلْقِکَ، یَا مُحْسِنُ یَا مُجْمِلُ یَا مُنْعِمُ یَا مُفْضِلُ، یَا لَاإِلٰهَ إِلّا أَنْتَ سُبْحانَکَ إِنِّى کُنْتُ مِنَ الظَّالِمِینَ فَاسْتَجَبْنا لَهُ وَنَجَّیْناهُ مِنَ الْغَمِّ وَکَذٰلِکَ نُنْجِى الْمُؤْمِنِینَ، وَصَلَّى اللّٰهُ عَلىٰ مُحَمَّدٍ وَآلِهِ الطَّیِّبِینَ الطَّاهِرِینَ.

ای سخت نیرو و سخت کیفر، ای عزیز، ای عزیز، ای عزیز، همه آفریدگانت در برابر عظمتت خوار گشته، مرا از شر آفریدگانت کفایت کن، ای نیکوکار، ای زیباکار، ای نعمت‌بخش، ای افزون‌کننده، ای که معبودی جز تو نیست، منزّهی تو، من از ستمکارانم، پس دعایش را مستجاب کردیم و او را [اشاره به رهایی حضرت یونس از دل ماهی] از اندوه نجات دادیم و این‌چنین مؤمنان را نجات می‌دهیم، درود خدا بر محمّد و خاندان پاک و پاکیزه‌اش.

اعمال ماه صفر

دعای رویت ماه صفر هنگام استهلال

سید ابن طاووس برای هلال این ماه دعایی روایت کرده:

الدُّعَاءُ فِی صَفَرٍ تَقُولُ عِنْدَ اسْتِهْلَالِهِ

هنگام استهلال ماه صفر بگو:

اللَّهُمَّ أَنْتَ اللَّهُ الْعَلِیمُ الْخَالِقُ الرَّازِقُ وَ أَنْتَ اللَّهُ الْقَدِیرُ الْمُقْتَدِرُ الْقَادِرُ

خداوندا، تو خداى آگاه، آفریننده و روزى‌رسان هستى و تو خداى توانا مقتدر و توانمندى،

 أَسْأَلُکَ أَنْ تُصَلِّیَ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ عَلَى آلِ مُحَمَّدٍ وَ أَنْ تُعَرِّفَنَا بَرَکَهَ هَذَا الشَّهْرِ وَ یُمْنَهُ

از تو درخواست مى‌کنم که بر محمد و آل محمد درود فرستى و ما را با برکت و خجستگى این ماه آشنا گردانى

وَ تَرْزُقَنَا خَیْرَهُ وَ تَصْرِفَ عَنَّا شَرَّهُ وَ تَجْعَلَنَا فِیهِ مِنَ الْفَائِزِینَ یَا أَرْحَمَ الرَّاحِمِینَ

و خیر آن را به ما روزى کنى و از شرّ آن باز دارى و ما را از رستگاران در آن قرار دهى، اى مهربان‌ترین مهربانان.

 اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ عَلَى آلِ مُحَمَّدٍ وَ اجْعَلْنِی أَکْثَرَ الْعَالَمِینَ قَدْراً وَ أَبْسَطَهُمْ عِلْماً وَ أَعَزَّهُمْ عِنْدَکَ مَقَاماً وَ أَکْرَمَهُمْ لَدَیْکَ جَاهاً

خداوندا، بر محمد و آل محمد درود فرست و مرا در نزد خود بلندمرتبه‌ترین، دانشمندترین، سرفرازترین، آبرومندترین و برترین همه‌ى جهانیان قرار ده،

کَمَا خَلَقْتَ آدَمَ ع مِنْ تُرَابٍ وَ نَفَخْتَ فِیهِ مِنْ رُوحِکَ وَ أَسْجَدْتَ لَهُ مَلَائِکَتَکَ

همان گونه که حضرت آدم-سلام بر او-را از خاک آفریدى و از روح خود در او دمیدى و به فرشتگان دستور دادى تا در برابر او سجده کنند

وَ عَلَّمْتَهُ الْأَسْمَاءَ کُلَّهَا وَ جَعَلْتَهُ خَلِیفَهً فِی أَرْضِکَ

و همه‌ى نام‌هایت را به او آموختى و جانشین خود در زمین قرار دادى

وَ سَخَّرْتَ لَهُ مَا فِی السَّمَاوَاتِ وَ مَا فِی الْأَرْضِ جَمِیعاً مِنْکَ وَ کَرَّمْتَ ذُرِّیَّتَهُ وَ فَضَّلْتَهُمْ عَلَى الْعَالَمِینَ

و همه‌ى آنچه را که در آسمان‌ها و زمین است، مسخر و رام او گردانیدى و فرزندان او را گرامى داشته و بر جهانیان برترى دادى.

اللَّهُمَّ لَکَ الْحَمْدُ وَ مِنْکَ النَّعْمَاءُ وَ لَکَ الشُّکْرُ دَائِماً

خدایا، ستایش تو را است و نعمت از تو است و سپاس جاودانه تو را،

یَا لَطِیفاً بِعِبَادِهِ الْمُؤْمِنِینَ یَا سَمِیعَ الدُّعَاءِ ارْحَمْ وَ اسْتَجِبْ

اى کسى که به بندگان مؤمن لطف دارى، اى شنواى دعا، بر من رحم آر و دعایم را مستجاب کن؛

 فَإِنَّکَ تَعْلَمُ وَ لَا أَعْلَمُ وَ تَقْدِرُ وَ لَا أَقْدِرُ وَ أَنْتَ عَلَّامُ الْغُیُوبِ

زیرا تو مى‌دانى و من نمى‌دانم و تو مى‌توانى و من نمى‌توانم و تو از همه‌ى نهانى‌ها آگاهى،

 فَاجْعَلْ قَلْبِی وَ عَزْمِی وَ هِمَّتِی [وَ نِیَّتِی‏] وَفْقَ [وقف‏] مَشِیَّتِکَ وَ أَسِیرَ أَمْرِکَ

پس دل، تصمیم و همت [نیّت] مرا موافق [وقف] خواست خود و اسیر خویش بگردان.

 اللَّهُمَّ إِنِّی لَا أَقْدِرُ أَنْ أَسْأَلَکَ إِلَّا بِإِذْنِکَ وَ لَا أَقْدِرُ إِلَّا أَسْأَلُکَ بَعْدَ إِذْنِکَ خَوْفاً مِنْ إِعْرَاضِکَ وَ غَضَبِکَ

خدایا، من جز به اذن تو نمى‌توانم چیزى از تو بخواهم و بعد از اذن تو نمى‌توانم از تو نخواهم، زیرا از روى برگرداندن و خشم تو بیم دارم؛

 فَکُنْ حَسْبِی یَا مَنْ هُوَ الْحَسْبُ وَ الْوَکِیلُ وَ النَّصِیرُ

پس خود براى من بس باش، اى کسى که کافى و کارگزار و یاور من هستى.

 اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ عَلَى آلِ مُحَمَّدٍ وَ عَلَى جَمِیعِ مَلَائِکَتِکَ الْمُقَرَّبِینَ وَ أَنْبِیَائِکَ [وَ] الْمُرْسَلِینَ وَ عِبَادِکَ الصَّالِحِینَ یَا أَرْحَمَ الرَّاحِمِینَ

خداوندا، بر محمد و آل محمد و بر همه‌ى فرشتگان مقرب و پیامبران مرسل و بندگان شایسته‌ات درود فرست اى مهربان‌ترین مهربانان،

یَا جَالِیَ الْأَحْزَانِ یَا مُوَسِّعَ الضِّیقِ یَا مَنْ هُوَ أَوْلَى بِخَلْقِهِ مِنْ أَنْفُسِهِمْ

اى برطرف‌کننده‌ى اندوه‌ها، اى گسترنده‌ى تنگناها، اى کسى که از خود آفریده‌ها به آن‌ها سزاوارتر هستى،

وَ یَا فَاطِرَ تِلْکَ الْأَنْفُسِ أَنْفُساً وَ مُلْهِمَهَا فُجُورَهَا وَ التَّقْوَى نَزَلَ بِی یَا فَارِجَ الْهَمِّ هَمٌّ ضِقْتُ بِهِ ذَرْعاً

اى آفریننده‌ى جان‌ها به صورت جان و الهام‌کننده‌ى بدى و تقوا به آن، اى گشاینده‌ى اندوه، اندوهى بر من فرود آمده است که نمى‌توانم در برابر آن ایستادگى کنم

وَ صَدْراً حَتَّى خَشِیتُ أَنْ یَکُونَ عَرَضَتْ فِتْنَهٌ

و سینه‌ام در اثر آن به تنگ آمده است، به حدى که مى‌ترسم فتنه‌اى بر من عارض شده باشد.

 یَا اللَّهُ فَبِذِکْرِکَ‏ (تَطْمَئِنُّ الْقُلُوبُ‏) صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ عَلَى آلِ مُحَمَّدٍ وَ قَلِّبْ قَلْبِی مِنَ الْهُمُومِ إِلَى الرَّوْحِ وَ الدَّعَهِ

اى خدایى که دل‌ها با یاد تو آرام مى‌گیرد، بر محمد و آل محمد درود فرست و دل مرا از اندوه‌ها نجات ده و به سوى آسایش و آسودگى انتقال ده

 وَ لَا تَشْغَلْنِی عَنْ ذِکْرِکَ بِتَرْکِکَ مَا بِی مِنَ الْهُمُومِ إِنِّی إِلَیْکَ مُتَضَرِّعٌ

و مرا با غم‌هایم تنها مگذار تا مبادا از یادت بازمانم، من به درگاه تو تضرع مى‌کنم.

 أَسْأَلُکَ بِاسْمِکَ الَّذِی لَا یُوصَفُ إِلَّا بِالْمَعْنَى بِکِتْمَانِکَ عن [فِی‏] غُیُوبِکَ ذِی النُّورِ

به آن اسم تو که با معنا توصیف مى‌شود و آن را در غیب پوشیده‌اى و داراى نور است،

 وَ أَنْ تُجْلِیَ بِحَقِّهِ أَحْزَانِی وَ تَشْرَحَ بِهِ صَدْرِی بِکُشُوطِ الْهَمِّ یَا کَرِیم

از تو خواستارم به حق آن اندوه‌هاى مرا بزدایى و با کنار زدن دلتنگى دلم را بگشایى، اى کریم.

اعمال ماه صفر

روز اول ماه صفر

در سال سی‌ و هفتم [در این روز] جنگ صفین درگرفت و در این روز در سال شصت‌ و یکم به قولی سر مبارک حضرت سیدالشهدا علیه السلام را وارد دمشق کردند و بنی‌امیه آن روز را عید قرار دادند و آن روزی است که در آن غصّه‌ها تازه می‌شود.

کانَتْ مآتِمُ بِالْعِراقِ تَعُدُّها
أمَوِیَّهٌ بِالشَّامِ مِنْ أَعْیادِها

در عراق ماتم‌هایی بود که آن را به حساب آوردند
بنی‌امیه در شام از عیدهای خود

و در این روز و به قولى در روز سوم، در سال صد و بیست‌ و یک زیدبن‌على شهید شد.

اعمال ماه صفر

اعمال روز سوم ماه صفر

سید ابن طاووس از کتاب‌های اصحاب ما امامیه نقل کرده است: که در این روز خواندن دو رکعت نماز مستحب است که در رکعت اول سوره‌های «حَمد» و «اِنّا فَتَحنا» و در رکعت دوم سوره‌های «حَمد» و «توحید» خوانده و پس از سلام «صد مرتبه» صلوات و «صد مرتبه»«اللّٰهُمَّ الْعَنْ آلَ أَبِی سُفْیانَ»و «صد مرتبه» استغفار بگوید، آنگاه حاجت خود را بخواهد.

اعمال ماه صفر

اعمال روز هفتم ماه صفر

به قول شهید و کفعمی و دیگران و از طرفی به قول شیخ کلینی و شیخ طوسی در روز بیست‌وهشتم در سال پنجاهم شهادت حضرت مجتبی علیه‌السلام واقع شد. [و در این روز در سال ۱۲۸ ولادت حضرت موسی‌بن‌جعفر علیه‌السلام در «ابوا» (منزلی بین مکه و مدینه) اتفاق افتاد.

اعمال ماه صفر

اعمال روز اربعین

روز بیستم که روز اربعین و به قول شیخ مفید و شیخ طوسی، روز بازگشت خانواده حضرت حسین علیه‌السلام از شام به مدینه و روز ورود جابر بن عبدالله انصاری به کربلا برای زیارت امام حسین علیه‌السلام است و جابر نخستین زائر آن حضرت پس از شهادت ایشان است و زیارت حضرت سید الشهدا در این روز مستحب است.

از امام حسن عسکری علیه‌السلام روایت شده است که فرمودند:
نشانه‌های مؤمن پنج چیز است: خواندن پنجاه‌ویک رکعت نمازهای واجب و نافله در شب‌وروز، زیارت اربعین، انگشتر به دست راست کردن و در سجده پیشانی را بر خاک گذاشتن و بلند گفتن«بِسْمِ اللّٰهِ الرَّحْمٰنِ الرَّحِیمِ»؛ شیخ در کتاب «تهذیب» و «مصباح» «زیارت ویژه این روز» را از امام صادق علیه‌السلام نقل کرده که ما ان‌شاء‌الله در باب زیارات خواهیم آورد.

اعمال ماه صفر

روز بیست و هشتم ماه صفر

در چهل‌سالگی مبعوث به رسالت شد، سیزده سال در شهر مکه مردم را به خداپرستی خواند، در سنّ پنجاه‌وسه سالگی به مدینه هجرت کرد و در سال دهم هجری از دنیا رفت؛ غسل و حنوطش را امیرالمؤمنین علیه السلام عهده‌دار بود و پس از غسل و کفن بر بدن مطهّرش نماز خواند، سپس اصحاب دسته‌دسته آمدند و بدون امام بر آن حضرت نماز خواندند، آنگاه امیرمؤمنان آن حضرت را در حجره طاهره، در همان نقطه‌ای که از دنیا رفته بود دفن کرد.
از اَنَس بن مالک روایت شده است: زمانی که از دفن پیامبر فارغ شدیم، حضرت فاطمه به‌سوی من آمد و گفت: چگونه جان‌ و روان شما همراهی کرد بر چهره پیامبر خدا خاک فرو ریزید، سپس گریست و فرمود:

یا أَبَتاهُ أَجابَ رَبّاً دَعاهُ‌
یا أَبَتاهُ مِنْ رَبِّهِ ما أَدْناهُ

پدرم، پروردگارت را که تو را فرا خواند پاسخ دادی
پدرم، چقدر به پروردگارت نزدیکی

چه زیبا سروده شده:
ای‌ دو جهان‌ زیرزمین‌ ازچه‌ای
خاک‌ نه ای‌ خاک‌نشین‌ ازچه‌ای
به روایت معتبر، آن بانوی بانوان، مُشتی از خاک پاک آن مرقد مطهّر را برگرفت و بَر دیدگان نهاد و فرمود:

 

مَاذا عَلَى الْمُشْتَمِّ تُرْبَهَ أَحْمَدٍ
أَنْ لَایَشَمَّ مَدَى الزَّمانِ غَوالِیا

 

بر بوینده خاک احمد چیست؟
اینکه تا پایان زمان عطرها را نبوید

 

صُبَّتْ عَلَیَّ مَصائِبٌ لَوْ أَنَّها
صُبَّتْ عَلَى الْأَیّامِ صِرْنَ لَیالِیا

 

بر من مصائبی فرود آمد که اگر آن‌ها
بر روزها آمده بود شب می‌شدند

 

شیخ یوسف شامی در کتاب «دُرُّ النظیم» نقل کرده است: که فاطمه زهرا این اشعار را در مرثیه پدر فرمود:

 

قُلْ لِلْمُغَیِّبِ تَحْتَ أَثوابِ الثَّرىٰ‌
إِنْ کُنْتَ تَسْمَعُ صَرْخَتِی وَنِدائِیا

به آن‌که در زیر توده‌های خاک پنهان شده بگو
اگر فریاد و صدای مرا می‌شنیدی

صُبَّتْ عَلَیَّ مَصائِبٌ لَوْ أَنَّها
صُبَّتْ عَلَى الْأَیَّامِ صِرْنَ لَیالِیا

بر من مصائبی فرو ریخت که اگر آن‌ها
بر روزها فرو ریخته بود شب می‌شدند

قَدْ کُنْتُ ذاتَ حِمىً بِظِلِّ مُحَمَّدٍ
لَا أَخْشَىٰ مِنْ ضَیْمٍ وَکانَ حِمىً‌لِیا

همانا من در سایه محمّد حمایتی داشتم
که از ستم نمی‌ترسیدم و او جورکش من بود

فَالْیَوْمَ أَخْضَعُ لِلذَّلِیلِ وَأَتَّقِی‌
ضَیْمِی وَأَدْفَعُ ظالِمِی بِرِدائِیا

اما امروز برای شخص پست تواضع کنم و از ستم
بر خود می‌پرهیزم و ستمگرم را با جامه‌ام دفع می‌کنم

فَإِذا بَکَتْ قُمْرِیَّهٌ فِی لَیْلِها
شَجَناً عَلىٰ غُصْنٍ بَکَیْتُ صَباحِیا

اگر قُمری به شبانگاهش گریه کند
من در روز از غصّه بر شاخساری بگریم

فَلَأَجْعَلَنَّ الْحُزْنَ بَعْدَکَ مُؤ نِسِی‌
وَلَأَجْعَلَنَّ الدَّمْعَ فِیکَ وِشاحِیا

اندوه را پس از تو مونسم قرار می‌دهم
و دانه‌های اشک را در هجر تو، گردنبند می‌کنم

اعمال ماه صفر

روز آخر ماه صفر

سال دویست‌ و سه و به قول شیخ طبرسی و ابن اثیر، شهادت حضرت رضا علیه‌السلام به سبب انگور زهرآلود واقع شد. در آن وقت سن مبارکش پنجاه و پنج سال بود و قبر شریفش در خانه حمید بن قحطبه در قریه سناباد در سرزمین طوس قرار گرفت که قبر هارون‌الرشید هم در آن خانه است.

 

بیشتر بخوانید:

 

مجله اینترنتی تحلیلک
0 0 رای ها
امتیازدهی به مقاله
اشتراک در
اطلاع از
0 نظرات
بازخورد (Feedback) های اینلاین
مشاهده همه دیدگاه ها
0
افکار شما را دوست داریم، لطفا نظر دهید.x