تشابه الاطراف

تکرار

تکرار یک حرف، حرکت، کلمه و یا جمله را می‌گویند به شکلی که باعث افزایش موسیقی کلام شود.

بیشتر بخوانید: تکرار و انواع آن

تشابه الاطراف

تشابه الاطراف

تشابه الاطراف یعنی لغتی در مصراع اول بیاید که در مصراع دوم تکرار شود. همچنین لغتی در مصراع دوم بیاید که در مصراع سوم تکرار شود، الی آخر.

مثال برای تشابه الاطراف:

ای ابر بهار، خار پرورده توست

ای خار، درون غنچه خون کرده توست

ای غنچه، عروس باد در پرده توست

ای باد صبا، این همه آورده توست

****

نکاتی را به عنوان پیش نیاز باید بدانیم.

واک و واج

کوچکترین جزء بسیط و مشخص و مفارق در زبان را واک می نامیم. مثال کلمه دَر مرکب از سه جزء است:
د، -َ، ر

هر یک از این سه جزء بسیط است و به اجزای کوچکتری تقسیم نمی شود و هریک از آنها یک واک نام دارد.

صامت و مصوت

واک های زبان به دو گروه تقسیم می شوند:

مصوت ها: صدادار هستند و به شش گروه تقسیم می شوند:

a آ a -ََ
i ای e َ-
u او o َ-

صامت ها: همان حروف بی صدا هستند، مانند: م – ب – س و…

هجا

ترکیبی از اصوات که با یک بار خروج هوا از نای ادا می شود. (معادل همان بخش در دوران دبستان)

مثال: ماه، سر

هجا در زبان فارسی مرکب از یک مصوت و یک یا دو یا سه صامت است.

بیشتر بخوانید: علم بدیع و انواع آن

عنصرالمعالی در بخش «در آیین و رسم شاعری» قابوسنامه می گوید:

و اگر شاعر باشی به وزن و قافیه تهی قناعت مکن. بی صناعتی و ترتیبی شعر مگوی که شعر راست ناخوش بود، ملحی باید که بود اندر شعر یا صناعتی به رسم شعرا چون متضاد و مزدوج و موازنه و مسجع و مانند این.

علم بدیع و انواع آن

بدیع یکی از علوم بلاغی است که در کنار بیان و معانی سه دانش را تشکیل می دهند که راجع به وجوه زیبایی و حسن کلام سخن می گویند.

در حقیقت این علم مجموعه ای از ترفندها و شگردهایی است که شعرا با کاربرد آنها، کلام عادی را به کلام ادبی و هنری تبدیل می کنند.

بیشتر بخوانید:

مجله اینترنتی تحلیلک