خواص رزماری و عوارض آن

گیاه رزماری

رزماری یا اکلیل کوهی یا رومارن، گیاهی است که با نام علمی Salvia rosmarinus یا Rosmarinus officinalis شناخته می شود و بومی منطقه خاورمیانه است.

این گیاه دارویی از خانواده نعناع است ولی طعم آن گرم تر، گس تر و تلخ تر است و ادویه ای سرشار از آنتی اکسیدان است.

این گیاه یک سبزی چوبی با برگ های معطر و همیشه سبز و سوزنی مانند محسوب می شود و گل های آن در فصل بهار و اواخر تابستان در شاخه های انتهای گیاه دیده می شوند.

این گیاه در آب و هوای بسیار سرد و کمبود شدید آب مقاوم است. رشد بسیار آهسته ای دارد اما عمر طولانی و ۳۰ ساله دارد.

طبیعت این گیاه از دیدگاه طب سنتی گرم و خشک است. به علت خواص ضد میکروبی، ضد جهش‌زایی و عامل پیشگیری کننده شیمیایی، در صنعت دارویی و پزشکی به عنوان یک گیاه دارویی با ارزش شناخت شده است. از فرآورده‌های اصلی این گیاه می‌توان به اسانس و روغن اشاره کرد. همچنین فرآورده‌های دیگری مانند شامپوها، کرم و پماند رزماری نیز تولید شده‌اند.

یونانیان باستان از این گیاه برای تقویت حافظه و تحریک مغز استفاده می کردند.

بیشتر بخوانید: خواص و مضرات گوجه سبز و چغاله بادام دو نوبرانه ترش بهار

این گیاه از طیف وسیعی از روغن ها، فنولیک اسیدها و فنولیک دیترپن ها تشکیل شده است و همچنین حاوی ماده ای به نام «کولین» است که چربی های کبد را کنترل می کند و برای دستگاه گوارش بسیار مفید است و خواص آنتی اکسیدانی و ضد سرطانی و ضدمیکروبی نیز دارد.

خواص رزماری

تقویت حافظه

نخستین خواص رزماری شناخته شده از مصرف رزماری در بهبود سلامت به عنوان محرک شناختی معرفی شده است. گزارش شده است که این گیاه حافظه را تقویت کرده و هوش و تمرکز را بالا می برد و با تحریک فعالیت شناختی در افراد مسن و همچنین آن هایی که از اختلالات حاد شناختی مانند آلزایمر یا زوال عقل رنج می برند، مربوط شده است.

خلق و خو و استرس

عطر رزماری با بهبود خلق و خو، پاکسازی ذهن و کاهش استرس در افراد مبتلا به اضطراب و استرس مزمن ناشی از عدم تعادل هورمونی مرتبط است.

تقویت سیستم ایمنی بدن

این گیاه به دلیل ترکیبات آنتی اکسیدانی در سیستم دفاعی بدن می تواند علیه عوامل بیماری زا که سیستم ایمنی را تهدید می کند نقش تهاجمی ایفا کند.

تسکین دهنده معده

رزماری مدت زیادی است که در فرهنگ های مختلف به عنوان یک درمان طبیعی برای ناراحتی معده، یبوست، نفخ و اسهال مورد استفاده قرار می گیرد و دلیل آن ویژگی های ضد التهابی و محرک این گیاه است و به همین دلیل برای کمک به تنظیم حرکات روده و دستگاه گوارش می توانید مصرف منظم این گیاه مفید را در رژیم غذایی هفتگی خود قرار دهید.

خوشبو کننده نفس

به دلیل مواد ضد باکتریایی می تواند به خوشبو کردن دهان و نیز سلامت دهان و دندان کمک کند. برای این کار برگ های تازه رزماری را در آب داغ ریخته و سپس در دهان غرغره کنید.

تحریک جریان خون

از دیگر خواص رزماری اینکه یک محرک برای بدن محسوب می شود و تولید گلبول های قرمز و جریان خون را افزایش می دهد و از این طریق اکسیژن رسانی به اندام ها و مناطق حیاتی بدن را بهبود می بخشد و نیز حرکت مواد مفید به سوی سلول های در حال ترمیم را نیز تحریک می کند.

تسکین درد

صدها سال است که گیاه رزماری را به عنوان مرهم و خمیر ضد درد بر روی محل دردناک قرار می دهند. مصرف آن به صورت خوراکی نیز برای تسکین مناطقی که دسترسی آن دشوار است مثل سر درد و دردهای ناشی از بیماری مفید است.

ماساژ روغن آن بر روی شقیقه ها و یا بوییدن عطر رزماری منجر به کاهش علایم سردردهای میگرنی می شود.

سم زدایی بدن

گیاه رزماری به خروج مواد سمی از بدن کمک می کند.

محافظت از پوست

خواص ضد پیری رزماری به خوبی شناخته شده است و به درمان لکه ها، درخشش طبیعی و ظاهر هیدارته پوست نیز کمک می کند.

کمک به رشد مو

از دیگر خواص گیاه رزماری، موجب تحریک ریشه مو و رشد آن می‌ شود. بررسی‌ها نشان می‌دهد افرادی که دچار ریزش مو هستند، می‌توانند مقداری افشره این گیاه را روی پوست سر بمالند و سپس سرشان را ماساژ دهند.

عوارض گیاه رزماری

• کاهش باروری
• افزایش خارش پوست
• افزایش قند خون
• تشنج در دزهای بالا
• آسم در تماس های زیاد
• التهاب معده و روده و کلیه در مصرف با دز بالای اسانس

موارد منع مصرف

• افراد مبتلا به صرع و فشار خون
• افرادی که به آسپرین آلرژی دارند
• خانم های باردار
• ممنوعیت مصرف اسانس در زنان شیرده و نوزادان و کودکان

بیشتر بخوانید: گل سرخ یا گل محمدی / آشنایی با خواص و مضرات آن

مصارف گیاه رزماری در آشپزی