استاد محمدرضا شفیعی کدکنی برای نخستین جایزه دوسالانه عبدالحسین زرین کوب با عنوان «نقدِ زرین» پیامی فرستاد که در متن این پیام آمده است:
«استاد عبدالحسین زرین کوب در چند حوزه فرهنگ ایران زمین صاحب‌نظرِ طراز اوّلِ عصرِ ما بود: تاریخ اجتماعی و سیاسی ایران، بویژه ایران دوره اسلامی و در کنارِ آن تاریخ ادبیات فارسی و عرفان اسلامی. از حاصل احاطه او بر این قلمرو، نیروی اجتهاد و استنباط شگرفی در میدان نقد ادبی نیز برای او حاصل شده بود، چیزی که معاصران ما کمتر از آن برخوردارند.
بر روی هم شخصیت فرهنگی استاد زرین کوب مثلثی است یک ضلعِ آن را «تاریخ» و یک ضلع دیگر را «ادبیات و عرفان» شکل می‌دهد و ضلع سوم «نقد ادبی» است که در مورد کارهای او، تا مرزِ مباحث ادبیات تطبیقی و فلسفه ادبیات و هنر نیز پیش می‌رود. این که چنین مثلثی آیا دقیقا متساوی‌الاضلاع است یا برخی ضلع‌ها بلندتر به نظر می‌رسند پرسشی است که پاسخ بدان را آیندگان– که روش‌های علمی‌تری در اختیار خواهند داشت– بهتر می‌توانند ارایه کنند.
قدرِ مسلّم این است که استاد زرین کوب یکی از صاحب‌نظرانِ طراز اوّل تاریخ اجتماعی ایران و تاریخ ادبیات و عرفان و نقد ادبی در عصر ماست. و از آنجا که گرایش‌های نخستینِ او، در جوانی، بیشتر حوزه تاریخ بوده است، هر کدام از آن دو ضلع دیگر را که بخواهیم بررسی کنیم ناچار نگاهِ ما ریشه در تاریخ خواهد داشت. به همین دلیل چشم‌انداز عمومی آرا ٕ او را تاریخ و تاریخ اجتماعی تشکیل می‌دهد تا آنجا که می‌توان گفت «وَجْه غالب» در نگاهِ او نگاه تاریخی است و کمتر به مباحثِ ساخت و صورت نظر دارد، بی آنکه از ارزش‌های فلسفی مرتبط با مباحثِ ساخت و صورت غافل باشد.
محمدرضا شفیعی کدکنی»
مجله اینترنتی تحلیلک
