یائسگی زودرس چیست؟
یائسگی یکی از دوره های طبیعی زندگی زنان است که در آن قاعدگی برای همیشه متوقف می شود و آنان دیگر قادر به بارداری و زاد و ولد نیستند. این اتفاق معمولاً در حدود سن ۵۰ سالگی آغاز می شود، ولی می تواند در هر سنی اتفاق بیفتد. اگر این اتفاق پیش از ۴۰ سالگی رخ دهد به آن یائسگی زودرس اطلاق می شود.
در این زمان تخمدان ها به میزان کمتری هورمون های زنانه، به خصوص استروژن را ترشح کرده که خود این تغییر هورمونی موجب برخی عوارض در زنان می شود.
بر اساس نتایج تحقیقات پژوهشکده غدد درون ریز و متابولیسم در ایران، میزان بروز زودرس یائسگی در جمعیت ایرانی از حد نصاب یک تا ۵ درصد جهانی بالاتر است.
علت یائسگی زودرس چیست؟
ژنتیک، نژاد، وراثت و سوابق خانوادگی، جراحی و برداشتن تخمدان ها، بیماری های خود ایمنی، برخی عفونت ها مثل اوریون، استرس حاد، آلودگی های زیست محیطی، سبک زندگی نامناسب، استعمال دخانیات (سیگار، قلیان و مواد مخدر)، شیمی درمانی و پرتو درمانی.
عوارض یائسگی زودرس
مشکلات روانی: بحران هویت و کاهش اعتماد به نفس، تغییرات خلق و خو، اضطراب، افسردگی و انزوا
مشکلات جسمی: گر گرفتگی، اختلالات خواب، پوکی استخوان و شکستگی های استخوانی، فشار خون، بیماری های قلبی عروقی یا سکته های قلبی، خشکی واژن، عفونت ادراری تناسلی مکرر
مشکلات باروری: مشکلات زناشویی و کاهش عملکرد جنسی، ناباروری و محرومیت از فرزندآوری
راهکارهای پیشگیرانه
پیروی از سبک زندگی سالم، تغذیه سالم، تعدیل وزن و پرهیز از مصرف سیگار و قلیان
از آنجا که وراثت، مهم ترین عامل اثرگذار در بروز یائسگی زودرس و نارسایی زودرس تخمدان شناخته می شود، بنابراین پیشگیری ثانویه اهمیت بیشتری داشته و فرد باید برای تصمیم گیری درباره زندگی باروری خود آگاه باشد.
این آگاهی به تصمیم گیری صحیح تر برای زندگی باروری فرد کمک میکند، به عنوان مثال اگر فردی در خانواده سابقه یائسگی زودرس دارد، قاعدتا نباید حاملگی را تا سنین بالا به تاخیر اندازد. با افزایش سن ازدواج درصد بالایی از خانم ها بعد از سن ۳۵ سالگی اقدام به باروری میکنند که در این میان مواجهه با مساله یائسگی زودرس آنان را از فرزندآوری محروم می کند.
بیشتر بخوانید: کنترل علایم یائسگی با طب سنتی در کنار توصیه های پزشکی
با تشکر از دکتر فرنوش فلاحت
مجله اینترنتی تحلیلک