غلط ننویسیم قسمت اول
بیایید با هم درست نوشتن را تمرین کنیم و زبان فارسی را بدون غلط به کار ببریم.
۱. آج یا عاج
آج فارسی است، به معنای برجستگی های منظم بر سطح یک شیء مانند سطح سوهان، لاستیک آجدار (آژ و آژده و آجیده و آجیدن و آجین نیز از همین خانواده است)
عاج کلمه عربی است، به معنای ماده ظریف و سختی به رنگ سفید شیری که بدنه اصلی دندان های فیل و بعضی دیگر از جانوران را تشکیل می دهد.
بیشتر بخوانید: نمازگزار یا نمازگذار ؟ / ناهار یا نهار ؟
۲. آرایه یا پیرایه
پیراستن به معنای کاستن یا زدودن زواید برای زیبا کردن است.
آراستن به معنای افزودن زیور برای زیبا کردن است.
۳. آزوقه یا آذوقه
اصل این کلمه ترکی است (بعضی آن را عربی و سنسکریت نیز گفته اند) و املای آن در فرهنگ ها به هر دو صورت آمده است. صحیح تر آن است که به صورت آزوقه نوشته شود.
بیشتر بخوانید: ملغمه یا ملقمه ؟ / مهجور یا محجور ؟
۴. اتاق یا اطاق
چون اصل کلمه ترکی است و در ترکی مخرج (ط) وجود ندارد، بهتر است که به صورت اتاق نوشته شود.
۵. اتو یا اطو
به معنای ابزاری فلزی که داغ می کنند و بر روی پارچه می مالند تا چروک های پارچه برطرف شود.
این کلمه که از قرن دهم به بعد در آثار شعر و نثر فارسی به کار رفته است، عربی نیست. (بعضی آن را فارسی و بعضی روسی دانسته اند)
بهتر است به صورت اتو نوشته شود.
بیشتر بخوانید: گرایشات یا گرایش ها ؟ / قدر یا غدر ؟
۶. اَحیا یا اِحیا
اَحیا به فتح اول جمع حی به معنای زنده است.
اِحیا به کسر اول مصدر است و به معنای زنده کردن، شب را بیدار ماندن و آباد کردن است.
۷. ارائه کردن یا عرضه کردن
این کلمه به معنی نشان دادن و به معرض دید گذاشتن است و نه به معنای تحویل دادن و یا تقدیم کردن.
ارائه کردن با عرضه کردن مترادف نیست.
بیشتر بخوانید: غلتک یا غلطک ؟ / فرمایشات یا فرمایش ها ؟
۸. استادان یا اساتید
استاد واژه فارسی است و به صورت استاذ به عربی رفته و در جمع مکسر اساتیذ و اساتذه و در قرون متاخر اساتید شده است.
در فارسی بهتر است آن را با (ان) جمع ببندیم و استادان بگوییم.
۹. اسطبل یا اصطبل
اصل این کلمه لاتین است و املای آن به هر دو صورت در متون فارسی و عربی به کار رفته و هر دو صحیح است.
بیشتر بخوانید: طوفان یا توفان ؟ / سفیر یا صفیر ؟
۱۰. اطوشویی درست است؟
این ترکیب غلط است. زیرا در آنجا اطو را نمی شویند، بلکه لباس را می شویند. اطوشویی یا با املای صحیح تر اتوشویی در جای دیگر به کار می رود و آن در کارگاه های مخصوص شستشوی اتومبیل و دیگر خودروها است. اتو کلمه ای فرانسوی است که کوتاه شده واژه اتومبیل است.
بیشتر بخوانید
تپیدن یا طپیدن ؟ / تشت یا طشت ؟
باجناغ یا باجناق ؟ / پایه گذار یا پایه گزار ؟
باتری یا باطری ؟ / امانت گزار یا امانت گذار ؟
خدمتگزار یا خدمتگذار ؟ / درب یا در ؟
در این نوشته ها به کتاب غلط ننویسیم ابوالحسن نجفی توجه شده است.
در این نوشته به غلط ننویسیم قسمت اول پرداختیم و در مطالب بعد به ذکر موارد دیگر می پردازیم.
مجله اینترنتی تحلیلک
