ساقی سلیمانی منتقد سینما، تئاتر و ادبیات در نوشته ای به مستند قهرمان پرداخته است. این منتقد سینما در این نوشته‌ی خود که در اختیار مجله اینترنتی تحلیلک قرار داده، آورده است:
قهرمان از هر جهت
«مستند قهرمان ساخته الهام آقالری در بخش ویژه نمایش جشنواره حقیقت حضور دارد. این فیلم پیرامون زندگی فاطمه حشمتی قهرمان دو میدانی سوژه اصلی فیلم ساخته شده است. این فیلم رویکردهای متفاوتی را پی می گیرد و کارگردان اصرار دارد برای شناخت بیشتر با سوژه تمام زوایای پنهان و آشکار زندگی او را نشان دهد حتی با اشاره ای گذرا، ما با زنی هشتاد و چند ساله از شیراز روبرو هستیم که درباره او اطلاعات زیادی به شکل پراکنده به ما داده می شود.
در افتتاحیه فیلم زنی سالخورده که اصرار دارد رانندگی بیاموزد، روحیه خانم حشمتی را آشکار می کند و خیلی زود در سکانس بعدی ما می دانیم سوژه یک دونده است و الان با چه چالشی روبروست. اطلاعات دیگر در حین تلاش برای رفع مشکل مالی و رفتن به مسابقات جهانی به ما داده می شود. مثلا او جانباز است البته درباره چگونگی جانبازی او نمی دانیم، او دونده است، او یک پسر و یک عروس نزدیک خودش دارد و درباره اینکه آیا او فرزندان دیگری دارد، نمی دانیم، همسرش او را از فعالیت های اجتماعی و یا رانندگی منع می کرده و حالا در قید حیات نیست اما درباره اینکه از چه سنی او این فعالیت ها را شروع کرده چیزی نمی دانیم. او سوزن دوزی می کند و کارهای روزمره اش را انجام می دهد و دوربین تمام لحظه های او را برای نشان دادن سبک زندگی اش و آن روحیه لجباز و جسور ثبت می کند.
رویکرد متفاوتی که کارگردان انتخاب کرده در ابتدا تا پارت میانی فیلم شاهد بودن است و در جایی از فیلم خانم حشمتی خیلی کوتاه و در موقعیت استیصال به دوربین و فرد پشت دوربین با اشاره هایی گلایه می کند و رویکرد کمی عوض می شود و شاهد ما مرئی می شود و در پارت پایانی فیلم رویکرد کاملا عوض شده و تداخلی است و ما صدای کارگردان و نگرانی او برای وضع جسمانی خانم حشمتی را می شنویم.
در پایان فیلم سوژه در انتخابی پیشکسوتان بدون رقیب همسن و سال خود و با پشت سر گذاشتن چالش سرمایه سفر انتخاب می شود و شرایط جسمی سختی را هم برای خود رقم می زند.
از نظر زمان در نظر گرفته شده یعنی چیزی بالای پنجاه دقیقه و مشاهده پلان های طولانی که دوربین اصرار بر همراهی سوژه در همه حال دارد، می توان در تدوینی مجدد از رویکرد کم کردن به اصطلاح استفاده کرد و شانس های بیشتری را برای دیده شدن این مستند رقم زد. به عنوان مثال ما از کفش های ورزشی و شست و شو و غذا خوردن و گلدوزی و کارهای این چنینی چند پلان تقریبا مشابه در فیلم داریم که می شود به یک اشاره از هر کدام در تدوین مجدد اکتفا کرد.
روحیه سوژه فیلم سرعت و استفاده بهینه از امکان و زمان است که باید با رویکرد فیلم هماهنگ تر شود تا ریتم انتخابی التهاب عبور از چالش را بیش از پیش به تماشاگر بازخورد دهد. آنچه که تماشاگر با آن احساس راحتی خوبی دارد، رفتار آزادانه و راحت خانم حشمتی در حضور دوربین است و بی شک عوامل پشت دوربین، گویا با یک بازیگر حرفه ای طرف باشیم اما این نشان دهنده ممارست و همراهی و زندگی کارگردان با سوژه اش است که خروجی آن آدمیست که هیچ دستپاچگی در رفتار او مشاهده نمی شود، کما اینکه به دلیل حضور فعال اجتماعی، حشمتی زمینه این پختگی روبروی دوربین را داشته و همین همگامی و همراهی آقالری و حشمتی به سمت و سویی می رود که کارگردان انتخاب می کند که تمام زوایای وجود این زن برای قهرمان بودنش و برای باورپذیری قهرمانی های او لازم است و سبکی را انتخاب می کند که زندگی با سوژه است در برشی مهم از زندگی قهرمانانه او که قابل تامل و تحسین است.»
ساقی سلیمانی
نویسنده و منتقد سینما، تئاتر و ادبیات
بیشتر بخوانید
یک لوکیشن ساده / نقد و بررسی فیلم کوتاه «یک آرایش ساده»
مجله اینترنتی تحلیلک
