انواع گل ساکولنت / روش نگهداری، پرورش ساکولنت، تکثیر ساکولنت و…
گل ساکولنت
ساکولنت ها گیاهانی با ظاهری خاص و دکوراتیو هستند. اکثر گونه‌های این کاکتوس به تغییرات آب و هوایی و کم‌آبی مقاومند و می‌توانند سال‌ها عمر کنند.
ساکولنت ها گیاهانی با برگ‌های گوشتی و ضخیم هستند و آب را در ساقه و برگ‌هایشان ذخیره می‌کنند تا در مواقع کم آبی بتوانند زنده بمانند. به طور کلی این گیاهان به شرایط نامساعد مثل گرما، سرما و کم آبی مقاومند اما تعدادی از گونه‌های آن با شرایط محیطی خانه‌ها سازگار‌ترند.
ساکولنت‌ها نماد وفاداری و مقاومت هستند. این گیاهان مناسب برای هر سلیقه ای هستند و برای دکوراسیون منازل نیز مناسب هستند.
از این گیاهان می توان در درست کردن دیش گاردن، تراریوم، باغ عمودی، دیوار ساکولنت و کوکداما ساکولنت استفاده کرد.
همچنین به خاطر اندازه‌ی کوچک‌شان به راحتی قابل حمل و جا‌به‌جایی هستند.
بیشتر بخوانید: کوکداما چیست؟ / گیاهان مناسب برای کوکداما
روش نگهداری و پرورش ساکولنت
برای نگهداری و پرورش ساکولنت به نکات زیر باید توجه کرد:
نور مورد نیاز
همه‌ی این گیاهان به نور خورشید نیاز دارند و بیشتر آن‌ها به نور کامل خورشید یعنی روزانه حداقل به ۳ تا ۶ ساعت نور خورشید احتیاج دارند.
همچنین ساکولنت های سبز نسبت به ساکولنت های رنگی به نور کمتری احتیاج دارند.
بهتر است این کاکتوس ها را در نزدیکی پنجره‌های رو به جنوب یا رو به شرق قرار بدهید تا نور بیشتری را دریافت کنند.
توجه کنید که آفتاب مستقیم باعث سوزاندن ساکولنت ها می‌شود.
روش آبیاری
این گیاهان به آب زیادی نیاز ندارند. به صورت کلی قبل از هر آبیاری اجازه دهید خاک گلدان به طور کامل خشک شود.
اگر قبل از خشک شدن کامل خاک به آن آب بدهید، احتمال دارد که ریشه‌ی گیاه به مرور زمان پوسیده شده و گیاهتان از بین برود.
اگر هوای محیط زندگی ساکولنت ها خیلی گرم است و خاک گلدان زهکشی خیلی خوبی دارد، لازم است که دفعات بیشتری به آن‌ها آب بدهید.
هرچه هوا سردتر باشد، دفعات آبیاری هم کم‌تر خواهدشد.
دمای مورد نیاز
ازآن‌جایی که اکثر این کاکتوس ها با دمای خیلی بالا و خیلی پایین سازگار هستند، می‌توانند دمایی بین ۴ تا ۳۵ درجه را تحمل کنند.
انواع کاکتوس ساکولنت با عکس و نام
برای مراقبت از ساکولنت ها بهترین کار این است که شرایط بومی آن‌ها را در منزل‌تان مهیا کنید.
در هنگام انتخاب ساکولنت به مقدار نور مورد نیاز، مقدار و فاصله‌ی آبیاری، اندازه و مدل آن دقت‌کنید.
حدود ۶۰ گونه گیاهی و زیرمجموعه‌ی آن جزو خانواده‌ی بزرگ ساکولنت‌ها به حساب می‌آیند. در این‌جا سه گونه‌ی رایج از مجموعه‌ی ساکولنت ها را معرفی می‌کنیم: هاورتیا، سدوم و سمپرویوم.
هاورتیا (Haworthia)
خانواده‌ی هاورتیا گونه‌ای از ساکولنت های با اندازه‌ی کوچک هستند که بومی آفریقای جنوبی‌اند. این گیاهان نور زیاد و آب کم لازم دارند. گونه‌ی هاورتیا برخلاف اندازه‌ی کوچک‌شان انواع بسیار گوناگونی دارند.
معروف‌ترین گونه‌های این خانواده
هاورتیا گورخری با نام علمی zebra haworthia
هاورتیا شیشه‌ای با نام علمی Haworthia cooperi
هاورتیا اسپایدر یا عنکبوتی با نام علمی Haworthia limifolia
سمپرویوم (Sempervivum)
ساکولنت های سمپرویوم همگی شکل گل رز هستند و در رنگ‌های مختلفی وجود دارند. این ساکولنت ها نسبت به سرما مقاومند و می‌توانیم لقب (گیاهان همیشه زنده) را به این نوع ساکولنت‌ها بدهیم.
معروف‌ترین گونه‌های این خانواده عبارتند از:
سمپرویوم لب ماتیکی با نام علمی Sempervivum tectorum
سمپرویوم ساق عروس با نام علمی Sempervivum montanum
سمپرویوم عنکبوتی با نام علمی Sempervivum arachnoideum
سدوم (Sedum)
این ساکولنت ها شکل و اندازه‌ی بسیار متنوعی دارند و اندازه‌ی آن‌ها از چند سانتی‌متر تا یک متر متفاوت است. سدوم‌ها از گونه‌ی کراسولا هستند که گیاه کراسولای معروف هم جزوی از آن است. این گیاهان هم به نور زیاد و آب کم نیاز دارند.
رایج‌ترین گونه‌های ساکولنت سدوم
سدوم دم اسبی با نام علمی Sedum morganianum
سدوم شکلاتی با نام علمی Sedum rubrotinctum
سدوم شکوفه‌ای با نام علمی Sedum spp هستند.
آفت و بیماری در ساکولنت ها
مشکلات و آفت ها:
گاهی اوقات ساکولنت ها مورد حمله‌ی آفت‌هایی مثل شته سفید، حشرات کوچک و عنکبوت‌های ریز قرار می‌گیرند. اگر گیاهتان به آفت و حشرات آلوده شد ابتدا با یک دستمال نخی مرطوب شده با آب و صابون ملایم یا الکل به آرامی برگ‌ها و ساقه‌های آلوده را تمیز کنید تا حشرات و آفت‌ها از بین بروند و به گیاهان دیگر سرایت نکنند. در صورتی که این کار موثر واقع نشد، سم مخصوص آن آفت را تهیه کرده و طبق دستور آن استفاده‌کنید.
مشکلات کاکتوس ساکولنت ها
نور بیش از اندازه: باعث سوختگی و ایجاد لکه‌های قهوه‌ای روی برگ‌ها می‌شود.
نورکم: باعث رشد ناکافی و تشکیل ساقه و برگ‌های کشیده می‌شود.
آبیاری کم‌تر از حد معمول: باعث ایجاد برگ‌های بدشکل، چروکیده و زردشدن برگ‌ها می‌شود.
آبیاری بیش ازحد: این مورد رایج‌ترین دلیل از بین رفتن ساکولنت ها است و باعث زردشدن و ریختن برگ‌ها، پوسیدگی ریشه و بدشکل شدن برگ‌ها می‌شود.
کمبود مواد مغذی: باعث رشد کم، زرد شدن برگ‌ها و بدشکل شدن آن‌ها می‌شود.
کاشت و تکثیر ساکولنت ها
مهم‌ترین نکته در کاشتن ساکولنت ها این است که خاک و گلدان باید زهکشی کافی داشته باشند. یعنی به راحتی آب را از خودشان عبور دهند و رطوبت اضافی را در خود نگه ندارند. می‌توانید از خاک کاکتوس به عنوان خاک پایه استفاده کنید و پیت ماس و سنگ‌ریزه را به آن اضافه‌کنید تا زهکشی خاک بهتر شود.
بیشتر ساکولنت ها به راحتی تکثیر می‌شوند و خودتان هم می‌توانید آن‌ها را در خانه‌تان تکثیر کنید. مثلا در ساکولنت لب ماتیکی، جوانه‌های جدید گیاه از پای گیاه اصلی رشد می‌کنند. شما می‌توانید به راحتی جوانه‌های جدید را از پای گیاه جدا کنید و در گلدانی دیگر بکارید.
روش‌های مختلف تکثیر ساکولنت
قلمه زدن: اگر گیاهتان بیش از اندازه بلند شده است، می توانید قسمتی از ساقه را ببرید (حدود ۲ سانتی‌متر زیر برگ) و در گلدانی جداگانه بکارید.
جداکردن از ریشه‌ها: ریشه‌ی این گیاه را از خاک بیرون آورید وبه آرامی آن را از ریشه جدا کرده و به دو قسمت تقسیم کنید. حالا هر دو گیاه را در دو گلدان جداگانه بکارید.
جدا کردن پاجوش‌ها: پاجوش‌ها گیاهان کوچکی هستند که می‌توانند جدا از گیاه اصلی زندگی کنند. آن‌ها را به آرامی از پای گیاه اصلی جدا کرده و در گلدان جدید بکارید.
کاشتن برگ‌ها: بعضی از گونه‌های ساکولنت مانند سدوم را می‌توان با استفاده از برگ‌های بریده و کاشتن آن‌ها در محیط جدید تکثیر کرد.
روش تکثیر ساکولنت با استفاده از برگ
چند برگ را با چاقوی تیز به آرامی ببرید.
برگ را روی خاک بخوابانید به طوری که انتهای بریده شده‌ی برگ وارد خاک شود. بهتر است خاک از نوع خاک گلدان با زهکشی خوب باشد.
با دقت آب را روی خاک اسپری کنید. چون گیاه در عمق کمی از خاک قرار دارد و ممکن است در هنگام آبیاری جا به جا شود.
دو تا سه بار در هفته به آن آب بدهید تا گیاه ریشه و جوانه بزند.
بعد از مدتی که جوانه‌ها بزرگ شدند می توانید آن‌ها را در گلدان جدید بکارید.
آیا کاکتوس ساکولنت ها سمی هستند؟
بیشتر ساکولنت ها برای انسان و حیوانات سمی نیستند و حتی مثل آلوئه‌ورا خواص خوراکی و دارویی هم دارند. اما تعدادی از ساکولنت ها سمی‌اند و بهتر است دور از دسترس حیوانات و کودکان قرار بگیرند.
ساکولنت سمی برای انسان‌ها:
افوربیا – تماس پوست با شیره‌ی آن ممکن است باعث ایجاد حساسیت شود و در صورت خورده شدن باعث دل درد می‌شود.
ساکولنت های سمی برای حیوانات خانگی:
کراسولا- در صورت خورده شدن باعث به وجود آمدن مشکلات گوارشی در حیوان می‌شود.
آلوئه‌ورا – در صورت خورده شدن باعث بی‌حالی و مشکلات گوارشی می‌شود.
کالانکوئه – به ندرت باعث مرگ حیوانات می‌شود اما در صورت خورده شدن، آن‌ها را بیمار می‌کند.
افوربیا – شیره‌ی گیاه در صورت تماس با پوست حیوان باعث ایجاد حساسیت می‌شود و در صورت خورده شدن باعث ایجاد مشکلات گوارشی می‌گردد.
چند گونه از ساکولنت های غیرسمی
- تمامی گونه‌های اچوریا (Echeveria)
- گل سفید با نام علمی Graptopetalum paraguayense
- تمامی گونه‌های هاورتیا
- دم‌اسبی با نام علمی Sedum morganianum
- سمپرویوم لب ماتیکی با نام علمی Sempervivum tectorum
چرا ساکولنت ها می‌میرند؟
آب‌دهی بیش از حد مهم‌ترین علت مرگ این گیاهان است. این گیاهان کم‌آبی را بیشتر از آب‌دهی زیاد تحمل می‌کنند اما باید توجه کنید که کماکان به آب نیاز دارند و بی‌آبی نیز برای آن‌ها خطرناک است. اکثر ساکولنت ها زمانی به آب نیاز دارند که خاک آن‌ها خشک شده باشد.
آیا این کاکتوس ها حشرات را جذب می‌کنند؟
خیر. در حالت عادی ساکولنتی که سالم باشد حشره یا حیوانی را به خود جذب نمی‌کند مگر اینکه آب زیادی دریافت کرده باشد و گیاه سالمی نباشد. ترکیبی از گیاه بیمار و خاکی بیش از حد خیس می‌تواند جاذبه‌ای فوق‌العاده برای حشرات و آفاتی مانند شپشک آردی، شته، کنه عنکبوتی، مگس سفید و مگس سیاه باشد. این حشرات می‌توانند سرعت بیماری و مرگ گیاه را بیشتر کنند.
چرا برگ‌های ساکولنت ها زرد می‌شود؟
مهم‌ترین دلیل زرد شدن برگ های این دسته از گیاهان آبیاری بیش از حد است. اگر برگ‌های پایینی زرد شوند، حالتی نرم و له شده داشته باشند و به راحتی بریزند نشانه‌ای از آبیاری بیش از حد است. فراموش نکنید که ساکولنت ها می‌توانند آب را درون برگ یا ساقه‌های خود ذخیره کنند و نیازی به آبیاری زیاد ندارند.
آبیاری کم نیز می‌تواند باعث زرد شدن برگ‌های ساکولنت شود. گیاهی که آب کمی دریافت کند شروع به مصرف آب ذخیره شده در برگ‌ها می‌کند و به همین دلیل حالت گوشتی و سفت برگ‌ها از بین رفته و نرم، لاغر و زرد می‌شوند.
چرا برگ‌های ساکولنت ها قهوه‌ای می‌شود؟
گاهی ممکن است برگ‌های گیاه ما قهوه‌ای رنگ شود یا لکه‌های تیره رنگ بر روی آن ایجاد شود. این مساله به خاطر آسیب دیدن برگ از نور خورشید یا همان آفتاب سوختگی است. اگر گیاه ما بیش از حد در معرض نور مستقیم خورشید قرار بگیرد یا به صورت ناگهانی از سایه به نور مستقیم خورشید منتقل شود دچار آفتاب سوختگی و در نتیجه قهوه‌ای شدن برگ‌هایش می‌شود.
چرا برگ‌های این گیاهان می‌ریزد؟
همانطور که گفتیم آبیاری زیاد می‌تواند باعث ریزش برگ‌های این دسته از گیاهان شود. آب زیاد باعث متورم شدن، نرم شدن و شل شدن برگ‌های گیاه می‌شود که در نتیجه به راحتی می‌ریزد. همچنین در صورتی که گیاه با گرمایی شدید یا کم آبی شدید روبرو شود شروع به ریزش برگ‌هایش می‌کند تا بتواند انرژی محدود خود را مدیریت کند و خود را زنده نگه دارد.
یکی دیگر از دلایل ریزش برگ‌های ساکولنت، نگهداری طولانی مدت آن در نور کم است. گیاهی که نور کمی دریافت کند نمی‌تواند انرژی لازم برای تمام قسمت‌های خود را تامین کند در نتیجه شروع به ریزش برگ‌ها و کوچک کردن خود می‌کند.
چرا این گیاه ناموزون رشد می‌کند؟
دلیل این اتفاق نور نامناسب است. از نشانه‌های این اتفاق رشد ناموزون گیاه است. گیاهی که نور کمی دریافت کند علاوه بر ریزش برگ، تلاش می‌کند تا به سمت نور حرکت و رشد کند. در این حالت یک سمت گیاه که سمت منبع نور است رشد بیشتری خواهد داشت تا بتواند به منبع نور نزدیک‌تر شود و سمت دیگر رشد کمتری دارد.
آیا ساکولنت ها همان کاکتوس هستند؟
ساکولنت به هر گیاهی گفته می‌شود که بتواند آب را درون ساقه یا برگ‌های خود ذخیره کند. این گیاهان معمولا ساقه یا برگ‌هایی گوشتی دارند که توانایی ذخیره آب دارند. باید بدانید که تمام کاکتوس‌ها در واقع یک ساکولنت هستند اما تمام ساکولنت ها، کاکتوس نیستند. در واقع ساکولنت نامی عمومی‌تر است و کاکتوس‌ها را نیز شامل می‌شود.
بیشتر بخوانید:
منبع: گلستان
مجله اینترنتی تحلیلک
