جان پل گتی
جان پل گتی (ثروتمندترین فرد دنیا) در ۱۵ دسامبر سال ۱۸۹۲ در ایالت مینهسوتا آمریکا متولد شد. مادرش سارا کترین مکفرسون و پدرش جورج گتی نام داشتند. جورج گتی یک وکیل فعال در بازار بیمه و سرمایه بود که ثروت ابتدایی خود را از استخراج نفت در بارتلسویل اوکلاهاما جمع کرده بود.
تولد و تحصیل گتی
خانواده گتی به لسآنجلس مهاجرت کردند، جان دوران کودکی خود را در این شهر گذراند و در مدرسه نظامی هاروارد تحصیل خود را آغاز کرد. وی سپس به دبیرستان پلیتکنیک جان فرانسیس در لسآنجلس رفت.
علاقه شدید او به مطالعه باعث شد اطرافیان لقب (گتی دیکشنری) را به او بدهند.
جان به دلیل مطالعه زیاد با زبانهای آلمانی، ایتالیایی و فرانسه آشنا شد. همچنین علاقه شدید او به هنر کلاسیک باعث شد که جان در خواندن زبان سنتی یونانی و لاتین نیز مهارتهایی کسب کند.
گتی جوان برای ادامه تحصیل در مقاطع دانشگاهی ابتدا به دانشگاه ساثرن کالیفرنیا و سپس به دانشگاه برکلی رفت، اما هر دو دانشگاه را پیش از دریافت مدرک تحصیلی ترک کرد.
جان جوان در پی مسافرت به اروپا، به دانشگاههای آن جا علاقهمند شد و در سال ۱۹۱۲ وارد دانشگاه آکسفورد شد. معرفینامه گتی به آکسفورد را ویلیام هاوارد تافت نوشت که بعدا رئیس جمهور آمریکا شد.
گتی با ورود به آکسفورد در کالج سلطنتی مگدالن مشغول به تحصیل شد و در آن جا دوستانی همچون ادوارد هشتم (پادشاه انگلستان) داشت.
پل گتی در سال ۱۹۱۴ در رشته اقتصاد و علوم سیاسی از دانشگاه آکسفورد فارغالتحصیل شد. او پس از مدتی سفر در اروپا و مصر، به والدینش در پاریس ملحق شد. خانواده گتی در ژوئن ۱۹۱۴ به آمریکا بازگشتند.
معمولا جان پل گتی را با عنوان ثروتمند حسابگر، خسیس و القابی نظیر آن مورد خطاب قرار می دهند، کسی که برای خرج کردن هر مقدار کم از پولش هم حسابگری های زیادی داشت. نمونه بارز این حسابگری در جریان ربوده شدن نوه او یعنی جان پل گتی سوم مشهود است.
گتی در تمام معاملاتش حداکثر چانهزنیها را انجام میداد. در این جریان، ثروتمندترین فرد جهان در آن دوران از پرداخت ۱۷ میلیون وجه درخواستی آدمرباها، سر باز زد. فیلم تمام پول های جهان از داستان ربوده شدن نوه جان پل گتی ساخته شده است.
آدم ربایان پس از ربودن جان پل گتی سوم ۱۶ ساله، مبلغ ۱۷ میلیون دلار را از خانواده گتی درخواست کردند. در ابتدا خانواده گتی تصور کردند که این نقشه گتی نوجوان برای دریافت پول از پدربزرگش است. پدر گتی سوم از پدرش برای پرداخت این هزینه درخواست کمک کرد، اما پل گتی از پرداخت این هزینه امتناع کرد.
آدم ربایان در نوامبر ۱۹۷۳، گوش جان پل گتی سوم را برای آن ها فرستادند و در نامه ای ادعا کردند در صورت پرداخت نشدن حداقل ۳.۲ میلیون دلار طی ۱۰ روز، گوش دیگر گتی سوم را خواهند برید.
او آنقدر پرداخت پول را به تعویق انداخت که درخواست گروه آدم ربا به ۳ میلیون دلار کاهش پیدا کرد. در این شرایط نیز گتی تنها ۲.۲ میلیون دلار از مبلغ را پرداخت کرد. انتخاب این مبلغ از سوی او نیز کاملا حسابشده بود. ۲.۲ میلیون دلار مبلغی بود که در صورت پرداخت، در محاسبات مالیاتی گتی به او کمک میکرد. بقیه ۸۰۰ هزار دلار پول درخواستشده نیز بهصورت وامی با سود ۴ درصد به پسر گتی پرداخت شد.
همچنین دی لینچ همسر پنجم گتی، ادعا کرده بود که همسرش او را به خاطر پرداخت هزینههای زیاد درمانی برای تومور پسرشان سرزنش میکند.
نام گتی در کتاب گینس
جان پل گتی، موسس شرکت نفتی Getty تاجری آمریکایی–بریتانیایی بود. در سال ۱۹۵۷ مجله فورچن او را به عنوان ثروتمندترین فرد آمریکا انتخاب کرد و در سال ۱۹۶۶ نیز رکورد ثروتمندترین فرد جهان را در کتاب گینس به نام خود ثبت کرد. در آن زمان ثروت گتی در حدود ۱.۲ میلیارد دلار بود.
فعالیت کاری جان
پدر گتی در سال ۱۹۱۴، سرمایهای ۱۰ هزار دلاری در اختیار فرزندش قرار داد تا داراییهای نفتی خانواده را در اوکلاهاما گسترش دهد.
اولین خرید جان، سایت نفتی نانسی تیلور در نزدیکی شهر هاسکل اوکلاهاما بود. این خرید، زمینه موفقیتهای اولیه جان را فراهم کرد. این سایت در آگوست سال ۱۹۱۵ موفق به کشف نفت شد و تا تابستان سال بعد، کمیسیون ۴۰ درصدی که نصیب گتی شد او را میلیونر کرد.
در سال ۱۹۳۶، پل با همکاری مادرش، هولدینگ سرمایهگذاری Sarah C. Getty را تأسیس کرد. هدف آنها از تأسیس این هولدینگ، سرمایهگذاری کم خطر و معاف از مالیات ثروت دائمی خانوادگی گتی بود؛ به بیان دیگر این مادر و پسر قصد داشتند ثروتی را که هر روز به آن افزوده میشد، برای نسلهای آینده خانواده سرمایهگذاری کنند.
این هولدینگ در نهایت با سرمایه ۳.۳۶۸ میلیون دلاری (حدودا برابر با ۶۲.۵ میلیون دلار کنونی) تأسیس شد.
فعالیت در هولدینگ، دسترسی کامل به سرمایه ها را به پل میداد و او نیز در اولین اقدام، سهام شرکت نفتی تایدواتر را خریداری کرد.
دوران سرمایهگذاریهای بزرگ خانواده گتی، با رکود بزرگ جهانی همراه بود. سرمایهگذاریهای شجاعانه گتی در این زمان، مالکیت شرکتPacific Western Oil را به او داد.
در ادامه جان پل به دنبال خرید شرکت Mission Corporation بود که شامل شرکتهای بزرگ تایدواتر اویل و شللی اویل بود. خرید این شرکتها در نهایت در سال ۱۹۶۷ به پایان رسید و امپراتوری نفتی گتی از دل آنها زائیده شد.
در سال ۱۹۴۹، همکاری گتی با پادشاهان سرمایهدار سعودی شروع شد. او در قراردادی ۹.۵ میلیون دلاری با ملک عبدالعزیز (ملقب به ابن سعود و مؤسس پادشاهی سعودی)، امتیاز استخراج نفت از زمینی بیحاصل را در مرز عربستان سعودی و کویت به دست آورد.
علاوه بر مبلغ اولیه، گتی متعهد شد که سالانه یک میلیون دلار به مدت ۶۰ سال به پادشاه عربستان اهدا کند.
در این زمین هیج نفتی کشف نشده بود تا اینکه پس از چهار سال فعالیت نیروهای گتی و صرف هزینهای معادل ۳۰ میلیون دلار، استخراج نفت از این زمین ظاهرا بایر شروع شد.
از سال ۱۹۵۳ به بعد سالانه ۱۶ میلیون بشکه نفت از این زمین استخراج شد که زمینه ساز تبدیل کردن گتی به ثروتمندترین فرد جهان بود.
علاوه بر شرکتهای نفتی، سازمانهایی همچون شرکت هوایی اسپارتان، شرکت کافهتریایی اسپارتان، بیمه مینه هوما، مؤسسهی مالی و اعتباری مینه هوما، هتل پیر، هتل پیر مارکوس، قصری در نزدیکی شهر رم و همچنین قصر و قلعهای در نزدیکی لندن را به مالکیت خود درآورد.
جان پل گتی در دهه ۱۹۶۰ به بریتانیا نقل مکان کرد. او در قصر قرن شانزدهمی ساتن در انگلستان اقامت داشت و در همانجا از دوستان بریتانیایی و عرب خود پذیرایی میکرد تا اینکه این قصر به مرکز مدیریت شرکت نفتی گتی تبدیل شد.
جمع آوری آثار هنری جان پل گتی
گتی علاقه شدیدی به جمعآوری آثار هنری داشت. وی از انتهای دهه ۱۹۴۰ شروع به جمع آوری آثار هنری کرد. در آن زمان، هنوز بازار آثار هنری در دوران رکود بود و گتی توانست آثار زیادی از قرن ۱۸ فرانسه را به قیمت مناسب خریداری کند. فعالیتهای گتی در زمینه جمعآوری آثار هنری، او را به نویسندهای در این زمینه نیز تبدیل کرد.
نکته مهم در مورد خریدهای گتی در بازار هنر، اهداف سرمایهگذاری او در این بخش بود. او تفاوتی اساسی با دیگر کلکسیونرهای هنری داشت و هدف اصلیاش از خرید آثار هنری، خرید در قیمت پایین و تضمین سودآوری آنها بود. همین رفتار خریدهای او را محدود میکرد؛ چرا که پل هیچگاه تمایل نداشت هزینه کامل یک اثر هنری را بپردازد و همیشه به دنبال تخفیف بود.
در زمان مرگ جان پل گتی، او مالک بیش از ۶۰۰ اثر هنری با ارزش حدودی ۴ میلیون دلار بود.
آثاری از هنرمندان بزرگ همچون پیتر پل روبنس، تیسین، توماس گینزبرا، پیر آگوست رنوآر، تینتورتو، ادگار دگا و کلود مونه در کلکسیون گتی جمعآوری شده بودند.
گتی در دهه ۱۹۶۰ علاقه زیادی به سبک معماری و مجسمهسازی یونان باستان پیدا کرد که در نتیجه آن، ویلای گتی در نزدیکی لسآنجلس طراحی و ساخته شد. این ویلا در دهه ۱۹۸۰ و سالهای پایانی عمر گتی میزبان کلکسیون هنری او بود.
زندگی شخصی جان پل گتی
او ۵ بار ازدواج کرد. یک بار در سال ۱۹۱۷ و در سن ۲۵ سالگی، گتی مورد شکایت زنی به نام السی اکستروم در لسآنجلس قرار گرفت. این زن ادعا میکرد که پل، پدر دختر او است. تیم وکلای گتی ابتدا سعی در حل مسئله داشتند؛ اما در نهایت این شکایت با پرداخت ۱۰ هزار دلار غرامت به اکستروم در سال ۱۹۱۷ پایان یافت.
جنت دمونت، همسر بعدی گتی بود که در سال ۱۹۲۳ با او ازدواج کرد و در سال ۱۹۲۶ جدا شد. ثمرهی ازدواج آنها، جورج فرانکلین گتی دوم بود که تا پایان عمر به عنوان یکی از مدیران شرکت نفت گتی مشغول به کاربود. پل گتی پیش از پایان رسمی ازدواجش با دمونت، با دختر یک مزرعهدار تگزاسی در مکزیکوسیتی ازدواج کرد. همسر رسمی بعدی گتی، آلین اشبی نام داشت که در ۱۷ سالگی با پل آشنا شد. آنها در سال ۱۹۲۸ از یکدیگر جدا شدند و فرزندی از این ازدواج متولد نشد.
گتی در تعطیلاتی در شهر وین و در سال ۱۹۲۸، با دختر ۱۷ سالهای به نام آدولفین هلمل آشنا شد. آدولف دختر یک پزشک آلمانی بود که مخالفتی جدی با ازدواج دخترش با مردی ۳۶ ساله (که دو ازدواج ناموفق داشت) ابراز میکرد.
پسر این زوج، جان رونالد گتی در سال ۱۹۲۹ به دنیا آمد. در همان سال ارتباط این زوج به سمت اختلافات و دعوا پیش رفت تا اینکه پدر آدولفین او را به آلمان برد. این اختلافات تا سال ۱۹۳۲ ادامه داشت تا اینکه آدولفین با دریافت غرامت فراوان و همچنین سرپرستی کامل رونالد از گتی جدا شد.
آن رورک، همسر بعدی جان پل گتی بود که در سال ۱۹۳۲ با او ازدواج کرد. او بازیگر فیلمهای صامت بود و در همان سال ۱۹۳۲ از ازدواج با گتی صاحب پسری به نام یوجین شد که بعدا به جان پل گتی جونیور تغییر نام داد.
گتی جونیور یک فعال خیریه و کلکسیونر کتاب بود. گوردون گتی، فرزند دوم این ازدواج بود که در سال ۱۹۳۳ به دنیا آمد. او تاجر، سرمایهگذار و فعال صنعت موسیقی بود و پس از مرگ پدرش کنترل ثروت ۲ میلیارد دلاری هولدینگ گتی را در دست گرفت.
ازدواج گتی با رورک نیز دوام زیادی نداشت تا اینکه آنها در سال ۱۹۳۶ پس از شکایت رورک از یکدیگر جدا شدند. دادگاه غرامتی برابر با حقوق ماهیانهی ۲۵۰۰ دلار به همراه ۱۰۰ دلار برای نگهداری از هر فرزند را به رورک اهدا کرد.
آخرین ازدواج گتی با تدی لینچ بود که در سال ۱۹۳۹ به همسری او درآمد. او یک خواننده بود و از ازدواجش با گتی، صاحب فرزندی به نام تیموتی شد.
آنها در سال ۱۹۵۸ از یکدیگر جدا شدند. فرزند آنها تیموتی، در ۱۲ سالگی به خاطر تومور مغزی از دنیا رفت. نکته مهم اینکه در زمان مرگ تیموتی، پل گتی در انگلستان بود و حتی برای مراسم خاکسپاری پسرش نیز به آمریکا نرفت.
مجله اینترنتی تحلیلک