غلط ننویسیم قسمت سوم

بیایید با هم درست نوشتن را تمرین کنیم و زبان فارسی را بدون غلط به کار ببریم.

۱. جذر یا جزر

جذر به معنی ریشه است و یکی از اصطلاحات ریاضی است؛ اما جزر را به پایین ‌رفتن آب دریا می‌گویند.

۲. جزء یا جزو

اصل این کلمه در عربی «جزء» است؛ اما فارسی‌زبانان از قدیم آن را «جزو» نوشته و گفته‌اند.

بیشتر بخوانید: نمازگزار یا نمازگذار ؟ / ناهار یا نهار ؟

۳. هنگام جمع‌ بستنِ کلمات با گان، «ه» غیرملفوظ را باید حذف کرد: غلط: کشته‌گان، تشنه‌گان، برنده‌گان و… ؛ درست: کشتگان، تشنگان، برندگان و…

۴. بهتر و حتی درست‌تر است که کلماتی مانند مؤمنین، معلمین، روحانیون، انقلابیون و… را به‌جای ین یا ون با ان یا ها جمع ببندیم.

بیشتر بخوانید: ملغمه یا ملقمه ؟ / مهجور یا محجور ؟

۵. جناغ یا جناق / باجناغ یا باجناق

با همین املا صحیح است و برخی آن را به‌غلط با «ق» می‌نویسند.

۶. استفاده از جهتِ، به‌جهتِ و ازجهتِ به‌جای «برای» غلط نیست.

بیشتر بخوانید: گرایشات یا گرایش ها ؟ / قدر یا غدر ؟

۷. برائت یا براعت

برائت به معنای بیگناهی و پاکدامنی و مجازا به معنای دوری و بیزاری است.

براعت به معنای کمال فضل و ادب و برتری بر دیگران به علم است.

۸. بزدل یا بددل

امروزه به کسی که ترسو باشد، بزدل می گویند و حال آنکه این ترکیب ظاهرا در متون قدیم فارسی به کار نرفته است و بعید است که هرگز بز را که به چستی و چالاکی معروف است، ترسو دانسته باشند.

گویا اصل این اصطلاح بددل بوده که بر اثر تحریف مبدل به بزدل شده است.

بیشتر بخوانید: غلتک یا غلطک ؟ / فرمایشات یا فرمایش ها ؟

۹. بنیاد یا بنیان

بنیاد واژه فارسی به معنای پایه بنا، پی بنا است.

بنبان کلمه عربی به معنای خود بنا و خانه است.

بیشتر بخوانید: طوفان یا توفان ؟ / سفیر یا صفیر ؟

۱۰. پایه گذار یا پایه گزار

املای این کلمه به همین صورت صحیح است. بعضی به صورت پایه گزار می نویسند و غلط است.

بیشتر بخوانید

تپیدن یا طپیدن ؟ / تشت یا طشت ؟

باتری یا باطری ؟ / امانت گزار یا امانت گذار ؟

آرایه یا پیرایه ؟ / آزوقه یا آذوقه ؟

خدمتگزار یا خدمتگذار ؟ / درب یا در ؟

در این نوشته به کتاب غلط ننویسیم ابوالحسن نجفی توجه شده است.

در این نوشته به ارایه غلط ننویسیم قسمت سوم پرداختیم و در مطالب بعد به ذکر موارد دیگر می پردازیم.

مجله اینترنتی تحلیلک