تماس ویدیویی بو دار / دستگاه انتقال بو شایعه یا واقعیت؟
تصور کنید در حال تماشای یک باغ زیبا در تلویزیون هستید. چقدر شگفت انگیز خواهد بود اگر بتوان علاوه بر تماشای آن باغ زیبا با صحنه های دلربا، بوی گل‌ها و طبیعت را نیز حس کرد.
بله واقعیت دارد؛ دستگاه انتقال بو وجود دارد
فردریک دورنیک کارآفرین هلندی و بنیانگذار استارتاپ Scentronix در حال ابداع یک ماشین چاپ بو است. بله درست است؛ یک ماشین که وظیفه‌اش تولید و انتقال بو است. این وسیله دارای یک جعبه کوچک با ابعاد ۵ در ۵ سانتی متر است که از یک سیستم بویایی و یک باتری تشکیل شده است که دورنیک به آن حباب بو می‌گوید. حباب بو توانایی انتشار رایحه‌های مختلف و انتقال بو در شرایط مختلف را دارد. این دستگاه دارای الگوریتمی است که با پاسخ کاربر به یک پرسش‌نامه بو ایجاد می‌کند. دورنیک می‌خواهد همین فناوری را در یک قطعه قابل حمل کوچک استفاده کند.
فرض کنید همانطور که در حال تماشای فیلمی روی موبایل خود هستید به صورت همزمان اپلیکیشن بو نیز با آن هماهنگ شود و با توجه به صحنه‌های مختلف، رایحه‌های متناسب را تولید کند و انتقال بو را انجام دهد.
بزرگترین چالش، عمر باتری و کیفیت بوی تولیدی است.
دستگاه نهایی فعلا آماده نشده است اما به گفته دورنیک در کل آینده این طرح خوش بینانه است. بزرگترین چالش‌های موجود اندازه و عمر باتری و همچنین کیفیت بو تولیدی است. گام بعد در تولید این دستگاه جلب سرمایه‌گذارها برای توسعه در گجت‌های پوشیدنی خواهد بود.
آیا دورنیک اولین کسی است که در تجربه کاربری بو تلاش کرده است؟
جواب منفی است. اولین تلاش برای افزودن بو به سال ۱۹۱۶ بر می‌گردد. در آن سال یک مالک سینما با رایحه‌ی روغن رز فوتبال آمریکایی سالانه‌ی Rose Bowl را به نمایش در آورد.
دستگاه Smellovision در سال ۱۹۳۹ که متشکل از مجموعه ای از لوله‌های متصل به صندلی مخاطب بود در نیویورک رونمایی شد. این دستگاه از طریق این لوله‌ها رایحه‌ی متناسب با تصاویر را منتقل می‌کرد. از این فناوری در سال ۱۹۶۰ در فیلم رایحه‌ی راز (Scent of Mystery) استفاده شد و به شهرت رسید. البته این دستگاه عملکرد ضعیفی داشت و نتوانست تجربه خوبی در انتقال بو به مخاطب القا کند.
هنوز مشخص نیست که بو به چه صورت گیرنده‌های بویایی را تحریک می‌کند.
ادراک انسان از بو وابسته به ۱۰۰۰ ژن متفاوت است که تقریبا ۳ درصد از کل ژنوم انسان است. اما دقیقا مشخص نیست که بو به چه صورت گیرنده‌های بویایی را جهت ارسال سیگنال فعال می‌کند. این مورد از بزرگترین چالش‌های موجود است که دورنیک در مسیر خود با آن مواجه است.
به‌طور کلی دو نظریه‌ی رقابتی عملکرد بینی را توضیح می‌دهند. بر اساس نظریه‌ی اول، با عبور مولکول‌ها از گیرنده‌های بویایی، کشش الکترواستاتیک ضعیف بین اتم‌ها منجر به تولید انرژی می‌شود. این فرکانس‌های لرزشی به سیگنال‌های الکتریکی تبدیل می‌شوند و داده‌های مربوط به بو از طریق این سیگنال‌ها به مغز منتقل و پردازش می‌شوند. بر اساس دومین نظریه که از پشتیبانی تئوری بالایی برخوردار است، مولکول‌های بویایی مانند کلیدی در قفل عمل می‌کنند و به این ترتیب سیگنال‌های عصبی را به مغز می‌فرستند. به گفته‌ی ساسکیا ویلسون براون، بنیانگذار مؤسسه‌ی بو و هنر در لس آنجلس کالیفرنیا:
بو مانند رنگ نیست که بتوانیم با استفاده از کد RGB و CMYK رنگ دلخواه خود را تولید کنیم. بلکه هر بو مؤلفه‌های خاص خود دارد.
موانع بیولوژیکی، پیش‌بینی و بازسازی مصنوعی بو را به شدت دشوار می‌سازند. به گفته‌ی اولیویا جزلر، بنیانگذار شرکت آینده‌ی بو Future of Smell وجود پایگاه داده‌ی مرجعی که در درک بوها مفید باشد، کافی نیستند. پژوهش‌های مناسب مربوط به بو محدود به آزمایشگاه‌های پنج شرکت بزرگ جهان هستند.
فرهنگ، یک مانع برای بازسازی و انتقال بو است.
مانع دیگری که برای بازسازی بو وجود دارد فرهنگ است. در برخی فرهنگ‌ها بو جایگاهی ندارد که این تفکرات میراث فیلسوف‌هایی چون افلاطون است. او معتقد بود که بوی عادی بدن ایده‌آل است. در میان حواس پنج‌گانه، بو پایین‌ترین رتبه را دارد. همین موضوع یکی از دلایلی است که در حوزه بو بررسی‌های کمی انجام پذیرفته شده است. اما کرونا باعث شد که مردم بیشتر متوجه اهمیت حس بویایی شوند.
قیمت دستگاه انتقال بو گران است و کاربران از آن استقبال نمی‌کنند.
مهندس زیستی دانشگاه هاروارد، دیوید ادوازد، مخترع دستگاه گوینده بوی سیرانو است. او این دستگاه را در سال ۲۰۱۶ ارائه کرد. این سیستم توانایی تولید تقریبا ۱۰ بوی مختلف را دارد. قیمت هر واحد این دستگاه ۴۹ دلار بود اما تولید آن خیلی زود متوقف شد. علت توقف آن عدم استقبال مصرف کننده بود. به گفته‌ی آدریان چئوک، بنیانگذار موسسه‌ی Imagineering، مخاطب این دستگاه بیشتر زوج‌های جوانی بودند که برای هم از راه دور بوی شکلات و رز ارسال می‌کردند. اما این تجربه تنها برای مدتی برای آن‌ها خوشایند بود. بنابراین کاربرها تلاشی برای پر کردن کارتریج‌ها نمی‌کردند. دقیقا مثلا پرینترهای جوهری که برای همیشه جوهرشان تمام شده بود.
دستگاه‌های جدید از طریق الکترودهای ورودی به سوراخ بینی، گیرنده‌های بویایی را تحریک می‌کنند. به کمک این روش، جایگزینی بوها با کارتریج‌های گران‌قیمت حل شده و نتایج امید بخشی حاصل شده است. اما این روش هم چالش بزرگی دارد.
کسی حاضر است در اتاق خود یک سری الکترود به بینی وصل کند تا بتواند بو را احساس کند؟ مطمئنا کسی چنین تمایلی ندارد.
مجله اینترنتی تحلیلک
