بررسی گروه غذایی مختلف از منظر طب سنتی شامل گروه های غذایی نان و غلات، میوه و سبزی ها و در نهایت گوشت و لبنیات
گروه غذایی نان و غلات در طب سنتی
شامل انواع نان، برنج، ماکارونی و سیب زمینی است. توصیه می گردد تا جایی که می توانید از نان سبوس دار و ورآمده و خوب پخته شده مثل نان سنگگ استفاده کنید؛ زیرا به علت داشتن سبوس منبع خوبی از ویتامین های گروه B و فیبرهای غذایی است.
ویتامین های گروه B در سوخت و ساز بدن و حفظ سلامت اعصاب و پوست و مو نقش مهمی دارند.
فیبرهای غذایی هم در جلوگیری از یبوست و حفظ سلامتی روده ها مفید هستند.
البته در صورت در دسترس نبودن نان سنگگ سایر نان ها نیز مفید هستند. البته بی توجهی به مقدار سبوس اضافه شده به نان (تمایل مردم به سمت استفاده از نان های سفید پیش می رود و در این صورت شاهد حذف سبوس از نان هستیم) و عدم دادن زمان کافی برای انجام فرایند کامل تخمیر باعث شده است نان ها با کیفیت پایین و به دنبال آن فواید کمتر به دست مردم برسد.
مصرف نان برای بیماران
بیماران دیابتی در مصرف نان باید طبق دستور پزشک عمل کنند. این گروه از مواد غذایی به خصوص نان سفید و سیب زمینی سریعا قند خون را افزایش می دهند.
همچنین افرادی که تری گلسیرید خونشان بالاست، باید در مصرف مواد نشاسته ای احتیاط کنند زیرا کربوهیدرات موجود در این مواد غذایی در بدن تبدیل به تری گلیسیرید می شود.
گروه غذایی سبزی ها و میوه ها از منظر طب سنتی
گروه سبزی ها
اجزای این گروه شامل انواع سبزی های خوراکی است که به صورت خام یا پخته مصرف می شود.
سبزی های خوراکی در درجه اول منبع سرشاری از املاح و ویتامین ها هستند و در درجه دوم فیبرهای موجود در آن ها در تنظیم حرکات مجاری گوارشی و خصوصا پیشگیری از یبوست بسیار موثر است.
چند نکته مهم برای مصرف سبزیجات
سبزی های خام را حتما پس از شستشو و ضدعفونی کردن مصرف کنید.
سبزی های خام دیر هضم هستند. از آن ها در وعده های مختلف به خصوص وعده افطار در ماه رمضان استفاده کنید.
سعی کنید بیشتر سبزی ها را در غالب خورشت های مختلف و به صورت پخته میل فرمایید.
میزان مصرف سبزیجات پخته را افزایش دهید تا از یبوست پیشگیری شود. خصوصا در ایام روزه داری در مقایسه با سایر ایام سال میزان مصرف خود را افزایش داده تا دچار یبوست که جزو شکایات شایع روزه داری است، نشوید.
گروه میوه ها
از نظر طب سنتی نکته مهم در مصرف میوه ها استفاده از میوه هر فصل در زمان خود و در منطقه خود است. مسئله مهمی که عموما امروزه رعایت نمی شود و زمینه ساز بیماری های مختلف به خصوص در مزاج های سرد و مرطوب است.
از طرفی مصرف همزمان میوه با وعده غذایی اصلی منع شده است. بنابراین بهترین زمان مصرف میوه چند ساعت بعد از وعده اصلی (و در روزه داری حداقل یک ساعت قبل از خواب) است.
هر فردی هم بر اساس مزاج خود می تواند از میوه های متناسب استفاده کند.
چند توصیه برای مصرف میوه
توصیه می گردد افراد سرد مزاج از میوه های با مزاج گرم تر مانند خربزه، سیب شیرین، انگور، انجیر و… بیشتر استفاده کنند.
افراد گرم مزاج سعی کنند بیشترین میوه مصرفی خود را از میوه های با مزاج سردتر مانند هاو، شلیل، آلبالو، گیلاس، هندوانه و … انتخاب کنند تا از سلامت و نشاط بیشتری برخوردار باشند.
گروه غذایی گوشت و لبنیات در طب ایرانی
گروه شیر و لبنیات
از دیدگاه طب سنتی این گروه خود یک غذای مستقل محسوب می شود و عموما نباید با برخی غذاها مصرف شود. به خصوص مصرف ماست با غذاهای گوشتی منع شده است.
با توجه به نیاز بدن به این گروه غذایی بهتر است شیر و ماست و سایر لبنیات را به صورت یک وعده غذایی ساده مصرف کنید؛ البته برای افرادی که نیاز بیشتری دارند مانند نوجوانان می توانند از این گروه به عنوان میان وعده نیز استفاده کنند.
افراد چاق و یا افراد با کلسترول بالا بهتر است نوع کم چرب آن ها را مصرف کنند. ولی برای کودکان و نوجوانان با وزن مناسب و برای افراد لاغر نوع پرچرب توصیه می شود.
گروه گوشت
این گروه شامل گوشت قرمز، مرغ، ماهی، تخم مرغ، حبوبات و آجیل است که منبع خوبی از پروتئین، ویتامین های گروه B، ویتامین های محلول در چربی و املاح مانند آهن، روی و فسفر است.
چند توصیه برای مصرف گوشت
افرادی که دچار نقرس هستند باید گوشت و حبوبات را خیلی کم مصرف کنند.
افرادی هم که دچار کلسترول خون بالا هستند باید جگر، دل و قلوه، کله پاچه و گوشت پرچرب را مصرف نکنند و به جای گوشت قرمز بیشتر از مرغ و ماهی استفاده کنند.
ولی برای افراد کم خون مصرف انواع گوشت مفید است.
بیماران قلبی هم بهتر است تا حد ممکن گوشت قرمز را کمتر مصرف کنند.
غیر از بیمارانی که ذکر شد تمامی افراد سالم می توانند در حد نیاز خود از گوشت، تخم مرغ و حبوبات استفاده کنند. به خصوص افراد ورزشکار و افراد در سنین رشد برای ساخت عضله و بافت های مورد نیاز بدن در کنار ورزش باید از منابع غنی پروتئینی مصرف کنند.
افراد با مزاج سرد و مرطوب دقت داشته باشند که در مصرف گوشت های سفید که عمدتا سرد مزاج هستند افراط نکنند و حتی المقدور از گوشت گوسفند کم چرب استفاده نمایند.
با تشکر از دکتر مرتضی مجاهدی
مجله اینترنتی تحلیلک